11

Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 10

Knokken en genezen

x Download afbeelding (579 kB)

Tekst Tweede-luitenant Rosalien van Damme
Foto Korporaal-1 Zadrach Salampessy

Medics oefenen in het veld

Korporaal-1 Kevin (27) is pathfinder bij 11 Luchtmobiele Brigade. Zijn kerntaak is het verkennen en uitzetten van dropzones en helisites in vijandelijk gebied, maar hij is ook dé medische capaciteit binnen zijn ploeg. Kevin is namelijk medic bij 11 Luchtmobiele Brigade en belast met de zorg van zijn gewonde collega’s. Op plekken zonder medische faciliteiten en in gevaarlijke situaties voert de medic medische handelingen uit, die het verschil kunnen maken tussen leven en dood. 

“De medic is geen verpleegkundige of arts, maar heeft zijn nut en noodzaak bewezen in Afghanistan en Irak”, vertelt korporaal Kevin. “Na het behalen van het diploma moeten medische vaardigheden regelmatig worden getraind. De jaarlijkse medic-oefening van luchtmobiel is daarom zeer belangrijk.” 

x Download afbeelding (631 kB)

Interesse

“Het menselijk lichaam is interessant”, zegt Kevin tijdens de jaarlijkse medic-oefening, vorige week in Hollandsche Rading.

“Op tv zijn er zoveel programma’s te zien over medische zaken. Filmbeelden van ongelukken, verwondingen en trauma’s schieten voorbij. Ik voelde me een leek, omdat ik geen idee had hoe ik iemand zou moeten helpen. Mijn interesse groeide en ik besloot om na mijn werk als infanterist een medic te worden bij de pathfinders.”

x Download afbeelding (430 kB)

Stroomversnelling

“De taak van een medic is 72 uur zorg verlenen. Binnen die tijd moet de gewonde worden afgevoerd naar een hulppost of ziekenhuis”, legt Cyrille Veltman uit.

Hij is werkzaam binnen Defensie als civiel arts en vanaf het begin betrokken bij de opleiding van medics. “Maar dat streven is niet altijd haalbaar. We leren medics belangrijke medische handelingen, zodat hun patiënten nog in leven zijn als ze de hulppost bereiken. Of dat binnen 72 uur kan, is afhankelijk van onder meer de soort verwondingen, de aanwezige medicatie en het type uitrusting.” Het medische arsenaal van een medic is de afgelopen jaren flink gegroeid. Een voorbeeld hiervan is de tourniquet (knelverband). Nu worden ledematen snel afgebonden en bloeden minder mensen dood. Veltman: “De ontwikkeling van nieuwe technieken in de medische wereld van medics zijn de laatste jaren in een stroomversnelling terecht gekomen. En dat heeft een gunstig effect op de overlevingskans in crisissituaties.”

x Download afbeelding (630 kB)

Spagaat

“De medic volgt een bijzondere opleiding die niet voor iedereen is weggelegd”, vertelt sergeant-majoor Lex Peters. Hij is militair verpleegkundige en instructeur tijdens de oefening.

Iedere militair krijgt in zijn opleiding een vorm van eerstehulpverlening. Dit heet ZHKH (zelfhulp kameradenhulp). Medics gaan nog een stap verder en voeren handelingen uit die eigenlijk voorbehouden zijn aan artsen en verpleegkundigen. Peters: “Medics moeten snel kunnen schakelen tussen vechten en genezen. Die spagaat is soms moeilijk. Ze  moeten daarom sterk in hun schoenen staan.”

x Download afbeelding (498 kB)

Realistische oefenscenario’s

“Deze medic-oefening duurt een week en dat is geen overbodige luxe. Aan een casus van 10 minuten heb je niets. Je wilt je kennis testen in het veld als er dreiging is, of zelfs in een vuurgevecht”, vertelt Kevin.

“Ook oefenen met helikopters is essentieel. Om je skills en drills goed uit te voeren in de lucht heb je ervaring nodig. Door het donderende geluid van de heli’s kan ik bijvoorbeeld mijn patiënten niet verstaan. Eenmaal in de heli trilt de ondergrond. Je hebt te maken met G-krachten. Zie dan nog maar eens netjes een infuus aan te leggen en ongestoord je werk te doen. Tijdens een uitzending moet je daarop voorbereid zijn. Realistische oefenscenario’s zijn daarom heel belangrijk.”

x Download afbeelding (611 kB)

Praktijkoefening in het veld

“Het doet zo’n pijn”, kermt het slachtoffer. “Wat is er gebeurd?”, vraagt Kevin als hij naast haar knielt. “Ik weet het niet, ik voelde een steek. Het brandt.”

Zijn collega is nauwelijks meer aanspreekbaar en probeert uit alle macht in haar rol te blijven voor de praktijkoefening. Kevin volgt het protocol en ziet twee puntjes in de kuit. “Misschien is het een slangenbeet”, denkt hij hardop. Het blijkt de juiste gedachtegang te zijn. Terwijl de kuit dikker wordt, kruipt het gif omhoog. Het slachtoffer klaagt nu ook over pijn in de buik. De morfine heeft weinig effect. In de verte hoort Kevin de Chinook-transporthelikopter, die het slachtoffer komt ophalen. “Een slagaderlijke bloeding of schotwonden zijn makkelijk te stabiliseren”, legt hij uit. “Maar dit is echt een moeilijke situatie. Wij kunnen nu alleen nog maar de oorzaak vaststellen en zo snel mogelijk een melding maken, zodat het tegengif klaar staat. Dit scenario verwacht je niet, maar ook hier moet je op voorbereid zijn.”

x Download afbeelding (610 kB)

Transportgereed maken

Terwijl het slachtoffer op een brancard wordt gelegd, nadert de Chinook. Een helikoptervlucht zorgt voor stress bij gewonde militairen. Simpele handelingen kunnen dat tegengaan.

Een bril beschermt tegen de wind, die over het slachtoffer neerdaalt als de heli zijn landing inzet. Oordoppen onderdrukken het lawaai. En medicatie gaat de ergste pijn tegen. Zo wordt de gewonde collega transportgereed gemaakt. 

x Download afbeelding (834 kB)

Kevin: “We zijn officieel geen verpleegkundigen, maar nood breekt wet in missiegebieden.”

“Wij doen er alles aan om goede zorg te verlenen, omdat we vaak als eerste ter plaatse zijn. In Nederland sta ik langs de zijlijn. Dan kan ik niet zomaar medische handelingen uitvoeren, omdat ik de papieren niet heb. Die scheidslijn voelt soms best raar.”

Naar de Inhoudsopgave