Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 09
Vanuit Erbil verzorgen Nederlandse militairen van meerdere krijgsmachtdelen basis-infanterietrainingen op verschillende Iraakse locaties. De door een multinationale coalitie ontworpen Modern Brigade Course – uiteindelijk moeten er 2 brigades worden opgeleid, voorziet in een robuuste basis voor de Koerdische Peshmerga’s. Het credo? Train Pesh, to kill Daesh (benaming voor ISIS, red).
TEKST: kapitein Jaap Wolting
FOTO’S: sergeant-majoor Gerben van Es | VIDEO: sergeant-majoor Arnoud Schoor
Zo krijgen de strijders moderne, degelijke uitrusting van de VS, waar ze in het verleden vaak met stokoude familiewapens – bijna altijd Kalashnikovs – aan kwamen zetten. Behalve geweren verstrekken de Amerikanen onder meer helmen, scherfvesten en rugzakken. Op de foto oefent een aantal Peshmerga’s hun radiotelefonieprocedures. De lessen, die ervoor zorgen dat de militairen gecoördineerd op kunnen treden, worden gegeven door Nederlandse ‘verbindelaars’. Omdat er af en toe leerlingen deelnemen die nooit hebben leren lezen of schrijven, is de training soms bijzonder uitdagend.
Al willen de Peshmerga’s niets liever dan zo veel mogelijk ‘hulzen maken’, de training omvat veel meer dan schieten. Humanitair oorlogsrecht moet ook worden afgevinkt. Misschien wel meteen het allermoeilijkste onderdeel van de 10-weekse opleiding, omdat meerdere leerlingen al aan het front hebben gevochten en gruwelijke dingen hebben meegemaakt. Zoals een van de trainers zegt: ‘Misschien zijn hun families uitgemoord door ISIS. Dan is het best moeilijk om ze te overtuigen dat ze ook krijgsgevangenen humaan moeten behandelen’. De Nederlanders houden het basic. Wat is de betekenis van het rode kruis, wanneer mag je op iemand schieten? Is het nodig luchtsteun aan te vragen om 1 tegenstander uit te schakelen? Wat doe je met een ISIS-strijder als je die gevangen neemt?
Nederland heeft goed onderzoek gedaan naar waar de Peshmerga behoefte aan heeft. Al snel werd duidelijk dat zogenaamde improvised explosive devices (zelfgemaakte bommen, red.) veel slachtoffers maken. Op de foto zie je dat iemand (een Nederlandse marinier die in het scenario zit) wordt gefouilleerd. Zijn voertuig is even daarvoor tot stoppen gemaand en wordt grondig doorzocht op de aanwezigheid van bijvoorbeeld explosieven. De Peshmerga’s vinden een geweer, terwijl de bestuurder had aangegeven geen wapens in de auto te hebben. Reden genoeg om de eigenaar niet zomaar zijn weg te laten vervolgen.
Peshmerga’s luisteren op locatie ‘Cobra’ aandachtig naar de uitleg van een van de instructeurs. Hij vertelt ze de ins en outs van ‘tunnelen’, een beproefde manier om met vuur en beweging achterwaarts te verplaatsen tijdens een vuurgevecht. Teamcommandant eerste luitenant Johan: “We geven hier een verscheidenheid aan lessen, variërend van hoe je je door het terrein verplaatst en reageert op vijandelijk vuur, tot je bewust worden van de impact van een bermbom op jou en en je eenheid.” Het aanvangsniveau van de Peshmerga’s is volgens Johan heel erg wisselend. Zo zijn er militairen bij die al 32 jaar in het vak zitten, tot wat we in Nederland ‘spijkerbroeken’ zouden noemen; personen die vanuit de burgermaatschappij de overstap naar het leger maken.
Een Nederlandse trainer legt een Koerdische strijder uit hoe hij de meeste treffers kan boeken met zijn nieuwe wapen, de M16. Hoofdschietinstructeur sergeant Niek vertelt later: “Dit zijn gewoon hele goede buksen. Terwijl we ook Kalashnikovs uit 1948 voorbij hebben zien komen. Die rammelden natuurlijk aan alle kanten.” Hij vervolgt: “Op de baan let ik het meest op de veiligheid. Niemand voor de buks, veilige handelingen en niet omdraaien met het wapen. En natuurlijk schiethouding, richten, ademhaling en afdrukken. Na een dag als deze zijn ze je erg dankbaar, want je leert ze toch maar even mooie groepjes (dicht bij elkaar liggende treffers, red.) te schieten.”
In de stad Erbil, het hart van Iraaks Koerdistan, is het rustig op straat. De mannen drinken hun glaasjes thee, taxi’s rijden af en aan, marktkooplieden doen goede zaken. Het hoofdkwartier van Capacity Building Mission Iraq ligt op enkele kilometers rijden. De missie van de militairen van CBMI is niet te vergelijken met wat Defensie enkele jaren geleden in Uruzgan deed. Nederlandse trainers doen in Irak niet mee aan gevechtsoperaties. En Erbil is tot nu toe nog steeds een safe haven.
Op locatie ‘Viking’ werken naast Nederlandse mariniers ook onder andere Noren, Finnen en Britten. Op de foto trekt een peloton Peshmerga’s door de heuvels, verschillende vormen van pelotonsformaties beoefenend. Eerste luitenant der mariniers Simon, die even daarvoor de theorie had uitgelegd, zegt achteraf: “Sommigen keken heel goed de juiste kant op, hielden hun wapen op de goede manier vast en namen de correcte tussenafstand in acht. Dat ze niet een hele mooie formatie lopen, dat is nu eenmaal niet anders. We streven naar het best mogelijke resultaat.”
Bij geneeskundige hulp is in Noord-Irak nog veel winst te behalen. In het gespeelde scenario op de foto wordt een zwaargewonde Peshmerga behandeld die net op een bermbom is gelopen. Je kunt zien dat hij nog wel zelf een tourniquet heeft kunnen aanleggen. Zijn collega’s verlenen nu eerste hulp en laten een helikopter aanrukken om de strijder zo snel mogelijk naar het ziekenhuis te laten vliegen.
