Achter de schermen

Rechercheren met cadetten

Verantwoordelijk, besluitvaardig en stressbestendig. Zomaar wat competenties waar toekomstige teamleiders over moeten beschikken. Maar wat als je strafrechtelijk onderzoek moet doen naar een zwaar misdrijf? Bewaar je het overzicht of verzand je in details? Voor het peloton KMA-cadetten van kapitein Jelle Hazelhoff reden om tijdens de opleiding de 'groene' mindset alvast los te laten en een kijkje te nemen in de wereld van de opsporing. Scroll naar beneden en neem een kijkje achter de schermen bij een rechercheonderzoek.

Dat een dergelijk onderzoek om leiderschap vraagt, ondervinden de cadetten al snel. Zodra de melding binnenkomt, volgen de dilemma's elkaar op. De casus: 8 gestolen wapens, drugshandel op de kazerne en een vermiste militair. De plaats delict (PD): de wapenkamer op Kamp Nieuw Milligen in Uddel. Ondersteund door rechercheurs van de Forensische Opsporing begint hier voor de cadetten het speurwerk.

Tekst: kapitein Marlous de Ridder l foto's: Herman Zonderland

Zoeken naar bewijs

In 3 dagen tijd moeten de officieren in spé zoveel mogelijk aanknopingspunten vinden om tot een hoofdverdachte te komen. Aan het einde van de rit wacht de Officier van Justitie om het onderzoeksdossier te beoordelen. Is er voldoende bewijsmateriaal? "Cadetten weten niet wat hen overkomt", vertelt recherchekundige eerste luitenant Jochem Massier. "In korte tijd moeten zij zich veel rechercheprocessen eigen maken, zoals een observatie-actie plannen en de verdachte tappen." Vorig jaar zat Massier zelf op de Koninklijke Militaire Academie en schreef mee aan de eerste rechercheoefening. "Dit jaar gaan we voor versie 2.0; het script is nog realistischer, we hebben meer middelen en de tijdsdruk is groter."

Onder alle omstandigheden

Het blauwe opsporingsproces is tot nog toe onbekend voor de meesten. Is deze oefening dan niet teveel gevraagd voor de KMA-cadetten? Kapitein Hazelhoff vindt van niet. "Een officier moet onder elke omstandigheid als leider kunnen functioneren. In een rechercheonderzoek zitten veel beslismomenten. De truc is om het overzicht te behouden en het beste uit ieder teamlid te halen. We rekenen ze deze week natuurlijk niet af op juistheid van de verbalen, want daarvoor ontbreekt de kennis van het strafrecht nog."

Waarheidsvinding

Een legeringskamer vormt het tweede plaats delict. In deze ruimte is volgens een melding drugs aanwezig. Cadetten Donja, Iris en Rick zijn als eerste ter plaatse voor de doorzoeking. "Mogen we wel doorzoeken?", vraagt Iris zich af. Ze belt om toestemming van de Officier. Intussen moet ook de Forensische Opsporing worden gebrieft zodat zij sporen kunnen veiligstellen. Donja: "We zijn goed voorbereid op deze week. Toch is het steeds handelen naar de omstandigheden. Iedereen is bloedfanatiek om de waarheid te achterhalen. Daarnaast is het gelijk een mooie kennismaking, in de toekomst lijkt de recherche mij zeker wat."

De cadetten blijken een neus voor opsporing te hebben: de hoofdverdachte wordt aangehouden, 8 Glocks teruggevonden en 11 kilo cocaïne aan het criminele circuit onttrokken.

Opsporingsbril

Een goede rechercheur kijkt verder dan de gebaande paden, weet hoofd- en bijzaken te scheiden en gebruikt zijn team om het doel te bereiken. Elementen die tijdens de vorming van jonge officieren regelmatig terugkomen. "Dat is ook de reden dat wij steun leveren aan deze oefening", zegt commandant brigade Recherche luitenant-kolonel Roland Scheltes. Een ander doel is een brug slaan tussen praktijk en theorie. "De Recherche kent weliswaar geen startfuncties, maar met awareness kan je niet vroeg genoeg beginnen", meent Scheltes. "Straks ben je teamleider op Schiphol en krijg je te maken met een mensensmokkelzaak. Dan hoop ik dat die opsporingsbril opgaat en de informatie zo goed mogelijk wordt geanalyseerd. Aan de voorkant van een onderzoek kan iedere collega binnen de KMar namelijk veel bijdragen."