'Ons werk blijft in de basis hetzelfde'

Over een paar maanden gaat commandant 11 Luchtmobiele Brigade brigadegeneraal Kees Matthijssen een nieuwe uitdaging aan binnen Defensie. Dan neemt hij afscheid van de brigade die precies 25 jaar bestaat. “Maar we zijn er nog niet. Gezien de dreiging in de wereld komt er nog veel op ons af”, zegt Matthijssen. Aan de hand van 5 vragen werpen we een blik op de toekomst. 

Hoe kijkt u als commandant luchtmobiel aan tegen conflicten in de wereld?

De wereld om ons heen en aard van conflicten verandert in razend tempo. We moeten ons in Europa heroriënteren, gezien de dreiging van Rusland.  Het besef dat er weer zwaardere eenheden nodig zijn groeit.

Jarenlang is er op defensie bezuinigd. De focus lag vooral op stabiliteit. Nu Poetin z'n ‘spierballen laat zien’, wordt duidelijk dat de dreiging groeit. De klassieke oorlog tussen gemechaniseerde troepen bestaat nog steeds. De Russen hebben veel artillerie en tanks. Daarom hebben de Baltische Staten ook om versterking gevraagd. Er hoeft maar iets te gebeuren en er ontstaat een conflict. De dreiging tussen Oost en West ligt weer scherp aan de oppervlakte. Maar ook conflicten in de rest van de wereld, kijk naar IS.

Sommige missies kennen een lange voorbereidingstijd, andere zijn met een paar weken geregeld. We moeten ons realiseren dat we adaptief moeten zijn en snel inzetbaar. Daar blijven we hard aan werken. Kijk bijvoorbeeld naar de MH17-crisis. Binnen 48 uur stonden we klaar om ingezet te worden.´´

Verwacht u in de toekomst veranderingen in het werk van luchtmobielers?

“Dé competentie van deze brigade is inzet vanuit de lucht. De tegenstander op een verrassend moment aanpakken op z'n zwakste plek. Geen aanval tegen de frontlinie, maar een diepteaanval om cruciale elementen uit te schakelen. Zoals logistieke installaties, reserves en commandovoeringsystemen.

Wat er ook gebeurt, ons werk blijft in de basis hetzelfde. Alleen het ‘waarmee’ verandert. We zijn constant bezig met vernieuwing, om het werk beter te kunnen doen. Zo gebruikten we ‘vroeger’ voor inzet vooral helikopters en nu ook transportvliegtuigen en parachutes. We zijn veelzijdig.

Op technologisch gebied staat er ongelooflijk veel te gebeuren. Ontwikkelingen gaan razendsnel. Als we nu willen weten wat er achter een bepaald huis te zien is, dan sturen we een verkenner. Het hoeft niet lang meer te duren of we sturen een muisstille minidrone de lucht in die dat gaat uitzoeken.

We houden ook de opleidingen voor het halen van de rode baret tegen het licht. Je moet niet alleen fysiek, maar vooral mentaal gehard zijn. Probeer je voor te stellen dat je met een klein clubje ergens in onbekend gebied gedropt wordt en de tegenstander zit overal om je heen. Je moet je opdracht volbrengen en jezelf en je team zien te redden. Dan moet je sterk in je schoenen staan. Daarom is de opleiding voor iedere rode baret fundamenteel. Hier begint het allemaal mee.”

De brigade was erg druk met het Ranger-concept. Hoe staat het daarmee?

“Ranger was een experiment met 11Luchtmobiele Brigade, het Korps Commandotroepen en het Operationeel Ondersteuningscommando Land dat eind maart is afgelopen. We hebben gekeken of er uit allerlei verschillende type eenheden van de landmacht, een nieuwe eenheid kan worden opgezet die paraat staat en de Special Operations Forces ondersteunt. In Mali en Afghanistan bleek dat we dat nodig hebben.   

Het was succesvol, maar we gaan niet op korte termijn een Ranger-eenheid opzetten. We gaan de commando's eerst ondersteuning bieden bij operationele taken en trainingen om meer ervaring op te doen. Dan kunnen we steeds sneller een getrainde eenheid voor de commando’s beschikbaar stellen. Wie weet rolt daar uiteindelijk een operationele eenheid uit.” 

Is de samenwerking met de Duitse Division Schnelle Krafte (DSK) succesvol?

“Samenwerking is noodzakelijk, omdat we krachten moeten bundelen. Natuurlijk doen we dat al binnen de NAVO, maar dit gaat een stap verder. We werken juist met de DSK samen, omdat zij ook optreden in het air manoeuvre concept.

Voordeel van de samenwerking is dat we beter op elkaar ingespeeld raken. Als er ergens een conflict is en we besluiten beide mee te doen, dan kunnen we gezamenlijk optreden. We zitten al in Mali, met helikopters van DSK. Bovendien kun je elkaars capaciteit en kennis gebruiken. Krachtiger en efficiënter optreden.

In 2014 is de samenwerking met Duitsland officieel bekrachtigd. Maar eigenlijk kreeg het vorig jaar, na ons standy-jaar als NATO Response Force, pas handen en voeten. Toen hebben we onder meer samen de oefening Falcon Autumn gedraaid. Recent is de oefening Red Griffin uitgevoerd. Het is nu zaak dat we doorontwikkelen.

Het is niet meer alleen kijken wat de oosterburen doen en andersom, maar samen plannen bedenken en uitvoeren. Maar ook regels en procedures op elkaar afstemmen. Het zou mooi zijn als we de regelgeving zo kunnen maken, dat een Nederlands voertuig ook in een Duitse helikopter mag. Nu mag dat niet zomaar. Zelfs voor het vastmaken van de voertuigen in heli’s of vliegtuigen zijn verschillende voorwaarden.

Als we onze mensen in Duitsland willen opleiden, dan zijn ze niet gecertificeerd om in Nederland met bijvoorbeeld een parachute uit een vliegtuig te springen. Daar moet je eerst een aanvullende opleiding voor doen. Het is zaak dat we dit soort zaken in de toekomst gelijktrekken.”

Als u hier weggaat, wat laat u dan achter?

“Een fantastische brigade met geweldige mensen. Defensie zonder de luchtmobiele brigade is als het missen van een vinger aan een hand. Het is een unieke nichecapaciteit. Binnen het landdomein heb je dat nodig.

Natuurlijk moet er nog veel gebeuren, maar het is goed dat we blijven ontwikkelen. Zo zie ik graag dat een vuursteunelement met mortiercompagnie terugkomt, dat volledig op zichzelf staat. Vanwege bezuinigingen is dat in 2011 gesneuveld. Tegenstanders hebben ook veel vuursteun. Maar als wij dat nu willen inzetten, moeten we het eerst inhuren bij het vuursteuncommando. Alleen is ook die eenheid nu flink te klein vanwege bezuinigingen.”
 

Antwoorden Quiz

1C

2A

3A/B

4A 

5D 

6A 

7D

8C

9C 

10C