02

Dit artikel hoort bij: KMarMagazine 06

Stempels verdwijnen en ‘paspoort’ virtueel

Veranderingen aan de grens

Passagiersstromen nemen toe en dat betekent: steeds meer mensen die gecontroleerd moeten worden om Europa veilig te houden. Automatisering en digitalisering zijn onvermijdelijk. Of, zoals KMar-collega Robbert-Jan de Graaf van het themateam Future Borders het zegt: ‘een welkom antwoord’. Samen met hem werpt KMarMagazine een blik op de grens van de toekomst.

Robbert-Jan de Graaf is als themaleider van het team Future Borders dagelijks bezig met de toekomstige grens.

Stempels in het paspoort? Die zijn straks voor de Schengengrens verdwenen. Sterker nog: De Graaf vraagt zich af of überhaupt een paspoort over pakweg een paar decennia nog bestaat. De Rijksdienst voor Identiteitsgegevens (RvIG) is volop bezig met de ontwikkeling van een virtuele Identiteit (vID). “We doen nu al zoveel met onze mobiele telefoons. Van bankieren tot boarden”, zegt De Graaf. “Dus waarom zouden we ons er ook niet mee kunnen identificeren?” 

Ideeën

Hoe dat er precies uitziet, is nog toekomstmuziek. “Er wordt nu gesproken over een app met QR-code en foto”, legt de Graaf uit. “De controleur scant de QR-code en checkt zo de echtheid van de virtuele Identiteit. Hij ziet enkel de persoonsgegevens waarvoor hij bevoegd is. Een grensbewaker krijgt bijvoorbeeld meer gegevens te zien dan een caissière in de supermarkt die de leeftijd van een klant checkt.” Het gebruik van de virtuele Identiteit aan de grens wordt in de loop van 2020 getest in een pilot met Canada.

Voor de KMar-collega’s aan de grens betekent een ontwikkeling als deze dat zij minder mensen fysiek aan een balie zien. “Als er geen reden is voor interventie, kunnen deze reizigers geautomatiseerd het proces door”, legt De Graaf uit. “De focus ligt dan nog meer op de mensen die er echt toe doen. Waarop extra controle nodig is.”

Derdelander

Een derdelander is een persoon met een andere nationaliteit dan die van 1 van de lidstaten van de EU, Noorwegen, IJsland, Lichtenstein of Zwitserland. Voor sommige derdelanders geldt dat zij een visum moeten aanvragen voor een bezoek aan het Schengengebied. Voor andere landen geldt dit niet. 

Stempels

Terug naar het eerder genoemde verdwijnen van de paspoortstempels. Ook daarmee zijn de ontwikkelingen in volle gang. En zelfs al zo ver gevorderd dat 2022 wordt genoemd als het jaar waarin de in- en uitreisstempels voor het Schengengebied voorgoed verleden tijd zijn. In plaats daarvan worden de paspoortgegevens, vingerafdrukken en een gezichtsscan van alle derdelanders die het Schengengebied inkomen, opgeslagen in het zogenoemde Europese Entry Exit Systeem (EES). Nu rekent een KMar-collega, aan de hand van de inreisstempel van de passagier uit hoe lang een derdelander in het Schengengebied is geweest. Straks doet dit registratiesysteem dat. Overschrijdt de reiziger de maximale verblijfduur van 90 dagen, dan merkt het systeem dat direct op. Ook wordt zo inzichtelijker wie in de illegaliteit verdwijnt.

Dan de praktijk. De derdelanders moeten zich eens in de 3 jaar bij aankomst in een van de Schengenlanden aanmelden in het EES. Dit systeem wordt in de 26 lidstaten tegelijk geïmplementeerd. Maar hoe dit er precies uitziet, is aan het land zelf. “Je kan denken aan een traditionele balie waar de registratie met alle benodigde scans plaatsvindt”, zegt De Graaf.

Maar onder andere voor Schiphol, een drukke luchthaven, denkt hij aan een efficiëntere manier: zelfscankiosken. “Een derdelander scant hier zelf zijn paspoort, vingerafdrukken en gezicht. Daarna wordt bij de grenscontrole alleen nog geverifieerd of de passagier goed is geregistreerd.” De zelfscankiosken komen onder toezicht van KMar-collega’s. Op welke manier precies wordt nu uitgedacht. “Je kan denken aan een medewerker die er fysiek bij staat, maar ook een camera waarmee we op afstand meekijken, behoort tot de mogelijkheden.”

Vanaf 2022 zijn de in- en uitreisstempels voor het Schengengebied verleden tijd. In plaats daarvan registreert een derdelander zich met een gezichtsscan en vingerafdrukken.

Seamless Flow

En er is nog een reden waarom voor Schiphol naar EES-zelfscankiosken wordt gekeken: “We onderzoeken of we een link kunnen maken met Seamless Flow”, zegt De Graaf. Seamless Flow is bedacht door Schiphol om het passagiersproces te vergemakkelijken en versnellen. Kortgezegd zijn er nu nog verschillende momenten in het reisproces waar een passagier om zijn gegevens wordt gevraagd; onder meer bij het inchecken, de bagage-afgifte, de grenscontrole en het boarden. Met Seamless Flow wordt dit teruggebracht naar 1 moment.

Bij een zelfregistratiekiosk geeft de reiziger zijn gegevens af, inclusief biometrische kenmerken, zoals een gezichtsscan. Bij iedere volgende stap in het reisproces wordt de passagier herkend met een camera. De gedachte is dat de KMar ook van deze gegevens gebruik kan maken voor de grenscontrole. Nog voor de fysieke grens wordt iemand dan al beoordeeld. Pas als er reden toe is, wordt deze persoon eruit gehaald voor een extra controle. “Seamless Flow werkt met een zelfscankiosk, net als we voor EES beogen”, zegt De Graaf. “Deze ontwikkelingen willen we combineren op Schiphol.”

Boarden met hulp van gezichtsherkenning. Op dit moment loopt een pilot op Schiphol waarmee passagiers van Cathay Pacific kunnen boarden met Seamless Flow. Foto’s: Schiphol.

Gegevens van iedereen

En dan is er nóg een belangrijke ontwikkeling op het gebied van derdelanders die in de toekomst ons land (of het Schengengebied) inkomen. Genaamd: ETIAS. Vanaf 2022 moeten ook niet-visumplichtige derdelanders, denk onder meer aan Amerikanen en Australiërs, digitaal een reisautorisatie aanvragen. “Zo hebben we van iedereen gegevens die het voornemen heeft richting Europa te reizen. Net als nu al in Amerika het geval is”, zegt De Graaf.

Minder personeel?

Al met al ontwikkelingen die moeten zorgen voor een veiliger Europa, maar ook een snel grensproces voor reizigers. Resulteert dit, op termijn, ook in minder personeel aan de grens? “Nee”, stelt De Graaf. “Maar naar mijn idee wel in een verschuiving van werk. Ik verwacht meer activiteit in de 2e-lijns controle. Daarnaast zijn er meer mensen nodig voor analyses. En er zullen altijd toezichthouders blijven. We zullen zeker niet minder mensen nodig hebben dan nu, maar de techniek helpt wel om mee te kunnen groeien met de stijgende stroom passagiers. Techniek waar het kan. De mens waar het moet.”

Tekst: ritmeester Bianca Brasser | Foto's: Mediacentrum Defensie