Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 20
Tekst ritmeester Jessica Bode
Foto Phil Nijhuis
Busted!
Een sterke actie, maar niet zo ‘des-defensies’. Normaal opereren ze in de schaduw, nu in het licht. Wordt openheid bij Defensie nu vaker hét wapen tegen misstanden? De reacties op de onderschepte cyberaanval van de Russische geheime dienst in Den Haag zijn positief. Het feit dat de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) ongekende openheid van zaken biedt, valt op.
Hapklare, persoonlijke informatie met foto’s van de 4 Russische spionnen wordt donderdagmiddag op groot scherm met de rest van de wereld gedeeld. Opvallend: “normaal gedijt onze organisatie het beste als we vanuit de schaduw opereren, maar nu treden we naar buiten om een punt maken. Het is ontoelaatbaar waar deze mannen wereldwijd mee bezig zijn”, reageert generaal-majoor Onno Eichelsheim, directeur van de MIVD bij de bijzonder openhartige persconferentie donderdagmiddag. De generaal voegt overigens met klem toe dat dit geen ‘standard procedure’ wordt.
Voor wie het nieuws heeft gemist; de MIVD heeft op 13 april een hackaanval van de Russische militaire geheime dienst verhinderd op de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW). De Russen wilden inbreken op hun wifi-netwerk. Wat ze vervolgens van plan waren, is niet bekend gemaakt.
De verijdelde aanval vond volgens de inlichtingendienst in dezelfde periode plaats als het onderzoek van de OPCW naar de vergiftiging van de Russische oud-dubbelspion Sergej Skripal en zijn dochter. Ook deed het instituut onderzoek naar de gifgasaanval in Douma (Syrië).
De spionnen waren niet alleen in Nederland actief. Een van de spionnen hield zich ook bezig met “ondermijnende activiteiten in Maleisië”. De Russische militaire inlichtingendienst wilde informatie verzamelen over het MH17-onderzoek.
De spionnen zijn op heterdaad betrapt en vervolgens op het vliegtuig gezet richting Moskou. Een belangrijke vraag die nu rest is waarom de spionnen niet gearresteerd zijn? Want deze heren staan wel degelijk op de ‘most wanted list’ van de FBI in Amerika. Critici stellen dat de MIVD ze heeft laten lopen. Volgens generaal-majoor Eichelsheim is het niet zo zwart-wit. “Het was een contra-inlichtingenoperatie, geen politieonderzoek. Er was geen opsporingsonderzoek aan de gang. Voor mij was het zaak om de actie zo snel mogelijk te verstoren, zodat het viertal geen schade kon aanrichten.”
De mannen zijn vervolgens gewezen op het feit dat ze met activiteiten bezig waren die niet hoorden en op het vliegtuig gezet. “Als ze gearresteerd waren, hadden we wellicht niet het onderzoek kunnen doen zoals het nu gedaan is. Dit is voor ons overigens een vrij normale manier van werken”, reageert Eichelsheim.
De 4 Russische inlichtingenofficieren reizen met diplomatieke paspoorten en werken voor de Russische militaire inlichtingendienst (GROe).
Het viertal staat sinds donderdag met nog 3 personen op een Amerikaanse opsporingslijst voor verschillende cyberaanvallen.
Ze arriveren op 10 april in Nederland. De cyberaanval bij de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens wordt onderschept op 13 april rond 16.45 uur.
Reactie Russen: “Absurd en rijkelijke fantasie”
De 4 hadden 40.000,- cash in euro’s en dollars op zak.
Afval wordt overal mee naar toe genomen om zo min mogelijk sporen achter te laten.
Ze hebben hoogwaardige, technologische apparatuur bij zich, vergelijkbaar met wat de MIVD gebruikt.
De benodigde accu mag niet mee in het vliegtuig, dus wordt in Nederland een nieuwe gekocht.
Een van de mannen had een taxibon bij zich voor een rit op 10 april, vanaf de achteruitgang van het GROe-hoofdkantoor naar de luchthaven van Moskou.
Als de MIVD arriveert, proberen de spionnen tevergeefs hun telefoons kapot te maken.
De 4 willen vermoedelijk doorreizen naar het Spiez-laboratorium in de buurt van Bern, waar onderzoek wordt gedaan naar nucleaire, biologische en chemische strijdmiddelen.
