Dit artikel hoort bij: KMarMagazine 03
…een anti-terrorisme-oefening op Schiphol
Een scenario waarvan niemand hoopt het ooit mee te maken, maar waarvoor iedereen wél klaar wil zijn: een aanslag op Schiphol. De Koninklijke Marechaussee oefende donderdagavond 14 maart samen met de brandweer en medische dienst van de luchthaven in en rondom de gloednieuwe check-in terminal 1a op Schiphol. Het belangrijkste oefendoel is de communicatie binnen het Schiphol Team Plaats Incident: het is dé basis voor goede en snelle hulpverlening.
Een KMar-medewerker rent in zijn rol als terrorist de terminal in. “Een gek met een mes!”, schreeuwt één van de figuranten. De overige ‘passagiers’ beginnen te rennen. Een grondstewardess belt de alarmcentrale van de luchthaven, terwijl een beveiligingsmedewerker bij de passagiers- en handbagagecheck de noodknop op zijn portofoon indrukt. Hij alarmeert daarmee de meldkamer van het operatiecentrum (OPSCENT) KMar.
Een centralist van de meldkamer start het noodprotocol op en roept de hulpdiensten ter plaatse.
De Officieren van Dienst komen ter plaatse en maken bij de brandweerauto een actieplan. Daarin liggen standaard de kaarten van de luchthaven, diverse aanvalsplannen en een whiteboard om het plan op een rijtje te zetten. Dit zogenaamde ‘Schiphol Team Plaats Incident’-overleg is een georganiseerde versie van het ‘motorkapoverleg’ (het overleg dat bij incidenten plaatsvindt tussen de eerste hulpverleners ter plaatse van politie of KMar, ambulance en brandweer).
De Gewapende Beveiliging Burgerluchtvaart (GBB) betreedt als eerste de plaats incident. 3 KMar-collega's gaan in SRE-formatie (snelle reactie eenheid, red.) voorwaarts. Hun taak: de terminal veiligstellen. Een grondstewardess krijst het uit, terwijl de 'terrorist' inhakt op een passagier.
Ondertussen komt er ook een melding binnen over een gecrashte auto tegen de A-terminal. Een KMar-medewerker neemt poolshoogte. Het blijkt de auto te zijn van de terrorist die binnen een bloedbad aanrichtte. Zijn compagnon zit gewond en bekneld in de auto. Na een paar woorden te hebben gewisseld met de gewonde dame sommeert de collega haar: “Eerst vertellen waar die messen liggen, anders komt u het voertuig niet uit.”
Binnen schiet de GGB de verdachte dood. Die bijt voor hij inzakt een capsule nepbloed kapot. Net echt. “We hebben gehandeld uit noodweer”, vertelt 1 van de 3 GBB-marechaussees na afloop. “De verdachte dreigde nog meer slachtoffers te maken, hij bleef maar steken.” De 3 handelden precies zoals de oefenleiding hoopte.
Omdat de ambulance en brandweer nog niet de 'hot zone' in kunnen, slepen collega's van de Brigade Politie & Beveiliging de slachtoffers uit de rook van een handgranaat naar een veiliger en overzichtelijk deel van de terminal. De wonden van de LOTUS-slachtoffers zien er afschrikwekkend echt uit.
Eerste hulp verlenen terwijl het alarm loeit, de rook langzaam optrekt en er overal om je heen gekreun van slachtoffers klinkt. De hele setting zorgt automatisch voor een adrenalinekick. In slechts het schijnsel van de check-in-schermen en een klok legt een marechaussee een tourniquet aan om een hevig bloedend been. “Ik heb het koud”, rochelt het slachtoffer. “U blijft toch wel bij ons hè?” vraagt de KMar-collega bezorgd, terwijl hij de man toedekt met folie.
Een slachtoffer houdt zijn eigen zakje (nep)bloed omhoog. Er zijn meer slachtoffers dan marechaussees ter plaatse. Wie even zichzelf kan redden, moet dat doen totdat de ambulancemedewerkers arriveren.
Buiten de terminal wordt het verkeer over 1 baan geleid. De brandweer is bezig om terrorist nummer 2 uit haar benarde positie te bevrijden. Het ambulancepersoneel doet ondertussen binnen haar werk. Een rustige vrouwenstem informeert de echte reizigers via het omroepsysteem van de luchthaven dat het slechts om een oefening gaat.
De hulpverlening komt binnen goed op gang. Ambulance- en brandweerpersoneel nemen de zorg voor de slachtoffers over van de KMar.
De brandweer brengt de slachtoffers via de noodtrap naar de ambulances. Het einde van dit rampscenario is in zicht. “Wat een realistische casus”, reageert een collega na afloop met grote ogen. Vooraf wist hij niet wat hij voorgeschoteld zou krijgen. “Het was een mooie oefening, waarvan we veel geleerd hebben”, neemt KMar-oefenleider eerste luitenant Nico Teekens van Conflict- en Crisisbeheersing alvast een schot voor de boeg. “Tijd om te evalueren.”
Tekst: Jopke Rozenberg-van Lisdonk | Foto’s: sergeant-majoor Hille Hillinga en korporaal Aaron Zwaal
