Fysiek en digitaal patrouilleren
Nabestaanden, journalisten, ketenpartners en afgevaardigden uit binnen– en buitenland. Er zal naar verwachting veel belangstelling zijn voor het MH17-proces, dat begin maart van start gaat. Ook de Koninklijke Marechaussee speelt een belangrijke rol: de rechtszaak vindt plaats in het Justitieel Complex Schiphol (JCS) en op het terrein eromheen vervult de KMar de politietaak. Dat betekent dat de KMar daar verantwoordelijk is voor de openbare orde en veiligheid. Wat daar allemaal bij komt kijken? Best veel. KMarMagazine sprak met enkele direct betrokkenen.
Om alle uitdagingen zo goed mogelijk het hoofd te bieden, is er een speciaal Staf Grootschalig en Bijzonder Optreden (SGBO) van de KMar ingericht. Majoor Alexander is daar de algemeen commandant van. Op de Koningin Máximakazerne maakt het SGBO-team inzichtelijk waar de KMar mee te maken kan krijgen op het gebied van risico’s en dreigingen, en bereidt het team de noodzakelijke maatregelen voor.
'We verwachten een grote toeloop'
Veel betrokkenen
Het is ruim 5 jaar geleden dat vlucht MH17 neerstortte in Oekraïne en alle 298 inzittenden om het leven kwamen. Het toestel van Malaysia Airlines was vertrokken uit Amsterdam. De slachtoffers waren hoofdzakelijk Nederlands, maar kwamen onder andere ook uit Maleisië, Australië, Indonesië, het Verenigd Koninkrijk, België en Duitsland. Vanuit die landen - de grieving nations - zullen naar verwachting allerlei hoogwaardigheidsbekleders en nabestaanden de zaak bijwonen. Om zoveel mogelijk betrokkenen en belangstellenden over de hele wereld de mogelijkheid te geven de rechtszaak te volgen zal er een livestream zijn.
Ongestoord en veilig
De eerste zittingsdag vindt plaats op 9 maart. De zaak tegen 4 verdachten met de Russische en Oekraïense nationaliteit duurt naar verwachting meerdere jaren. De KMar kijkt bij elke zitting welke veiligheidsmaatregelen nodig en passend zijn. Alexander: “Vooral in de eerste week verwachten we een grote toeloop en ook op andere belangrijke momenten zoals de uitspraak. De hele wereld kijkt mee.” Het belangrijkste voor de KMar hierin is zorgdragen dat het proces zo veilig mogelijk kan verlopen. Een grote verantwoordelijkheid.
Eervol
Majoor Alexander: “Het is een eervolle taak gezien de aard van de rechtszaak en alle belangen die ermee gemoeid zijn, maar het is ook een taak waar enorm veel bij komt kijken. Zo verwachten we grote nationale en internationale media-aandacht. Die journalisten komen met allerlei straalwagens, die allemaal een plek moeten vinden. Kortom, het wordt een komen en gaan van mensen op het Schipholterrein. Want naast de extra toeloop moeten ook de reguliere werknemers van bedrijven en de Koningin Máximakazerne op het terrein gewoon in en uit kunnen. Daarnaast gaan de reguliere werkzaamheden op de luchthaven ook gewoon door, zoals de veiligheid op Schiphol Plaza en het verlenen van noodhulp. Aan de KMar om dat allemaal in goede banen te leiden.”
'Het is een eervolle taak'
Cyber
Om de doorstroming en veiligheid te bevorderen geldt er een parkeer- en stilstaan verbod voor voertuigen rond het JCS en naast het al geldende vliegverbod voor drones is het voorhanden hebben van een drone daar nu ook strafbaar gesteld. Daarnaast zijn er extra camera’s opgehangen om overal oren en ogen te hebben. En verder zijn er maatregelen genomen in het digitale domein om op het gebied van cyber 24/7 dreiging te monitoren. De KMar patrouilleert dus niet alleen fysiek, maar ook digitaal.
Ketenpartners
Een ander bijzonder aspect is het aantal ketenpartners. De KMar werkt onder meer nauw samen met het Openbaar Ministerie, de rechtbank, de burgemeester van Haarlemmermeer, de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV), de Nationale Politie en diverse ministeries. “Het is heel bijzonder en complex om een opdracht met zoveel verschillende ketenpartners te doen, ieder met zijn eigen rol en verantwoordelijkheid”, ervaart majoor Alexander. De KMar neemt samen met haar partners allerlei scenario’s door, zodat de marechaussees op alles voorbereid zijn en kunnen op- en afschalen indien nodig. Niets wordt aan het toeval overgelaten.
Niets wordt aan het toeval overgelaten
Adjudant Claimon van de brigade Politie en Beveiliging (P&B) Schiphol
“Ik ben operationeel commandant (OC) tijdens de eerste 2 weken van de rechtszaak. Dat betekent dat ik leiding geef aan alle KMar-eenheden op straat. Dat zijn marechaussees van onze eigen brigade Politie en Beveiliging plus eventueel ondersteuning vanuit andere brigades. Onze voornaamste taken: mobiliteit, openbare orde en bewaken en beveiligen op het Schipholterrein.
Als OC sta ik constant in contact met de ketenpartners. Ook kan ik via het SGBO om extra menskracht vragen indien nodig. Bijvoorbeeld als de belangstelling toeneemt en we het verkeer moeten omleiden. Bij calamiteiten wordt een Commando Plaats Incident (CoPI) ingericht met leden van alle ketenpartners. Ook daar zijn we op voorbereid.
Ik heb eerder met omvangrijke zaken in het JCS te maken gehad, bijvoorbeeld met de rechtszaak tegen PVV-leider Geert Wilders. Ook nu hebben we - zeker in het begin - te maken met een grote inzet. Er spelen tal van zaken: het internationale aspect, de grote toeloop, cyberdreiging en mogelijke demonstraties. Bovendien zijn er veel gevoeligheden, wat het geheel extra spannend maakt. Dus om het proces ongestoord te laten plaatsvinden, is het zaak om er bovenop te zitten en tegelijkertijd de rust te bewaren.”
