Tekst eerste luitenant Johanna van Waardenberg
Foto sergeant-1 Eva Klijn en adjudant Richard Frigge (video)
Unieke beelden van operatie Poseidon
Met volle kracht scheert een Rigid Hull Inflatable Boat (RHIB) van de Koninklijke Marechaussee over de Griekse zee nabij het eiland Chios. Bemanningsleden turen door een verrekijker over het water. De schittering van de zon maakt het lastig het gebied te scannen. Ergens ligt een bootje met migranten, zo blijkt uit een melding. Dan verschijnen er plots oranje stippen aan de horizon.
Terwijl de RHIB dichterbij komt, blijkt dat het gaat om een rubberen boot met ruim 50 migranten. Mannen, vrouwen en kinderen. De opvarenden dragen feloranje zwemvesten. Het is hun enige bescherming tijdens de onberekenbare oversteek van Turkije naar Griekenland. De marechausseecollega's roepen dat ze de boot moeten volgen. De migranten zwaaien, lachen en bedanken de Nederlanders.
Even later stuit de RHIB op 8 drenkelingen. "Zijn we veilig?", vraagt een Syriër nadat hij uit het water is gehaald. Hoopvol kijkt hij naar de bemanning. Een dag eerder riskeerde hij met zijn gezin een overtocht van Turkije naar Griekenland. Het rubberen vaartuig waarin zij zaten, raakte een paar kilometer voor de Europese kust lek. De marechaussee zag de drenkelingen op tijd. Aan boord van de RHIB hoort de man dat hij en zijn gezin veilig zijn. "Bedankt, jullie zijn goede mensen", roept hij naar de bemanning.
Poseidon
De KMar patrouilleert in opdracht van het Europees agentschap Frontex voor de missie Joint Operation Poseidon langs de Griekse eilanden. "In samenwerking met de Grieken bewaken wij de Europese buitengrenzen", vertelt maritiem coördinator opperwachtmeester Willem. "Wanneer wij uitvaren, zit er ook een Griekse liaisonofficier van de kustwacht bij ons aan boord. Hij overlegt met ons en tegelijk met de lokale autoriteiten. Zo wordt er bepaald naar welke haven we de migranten begeleiden en geven wij weer door hoeveel mensen aankomen. Hierna pakt de Griekse overheid het proces op de kade verder op."
Profiling
Op het land aangekomen controleren de Grieken de documenten van de migranten, start de registratie en is er een medische controle. De Marechaussee maakt een rapportage van de aangetroffen situatie op zee voor het Griekse hoofdkantoor van Frontex in Athene, het zogenoemde International Coordination Centre (ICC). Eerste luitenant Rob den Besten is daar als liaisonofficier geplaatst. "Los van de opstart van de procedure voor de migranten wordt er ook gedaan aan profiling. Zo wordt er gezocht naar mensensmokkelaars. Zij brengen de migranten in een levensbedreigende situatie door hen zo op zee af te zetten", vertelt hij. "Op dat front werken we nauw samen met de Grieken en andere Europese Frontex-partners. Qua data-uitwisseling zorgt de samenwerking voor een duidelijk plaatje", vertelt hij.
Schrijnend
De Nederlandse bijdrage aan deze Frontex missie noemt Den Besten belangrijk. "De Griekse autoriteiten willen een duidelijk overzicht van hoeveel mensen het land binnenkomen zodat zij hen kunnen op vangen. Dit komt mede tot stand door de nauwe samenwerking met het KMar-team en de Grieken. Daarnaast komen de migranten terecht in schrijnende situaties op zee. De volgepropte bootjes zijn gevaarlijk voor zo'n oversteek. Dat wij deze mensen van open zee weer veilig aan land helpen, is des te meer een goede reden om hier te zijn."
