Tekst Luitenant-ter-zee 2OC Joost Margés
Foto Foto: Sergeant-majoor Eva Klijn | Video: Sergeant Ruud Mol

In Chatham hebben de Royal Navy en de Koninklijke Marine vorige week herdacht hoe een vlootverband onder leiding van Michiel de Ruyter 350 jaar geleden in deze Zuid-Engelse havenplaats huishield. In tegenstelling tot het oorspronkelijke conflict, verliep de herdenking in een sfeer van vriendschap en verbondenheid.

Prins Maurits neemt de vlootschouw af, waaraan ook een historische Catalina vliegboot deelnam.

Commandant Zeestrijdkrachten luitenant-generaal der mariniers Rob Verkerk toonde zich trots op deze ‘eerste geïntegreerde operatie van vloot en Korps Mariniers’. De ketting – ooit bedoeld om de Nederlanders buiten de deur te houden – zag de vlootvoogd nu als teken voor gezamenlijke verdediging en langdurende samenwerking. Verkerk benoemde verder het immense belang van de handhaving van de vrije zee, wereldwijd, als hoge defensie-prioriteit.

De gewapende wacht van HMS Richmond maakte onderdeel uit van het protocol.
Prins Maurits bezoekt Zr. Ms. Holland, afgemeerd in de haven van Chatham.

Voor de speciale gelegenheid in Chatham nam prins Maurits vanaf Upnor Castle, langs de Medway, een vlootschouw af, waaraan ook Zr. Ms. Urania deelnam. Zr. Ms. Holland lag afgemeerd in de Engelse havenplaats en diende als platform voor ontvangsten en recepties.

De band van HM Royal Marines Portsmouth en de Marinierskapel der Koninklijke Marine verzorgden de muzikale omlijsting.

Hoe verliep de Tocht naar Chatham?

De Tocht naar Chatham was een succesvolle Nederlandse aanval op de Engelse oorlogsvloot en scheepswerven in juni 1667, tijdens de Tweede Engels-Nederlandse Oorlog. Vredesonderhandelingen waren al gaande, maar werden door de Engelse koning Karel gerekt omdat hij hoopte op Franse steun. Zijn vloot was door acuut geldgebrek al teruggebracht tot een kleiner aantal schepen en juist de zwaarste (en duurste) linieschepen waren opgelegd. De Nederlanders kozen dus het juiste moment om aan te vallen.

De Nederlandse vloot stond onder leiding van Michiel de Ruyter en bestond uit ongeveer 60 schepen. Ook waren 1.000 soldaten beschikbaar van het net opgerichte Korps Mariniers, als eerste ter wereld gespecialiseerd in amfibische aanvallen. De Nederlanders hoopte met de aanval een snel einde te maken aan de oorlog en wilden de Engelsen ook straffen voor hun aanval op de Vlie in augustus 1666, waarbij 150 koopvaarders in brand gestoken waren.

Het vlootverband bombardeerde eerst Sheerness, zette vervolgens de mariniers aan land en voer even later de Theems en Medway op tot in Chatham. In deze belangrijkste Engelse marinebasis, brachten ze 3 grote en 10 kleine schepen tot zinken. Ook enterden ze en HMS Unity en HMS Royal Charles, het vlaggenschip van de Engelse vloot, en sleepten deze mee naar Nederland. Het was het grootste verlies ooit voor de Engelse marine en leidde tot een snel einde van de oorlog.