01

Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 09

Confrontatie tussen oost en west

Tekst Martin Zijlstra
Foto Koninklijke Marine

Fencers bommenwerpers ‘verkennen’ Nederlands fregat

Deze week kreeg Zr.Ms. Evertsen bijzonder bezoek. Twee straaljagers van de Russische marine scheerden tot 3 keer toe vlak langs het luchtverdedigings- en commandofregat dat momenteel in de Baltische Zee vaart. Daar maakt het deel uit van het NAVO-vlootverband, de Standing NATO Maritime Group 1.

2 Fencers duiken op de Evertsen af. Nog net te zien aan de linkerzijde van de foto is een escorterende Zweedse JAS-39 Gripen.

Het is niet voor het eerst dat schepen van het bondgenootschap bij het uitvoeren van hun taken worden ‘aangevlogen’ door Russische toestellen. Zeker in de regio rond Estland, Letland en Litouwen is sprake van een complexe situatie omdat tussen deze Baltische staten en Polen de Russische enclave Kaliningrad ligt. Daardoor is de kans op een ontmoeting tussen NAVO en Rusland erg groot.

De presentie van de schepen is het gevolg van verslechterde veiligheidssituatie aan de oostgrens van het NAVO-verdragsgebied. De militaire aanwezigheid op zee, land en in de lucht onderstreept de onderlinge solidariteit van de NAVO-bondgenoten en geeft een signaal aan Moskou. Rusland reageerde deze week met onder meer de verkenningsvluchten van het duo Su-24 Fencers.

De Evertsen en andere schepen van het NAVO-smaldeel varen in de Baltische Zee in het kader van de zogenoemde ‘geruststellende maatregelen’ van het bondgenootschap.

Dekhoogte

Dat het juist deze Sukhois zijn die de Evertsen met een bezoek ‘vereren’ is niet zo vreemd. Eerder al ontmoetten Nederlandse F-16’s die van januari tot en met april de luchtverdediging van de Baltische Staten voor hun rekening namen de uit de kluiten gewassen Russische jachtbommenwerper. Dat gebeurde voor het laatst op 25 januari. Ook NAVO-bondgenoten die eerder de wacht hielden boven de Oostzee en omstreken, kwamen de Sukhois in de lucht tegen, soms in grote aantallen. En ook hun Amerkaanse marinecollega’s leerden de Fencer kennen. Zo passeerde 1 toestel vorig jaar de destroyer USS Donald Cook op dekhoogte, superlaag dus.

Volgens open bronnen zijn Fencers in de regio onder meer gestationeerd op de vliegbases van Chernyakhovsk en Chkalovsky in de enclave Kaliningrad. En inderdaad zijn op google earth op het vliegveld van Chernyakhovsk geparkeerde Fencers te ontdekken, gemakkelijk te herkennen aan hun naar achter gevouwen vleugels.

F-16's van de Koninklijke Luchtmacht patroulleerden 4 maanden in het luchtruim van de Baltische Staten. Daarin kwam het 10 keer tot een contact met Russische militaire toestellen, waaronder ook Su-24's.

Fencer

Inmiddels begint de Su-24 Fencer dus een goeie bekende te worden van de NAVO-krijgsmachten. Nou ja goede bekende, het is wel een vliegtuig met – zoals dat heet – ballen. Het toestel is ontworpen voor één doel: het aanvallen van grond- en zeedoelen. Het is ongeveer anderhalf keer zo lang als een F-16 en weegt – met maximale belading – 2,5 keer zo veel als de F-16. De Fencer beschikt over twee motoren en verstelbare vleugels, net als de Brits-Duits-Italiaanse Tornado jachtbommenwerper. De bemanning bestaat uit 2: een vlieger en een wapenspecialist. De Sukhoi beschikt verder over een ingebouwd kanon en kan aan 9 ophangpunten liefst 8.000 kilo aan bewapening en extra brandstoftanks meenemen.

De Su-24 Fencer is in dienst (geweest) in Algerije, Azerbeidzjan, Irak, Iran, Kazachstan, Libië, Oezbekistan, Oekraïne, Rusland, Syrië en Wit-Rusland. Het toestel is in de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw in dienst gekomen, er zijn er zo’n 1.200 gebouwd. Volgens openbare bronnen zijn er nog een paar honderd in dienst bij de Russische luchtmacht en marine.

In combinatie met de wapenlast en het navigatie- en aanvalssysteem vormt de weliswaar al wat oudere Fencer een indrukwekkende opponent. Foto onder: tijdens een eerdere ontmoeting met de Amerikaanse marine, scheren 2 Fencers laag voorbij. Foto: US Navy