Achter de schermen

…bij het Team Sociale Veiligheid

Het lijkt een open deur: iedereen binnen Defensie heeft recht op een sociaal veilige werk- en leeromgeving. In de Gedragscode Defensie staan de basiswaarden omschreven hoe defensiepersoneel met elkaar, anderen, middelen en bevoegdheden om moet gaan. Het team Sociale Veiligheid op het Opleidings-, Trainings- en Kenniscentrum van de Marechaussee (OTCKMar) gaat nog een stapje verder. Het levert maatwerk om de bewustwording rond sociale veiligheid op het opleidingsinstituut groter te maken. Het motto: voorkomen is beter dan reageren.

Het team Sociale Veiligheid (SV) telt 5 medewerkers (onder wie 1 burger) en is sinds 4 maanden actief. “We zijn gelokaliseerd op het opleidingscentrum in Apeldoorn en richten onze werkzaamheden op zowel kader, instructeurs als cursisten”, vertelt opperwachtmeester Ruud. Samen met collega's adjudant Marc, de oppers Leoni en Brenda en burger Pascal is er een missie ontwikkeld: 'Het OTC is een sociaal veilige plek waar jij jezelf kunt zijn, fouten kan maken en jezelf durft uit te spreken. Daarnaast kun je ergens een melding van doen, zonder dat je bang hoeft te zijn voor mogelijke consequenties'.

Ruud: “Van leerling tot kolonel, het team SV zorgt binnen het OTC voor bewustwording van het onderwerp. Eerst inventariseren we wat de behoeften zijn op het gebied van SV. Door middel van advies, training, intervisie, workshops e.d. bieden we vervolgens maatwerk op de vragen en thema's die er spelen. Veel rondom sociale veiligheid is natuurlijk al 'gesneden koek', maar we zetten graag de puntjes op de i.”

Scroll naar beneden om nog meer te weten te komen over het Team Sociale Veiligheid.

Tekst: Leo de Rooij| Foto’s: Jarno Kraayvanger

Teamworkoverleg

“Tijdens het opwerktraject van een nieuwe lichting willen we teams graag stimuleren en ondersteunen waar dat kan of nodig is”, stelt Ruud. “Samen bekijken of er voor die specifieke lichting aanvullende afspraken nodig zijn, want iedere lichting, ieder individu is anders. Bijvoorbeeld: hoe gaan we met elkaar om buiten werktijd, gebruiken we sociale media in onze onderlinge contacten en zo ja, hoe doen we dat dan? Opleiders denken daar niet altijd hetzelfde over, leerlingen ervaren dat soms verschillend. Hoe maken we daar goede afspraken over, zodat iedereen weet welke verwachtingen er zijn en hoe daar mee om te gaan.”

Break out

“Zie een break out als een soort teamsessie, waarin we verbindingen leggen tussen instructeurs onderling en kadergroepen. Belangrijkste doelstelling: leren van elkaar, problemen benoemen, signaleren van trends. Waar loop jij als instructeur tegenaan met betrekking tot sociale veiligheid, hoe ga jij om met bepaalde uitdagingen of hindernissen, hoe kijk jij aan tegen de trends van tegenwoordig? De break out is een uitdrukkelijke uitnodiging om eigen inbreng te leveren, zodat anderen daar weer van kunnen leren. Het team SV zorgt voor begeleiding, kanaliseert de behoefte. Ons streven is dat verbinding een automatisme wordt.”

Bewust opleiden

“De naam zegt het al: deze module is specifiek gericht op het veilig en doelmatig opleiden van studenten. We willen iedereen meer bewust maken van de rol, taak en verantwoordelijkheid hierin. Hoe signaleer je het snelste ongewenst gedrag? Want ongewenst gedrag, zoals agressie, (seksuele) intimidatie, geweld, discriminatie en pesten, passen niet bij een professionele werkhouding. Waar haal je extra informatie, waar kun je hulp zoeken? Hoe maak je zaken bespreekbaar, zodat ze ook voor iedereen helder zijn en op de juiste manier afgehandeld kunnen worden. Zonder dat iemand bang hoeft te zijn voor negatieve consequenties! We zijn een lerende organisatie, waarin geleerd kan worden van kwetsbaarheden en incidenten.”

In ontwikkeling

De komende periode gaat het team SV zich richten op het borgen van sociale veiligheid in de leerlijn. Dit geldt voor zowel de initiële opleiding als ook de vervolgopleidingen op het OTCKMar.

Ruud: “Zo merken wij dat het nieuwe lesgebouw onrust met zich meebrengt bij medewerkers. Collega’s vragen zich of hoe hun werkplek wordt ingericht en waar ze precies komen te zitten. Ze zitten nu in verschillende gebouwen, en verhuizen straks naar het nieuwe gebouw. Wij zien het nieuwe gebouw juist als voorbeeld van nieuwe (verbindende) kansen: een centraal gebouw waar iedereen samenkomt en werkt, dat wellicht ook ruimte kan bieden voor een expositie en sprekers, met sociale veiligheid als thema. Zo verlaag je de drempel om ook buiten je eigen team mensen op te zoeken en te spreken.”

Verder houden het team en leidinggevenden uit de organisatie safety walks, waarbij ze de werkvloer opgaan om te peilen hoe het zit met de sociale veiligheid. Het concept is geïnspireerd op de security sector, waarbij gekeken wordt of de veiligheid aan de eisen voldoet. “Die safety walks zijn bedoeld om te inventariseren waar student en instructeur zoal tegenaan lopen als het gaat om sociale veiligheid. De safety walk kan plaatsvinden op een bivak, tijdens een lesje hindernisbaan, overal in het opleidingsveld. Zo'n safety walk is een perfecte plek waar zaken aangekaart en besproken kunnen worden. Want uiteindelijk willen we toch allemaal een leef-, werk- en leeromgeving waarin iedereen zich gewaardeerd voelt en waar werkplezier en verbinding centraal staan!”