Tekst kapitein Wouter Helders
Foto Archief
Vijf vragen aan: Cees van der Zande
Nog een laatste keer een inzet voor je pensioen? Cees van der Zande (64) getrouwd met Gea, trotse opa van drie kleinkinderen, hoefde er niet lang over na te denken. Dus pakte hij op 4 april zijn ‘plunjebaal’ in en stapte op het vliegtuig naar het Griekse Chios om daar als assistent hoofd inwendige dienst het Border Security Team te ondersteunen. De Defensiekrant interviewde deze, mogelijk, oudste ‘missieganger’ ooit.
Hoe ben je bij Defensie verzeild geraakt?
“Ik ben op 7 februari 1972 als dienstplichtige begonnen bij de Luchtmacht in de kader opleiding. Daarna werkte ik als burgermedewerker Milieuzaken bij het Facilitair Bedrijf Defensie op de Generaal Spoorkazerne te Ermelo. Ook was ik ruim 30 jaar reservist bij de Landmacht. In 2011 ben ik als kapitein (bij de reservisten, red.) met functioneel leeftijdsontslag gegaan.”
Wat voor werk doe je op Chios?
‘Als assistent hoofd inwendige dienst houd ik me vooral bezig met het goed laten functioneren van de ‘veldpost’ tussen Nederland en Chios. Ik ben dus vaak te vinden op het plaatselijke postkantoor. Verder zorg ik voor de bevoorrading van het Border Security Team op de werklocaties en in het hotel. Eigenlijk zorg ik voor allerlei randzaken die nodig zijn om de inzet uit te voeren. Denk bijvoorbeeld aan het bijhouden van de inzet van voertuigen op het planbord, het beheer van de kleine kas en het doen van kleine inkopen die direct nodig zijn zoals water, koffie en kantoorartikelen.’
Hoe komt het dat jij als 64-jarige op pad gestuurd wordt?
‘Ik ben dan wel geen militair (reservist, red.) meer, maar ben nog steeds als burger werkzaam bij Defensie. In december kregen wij van het Commando DienstenCentra een e-mail waarin gevraagd werd om vrijwilligers voor het Border Security Team. Ik heb meteen thuis overlegd en, toen mijn echtgenote groen licht gaf, mezelf opgegeven. Net voor de kerst kreeg ik te horen dat ik 4 april zou vertrekken. Het is de tweede keer dat ik een dergelijke functie vervul (Kreta 2010). Voor mij is deze inzet een mooie gelegenheid om afscheid te nemen van mijn werk bij Defensie. Officieel ga ik 16 december 2016 met pensioen.’
Wat voor werk doet het Border Security Team (BST) daar?
‘We ondersteunen hier een inzet van Frontex, een agentschap van de Europese Unie dat de buitengrens bewaakt. Hoofdtaken van het BST zijn screenen, registreren, debriefen en identificeren van migranten. Dat gebeurt in een zogenoemde hotspot, een aanmeldcentrum voor migranten. In dit geval registratielocatie Vial. Ook worden grenscontroles op zee en aan de landzijde van het Griekse eiland uitgevoerd en migratiestromen in kaart gebracht. Het aantal mensen wisselt heel sterk en is afhankelijk van de hoeveelheid vluchtelingen. De grootste uitdaging is het precies vaststellen van de identiteit van de vluchtelingen en valse documenten eruit halen.’
Wat vind je het meest indrukwekkend aan de missie?
‘Het is heftig te zien in wat voor omstandigheden mensen, en in het bijzonder kinderen hier leven. Op de televisie is het een ver-van-mijn-bed-show, maar dit is heel dichtbij. Als ik aan mijn kleinkinderen denk komt het hard binnen. Dat doet je wel beseffen wat je thuis hebt. Zo vind ik ook het ook jammer voor de eerste keer in 39 jaar mijn verjaardag niet samen met mijn vrouw te kunnen vieren.’