‘De hele lucht stond in de fik’

Logistiek officier Luuk dicht bij het vuur op missie in Midden-Oosten

Sinds 7 oktober vorig jaar is het conflict in het Midden-Oosten niet weg te denken uit de kranten en journaals. Dagelijks zijn er vijandigheden tussen Israël en Hamas, Hezbollah, de Houthi’s en zelfs Iran. Luitenant ter zee 2OC (LD) Luuk Robesin zit er – soms letterlijk – tussenin. Vanuit zijn observatiepost kijkt hij tijdens zijn 1-jarige uitzending voor de United Nations Truce Supervision Organisation (UNTSO) over de door zowel Syrië als Israël betwiste Golanhoogten. “We zien hier dagelijks intercepties van de Iron Dome.”

De officier Logistieke Dienst is wel wat gewend als het gaat om werken in het buitenland, want eerder al zat hij 3 jaar met zijn vriendin in het Caribisch gebied. Maar vredesmissie UNTSO is van een totaal andere orde. Van 1 december 2023 tot 1 december dit jaar is Luuk een van de internationale waarnemers in Tiberias, bij de huidige grens tussen Israël en Syrië. Die zien erop toe dat beide landen zich houden aan een 75 jaar oude wapenstilstand. Terwijl Luuk dienst heeft in een spierwitte observatiepost (OP) vertelt hij over zijn belevenissen.

Om met de deur in huis te vallen: hoe is de situatie daar nu?

“Het is relatief rustig. Ik draai nu een dienst op de OP en we kijken uit over de Golanhoogten. Over het algemeen is de situatie wel gespannen. We zien hier dagelijks intercepties van de Iron Dome (het luchtafweersysteem van Israël, red.) en beschietingen over en weer. Het is een kwestie van pieken en dalen.”

Wat doe je daar precies?

“Binnen de Area of Separation (AOS) mogen bepaalde militaire activiteiten niet plaatsvinden. Dat is 75 jaar geleden afgesproken. Wij kijken als internationale militaire waarnemers van de Observer Group Golan Tiberias of het vredesverdrag niet wordt geschonden. Eigenlijk zie ik mijzelf een beetje als de VAR bij het voetbal. Je bent geen scheidsrechter die kan ingrijpen. Wel rapporteren wij incidenten die wij waarnemen aan het VN-hoofdkwartier in New York. Dat is als het ware de hoofdscheidsrechter die bepaalt of er wat mee moet gebeuren en, zo ja, wat. Wij zijn dus neutraal en zijn hier op de OP ook niet bewapend.”

Hoe is het leven op de OP?

“Tijdens die shifts ben je constant hier. We houden de OP dan draaiende en slapen, koken en eten op deze ‘postzegel’ van 75 bij 75 meter. Ik vergelijk het weleens met het leven op een schip. Je kunt rondlopen en in de basis is alles aanwezig, maar even naar de supermarkt gaan is er niet bij. Om de tijd goed door te komen, hebben we bijvoorbeeld ook een loopband gekocht en hier neergezet.”

Op 7 oktober voerde Hamas een grootschalige aanval uit op Israël. Als antwoord daarop viel Israël de Gazastrook binnen. Het conflict verspreidde zich als een olievlek in de regio. Wist je dat al voordat je op uitzending ging?

“Tijdens de zomer van 2023 ben ik opgewerkt en in december ging ik op missie. Uiteindelijk wist ik dus dat de situatie een stuk gespannener zou zijn, maar tijdens het opwerken was daar nog geen sprake van. De kaarten zijn nu heel anders geschud. Het karakter van deze peace keeping-missie is een stuk operationeler, ook in ons voorkomen. Waar we eerst in soft skin vehicles reden, is nu alles armoured. En als we de poort uitgaan, doen we het scherfvest aan.”

Wat krijg je precies mee van de strijd?

“We zien geregeld zaken als beschietingen, ontvoeringen en tanks die op elkaar schieten. Nog veel heftiger was de grootschalige drone- en raketaanval van Iran op Israël, in april. We hoorden al vroeg dat er een aanvalsgolf kwam. Vanuit onze OP zagen we veel kleine lichtpuntjes in de lucht steeds dichterbij komen. Israël reageerde op de dreiging met gevechtsvliegtuigen die drones en raketten uit de lucht haalden en met de Iron Dome. De hele lucht stond in de fik; die bak aan geweld maakte diepe indruk.”

Wat voor effect heeft dit alles op jullie missie?

“We rapporteren alles wat we waarnemen aan de VN in New York. Daar kunnen we het vrij druk mee hebben. Als er trouwens beschietingen over en weer zijn, dan moeten we soms de schuilkelder in.”

Hoe is dat voor je thuisfront?

“Mijn vriendin kwam onlangs op bezoek en kreeg toen mee hoe het hier echt is. Wat je leest op bijvoorbeeld de site van de NOS klopt aardig, maar in het echt voelt het toch anders. Zo moest ik weer aan het werk en was zij in mijn verblijf (buiten het strikte missiegebied, red.) aan het wachten op haar vlucht naar huis. Op dat moment werd de situatie wat onrustiger en besloten vliegmaatschappijen alle vluchten te cancelen. Mijn ouders en zij halen ook op zo’n moment meer informatie uit het nieuws dan bij mij vandaan. Daardoor zijn ze soms bezorgd, terwijl ik me hier veilig voel. Al ben ik natuurlijk wel op mijn hoede.”

Hoe sta je zelf ‘in de wedstrijd’?

“In principe lopen wij geen direct gevaar. Beide partijen hebben met dat vredesverdrag ingestemd, inclusief ons als neutrale observanten. Wij zijn dus geen direct doelwit. Wel is het zo dat er binnen honderd meter een post van het Israëlische leger staat. Stel dat die wordt beschoten, dan kan een raket of drone zomaar afdwalen. Daarom nemen we alle waarschuwingen serieus en gaan we ook de shelter in als er risico’s zijn.”

Wat is jouw beeld van het conflict?

“Vooraf las ik boeken over de ontstaansgeschiedenis van Israël en de situatie hier. Maar als je eenmaal hier bent, lijkt het veel ingewikkelder. Laat ik het zo zeggen: de situatie hier is niet zwart-wit; er zitten vele tinten grijs tussen.”

Tot slot: je bent daar een jaar. Wat doe je in je vrije tijd?

“In de praktijk zitten we een groot deel van de maand op de OP. Maar daarbuiten probeer ik de focus op iets anders te leggen. Want om constant met dit conflict bezig te zijn… Daarom train ik hier bijvoorbeeld voor de hele triatlon (3,8 kilometer zwemmen, 180 kilometer fietsen, 42,2 kilometer hardlopen, red.) waar ik half september in Nederland aan deelneem. Bovendien doe ik een master Bestuurskunde, waar ik veel tijd aan kwijt ben. Dat zijn prettige afleidingen.”