Tekst eerste luitenant Wouter Helders
Foto Phil Nijhuis
Belgische en Nederlandse pontonniers sloegen vorige week de handen
ineen voor de bouw van een monumentale brug bij Antwerpen. De 49 pontons
verbonden met een gecombineerde lengte van 340 meter meer dan alleen de linker
en rechteroever van de Schelde. Ze legden ook de link tussen 2014 en het
oorlogsjaar 1914.
Tussen 2 en 5 oktober lag de ‘vredesbrug’ tussen het Steen en de andere linkeroever van de Schelde.
“Het sluiten van de brug was even spannend”, vertelt majoor Jean-Paul Stevens
van 11 Geniebataljon. Hij nipt ontspannen aan zijn koffie, de pontonbrug is dan
al keurig gesloten. De eerste mensen zijn de Schelde al overgestoken. “We
oefenden hier vorig jaar al, maar de Schelde was inmiddels te ondiep”, gaat
Stevens verder. “Onze duikers moesten met apparatuur 13 kuub slib wegzuigen.”
Ook de Nederlandse pontonniers moeten flink improviseren. Dankzij een extra
ponton uit Nederland krijgen ze uiteindelijk de brug op de benodigde lengte van
340 meter.
6 meter
“Onze genisten hebben veel ervaring met pontonbruggen. Maar het werken op een
getijdenrivier als de Schelde is echt even iets anders”, zegt kapitein Koen van
Dinter , plaatsvervangend commandant 105 Geniecompagnie Waterbouw. “Het verschil
tussen eb en vloed kan wel 6 meter zijn. Door dat getijdenverschil wisselt de
stroming.”
Met de brugslag over de Schelde herdacht Antwerpen de Eerste Wereldoorlog. De Duitsers belegerden in 1914 de vesting Antwerpen. Ze bestookten de stad met meer dan 4.000 granaten en 140 zeppelinbommen. 4 pontonbruggen vormden de levenslijn voor het Belgische leger en de bevolking. Eerst voor de bevoorrading, maar later ontvluchtten duizenden militairen en inwoners de stad. Van de 300.000 Antwerpenaren blijven er zo’n 10.000 achter. Velen van de vluchtelingen kwamen uiteindelijk in Nederland terecht.
49 pontons
Voor de pontonniers betekent het dat ze nagenoeg alles uit de kast moeten
trekken voor de brugslag over de Schelde. De Nederlanders brengen 49 pontons en
16 duwboten mee. De Belgen zorgen voor een bruggenhoofd en een valreep. Ook
roepen ze de hulp in van de Brabo-kraan: de grootste vlottende kraan van de
Antwerpse haven. Herdenking of niet, het scheepvaartverkeer op de Schelde mag
niet volledig worden geblokkeerd. Daarom varen de duwboten een aantal keer per
dag de pontons weg. In grofweg 11 minuten kunnen de pontonniers opbreken. In 21
minuten zetten ze de brug weer in elkaar. Maar goed ook, want de Antwerpenaren
stonden het hele weekeinde lang te trappelen om van Het Steen naar de
linkeroever te lopen. Vooraf waren maar liefst 100.000 kaartjes verkocht voor
een wandeling over de Schelde.
Koning Filip en koningin Mathilde van België steken als eerste de rivier over, gevolgd door VIP's onder wie de Belgische minister van Landsverdediging Pieter de Crem en de Nederlandse Commandant der Strijdkrachten generaal Tom Middendorp.
