.

‘Saamhorigheid zoals in deze ploeg kende ik niet’

Van 20 tot 27 oktober zijn de Invictus Games. Na Londen (2014), Orlando (2016) en Toronto (2017) is nu Sydney aan de beurt om de spelen voor zichtbaar en onzichtbaar gewond geraakte (oud-)militairen te organiseren. Ruim 500 deelnemers uit 18 landen treden in de voormalige Olympische arena aan op 11 sportonderdelen. Nederland doet met 24 atleten mee. Zij hebben allen hun eigen verhaal. Dit keer oud-korporaal van de landmacht Joyce van den Waardenburg. “De saamhorigheid die ik vind bij de Invictusploeg, ken ik niet uit mijn diensttijd.”

In 2014 barst de bom bij korporaal der eerste klasse buiten dienst Joyce van den Waardenburg (35). Een leven lang gepest, je niet gehoord voelen, het leven met het syndroom van Turner* en eierstokkanker overleven. En dan die steeds weer terugkerende nachtmerries, maximaal een uurtje slaap per nacht. 

Het werd haar 4 jaar geleden teveel tijdens een verjaardagfeest in eigen huis. Ze komt weer een beetje bij zinnen als de politie en de GGZ bij haar binnen staan. Dan pas, 8 jaar nadat ze weg is bij 17 Pantserinfanteriebataljon Regiment Fuseliers Prinses Irene, volgt de diagnose: posttraumatische stressstoornis. Nu staat ze aan de vooravond van de Invictus Games, een gebeurtenis die haar verder moet helpen bij het herstelproces.

Mikpunt

Het begint eind 2002. De stoer ogende Brabantse, op nationaal niveau een prima handbalspeelster, wil bij de landmacht. Ze hoopt het gepest dat ze, door het syndroom van Turner, in haar schooltijd meemaakte te vergeten. Joyce komt terecht bij ‘het 17e’ in Oirschot. Zet zich dubbel in om te laten zien dat ze als vrouw kan meekomen. “Ik ben over mijn fysieke en geestelijke grenzen heengegaan om me te bewijzen. Ik voelde echter geen waardering. Kreeg keer op keer negatieve opmerkingen.”

Tijdens een uitzending in 2004-2005 naar Irak voelt ze zich weer het mikpunt van pesterijen. “Als je als chauffeur de poort uit moet en constant naar beneden wordt getrapt, soms letterlijk, is dat in mijn ogen onverantwoord tijdens een missie. Ik heb aangeklopt bij mijn commandant. Ik moest maar harder worden, zei hij.”

Afgescheept

Anderhalf jaar later bij een missie naar Afghanistan voelt ze die waardering wel. De schade door het pesten, de spanning van de uitzendingen en de gevolgen van het syndroom, ze zou nooit kinderen kunnen krijgen, hadden echter hun werk gedaan. Wéér trekt ze aan de bel dat het niet goed gaat, maar ze voelt zich afgescheept. “De specialisten weten de psychische problemen aan mijn onvervulde kinderwens.”

Ze verlaat teleurgesteld de dienst, maar de (plaag)geesten van haar verleden gaan haar steeds hardnekkiger achtervolgen in haar hoofd. “In Afghanistan kreeg ik problemen door een terugkerende nachtmerrie: ik haal een baby uit het voorterrein en dan word ik beschoten door de eigen collega’s. Ik sliep maximaal anderhalf uur per nacht.”

Hulphond

Dankzij hulphond Rhône is dat nu al opgelopen naar 4 uur per nacht. “Dat betekent meer energie, meer kracht om door te zetten en te gaan sporten. Ik heb inmiddels geleerd van me af te bijten, dat hoeft de hond in ieder geval niet voor me te doen”, zegt ze vastberaden. 

De labrador is in eerste instantie juist een obstakel om mee te doen aan de Invictus Games. Honden moeten nu eenmaal lange tijd in quarantaine voor ze het land in mogen. “Dat is geen optie. Ik heb gekozen om tóch mee te gaan, zonder Rhône. Ik wil mijn dochter Zoey laten zien hoe ver ik nu ben gekomen. Dat ik een sterke vrouw ben en dat je alles kunt bereiken als je maar wilt.”

Afgevallen

De Invictus Games helpen haar verder op weg naar herstel. Ze zit al letterlijk beter in haar vel. “Ik ben sinds de trainingen in april 14 kilo afgevallen. Ben bijna 7% lichaamsvet en 10 centimeter van mijn middel kwijt.” 

Joyce komt uit bij het zwemmen, atletiek en zitvolleybal. Thuis blijven is geen optie. “Ik móét er nu op uit door alle trainingen en wedstrijden, al is dat niet altijd gemakkelijk. Ik heb gehandbald in zalen vol toeschouwers. Nu heb ik er over het algemeen al moeite als er meer dan 10 man om me heen staan. Maar ik ga voor mijn gevoel snel vooruit. De saamhorigheid die ik vind bij de Invictusploeg, ken ik niet uit mijn diensttijd. De volleyballers, de atleten en zwemmers, ze helpen me over denkbeeldige drempels. Eerst moest ik per se een eigen baan hebben bij het zwemmen. Nu sta ik ‘m zo nodig af. Het klinkt gek, maar dat is echt een grote stap. Ik heb het plezier in samen sporten weer teruggevonden en speel inmiddels in een ‘burger’ zitvolleybalploeg.”

Best

Er is dus licht aan het einde van de tunnel, waarin Joyce van den Waardenburg zich bevond. De volgende grote stap is de reis naar Sydney en het beleven van de Invictus Games. Daarvoor is de steun van haar dochter en hartsvriendin Lobke onontbeerlijk. Zoey kwam immers ter wereld door IVF en de hulp van Lobke. “Zij hebben me op mijn aller slechtst gezien en verdienen het nu om me op mijn best te zien.”