02

Dit artikel hoort bij: Alle Hens 08

Wat brengt 2024?

Tekst KAP Saminna van den Bulk
Foto Mediacentrum Defensie

Miljoenennota in vogelvlucht

Demissionair kabinet of niet: op Prinsjesdag werd de Miljoenennota weer gepresenteerd. Defensie bouwt komend jaar flink door aan de versterking van de krijgsmacht, samen met haar bondgenoten. Alle Hens beschouwt de stand van zaken en biedt een – maritiem-militaire – blik op 2024.

De gereedheid van de krijgsmacht is afhankelijk van voldoende personeel, materieel en de mate waarin getraind en geoefend kan worden. De afgelopen periode zijn flinke stappen gezet, met meer oefenen, wereldwijd, meer munitie en nieuwe schepen in aantocht. Tegelijkertijd is de druk op de ‘militaire markt’ groot. Continu wordt naar manieren gezocht om de inkoop van militair materieel te versnellen, waar mogelijk samen met andere landen.

Positieve ontwikkeling

Daarnaast heeft de krijgsmacht, net als andere werkgevers, last van de krapte op de arbeidsmarkt en van de vergrijzing. In 2022 gingen er 277 méér militairen weg dan dat er instroomden. Toch kozen 3.400 mensen voor een baan bij Defensie. Op dit moment neemt de instroom zelfs toe en is er een voorzichtige daling van de uitstroom. Om nog meer personeel aan te trekken zijn er de afgelopen jaren verschillende initiatieven opgezet, zoals het Dienjaar. Een initiatief naar Scandinavisch voorbeeld, waarbij jongeren na een korte opleiding een jaar werken voor Defensie. Het kan de opmaat zijn naar een vaste baan. Een andere positieve ontwikkeling in dat opzicht is dat ook matrozen nu een vast contract kunnen krijgen. Heel belangrijk bij dit alles: de arbeidsvoorwaarden. Voor het huidige personeel loopt het oude arbeidsvoorwaardenakkoord op 31 december af. Defensie doet er alles aan om in het komende jaar een nieuw arbeidsvoorwaardenakkoord te bereiken met de bonden.

Veel op stapel voor KM

What’s in there for us? Concreet worden komend jaar de antischeepsraketten voor de Luchtverdedigings- en Commando Fregatten (LCF’en) geleverd. Deze Naval Strike Missiles gaan de Harpoons vervangen. De uitlevering van DOKS interim-gevechtskleding gaat ondertussen onverminderd door. Tegelijkertijd krijgen de Netherlands Maritime Special Operations Forces komend jaar de beschikking over verbeterde communicatiemiddelen en meer medische ondersteuning. Kers op de taart voor de Koninklijke Marine is natuurlijk het nieuwe Combat Support Ship ‘Den Helder’ dat komend jaar wordt opgeleverd.

Artist impression van de toekomstige Zr.Ms. Den Helder.

Qua materieel staat er nog meer op stapel. 13 snelle boten van het type FRISC zullen vanaf 2024 worden vervangen door Future Fast Interceptors. Ook wordt volgend jaar al het eerste van 8 nieuwe hulpvaartuigen verwacht. De bedoeling is dat een jaar later de toekomstige Zr.Ms. Vlissingen gaat varen: het eerste van 6 mijnenbestrijdingsvaartuigen die Nederland aankocht, samen met de Belgische marine die er evenveel krijgt. Ook gaat CZSK door met het vervangen van de 2 Multipurpose-fregatten door de nieuwe Anti-Submarine Warfare (ASW)-fregatten. Ook dit is het resultaat van een samenwerking met de zuiderburen. Het eerste ASW-fregat moet in 2029 inzetbaar zijn.

Artist impression van de nieuwe ASW-fregatten.

Inzet op ‘samen’

Verder verwacht de marine komend jaar een overeenkomst te sluiten over de levering van Tomahawk-precisiewapens voor het LCF. Ook wacht er een contract voor Future Littoral All-Terrain Band Vagns op ondertekening. Deze sneeuwvoertuigen gaan de oude Band Vagns van het Korps Mariniers vervangen. Het Korps wacht verder op nieuwe mortieren en op zogenoemde loitering ammunition, die je per drone kunt afwerpen.

In de behoeftestelling voor komend jaar wordt tevens ingezet op de gezamenlijke vervanging (met de Britten) van de amfibische transportschepen (Landing Platform Docks) en patrouilleschepen (OceanGoing Patrol Vessels) door 1 scheepsklasse.

Inzet vraagt om ruimte

Zoals de Miljoenennota voorschrijft, vraagt inzetbaarheid om ruimte, ook in fysieke zin, ‘passend bij de huidige eisen van mens en klimaat’. Zo krijgt de Nieuwe Haven in Den Helder meer afmeercapaciteit en volgen er aanpassingen om toekomstgereed te zijn voor de stijgende zeespiegel.
Het vastgoed van CZSK wordt verder gemoderniseerd en op diverse plekken vindt nieuwbouw plaats. Denk bijvoorbeeld aan een nieuw Kustwachtcentrum in Den Helder, de nieuwe kazerne voor de mariniers in Nieuw-Milligen en een nieuwe kazerne op Sint-Maarten.

Wat zijn de speerpunten voor de krijgsmacht in de Miljoenennota?

Scroll daarvoor door het foto-carrousel hieronder.

“Vanwege het grote belang van een sterke NAVO en een sterk defensieapparaat gaat het kabinet door met de voorgenomen extra investeringen in de krijgsmacht”, aldus Koning Willem-Alexander in de Troonrede. De defensie-uitgaven stijgen in 2024 met 33 procent naar 21,4 miljard euro. Structureel komt er 5 miljard per jaar bij.

Modern materieel kopen en het huidige materieel op peil brengen, dat zijn belangrijke speerpunten voor het komende jaar. Om te beginnen worden voorraden aangevuld en moeten ondersteuners (logistiek, transport, medische ondersteuning en inlichtingen) over de juiste middelen beschikken om het gevecht te kunnen helpen winnen.

Wat personeel betreft gaat de marine door met verschillende initiatieven om mensen te werven. Ook de schaalbare capaciteit van reservisten is steeds belangrijker. Zij moeten op het juiste moment gegarandeerd beschikbaar zijn. Reservisten zullen in de toekomst meer deel gaan uitmaken van reguliere eenheden.

Dan innovatie. Samen met kennisinstituten en het bedrijfsleven wil de krijgsmacht aan de slag om de oorlog van de toekomst te kunnen winnen.

De strijd vindt allang niet meer geïsoleerd te land, ter zee en in de lucht plaats. IT speelt een steeds grotere rol. ‘Informatiegestuurd optreden’ is een belangrijk speerpunt, net zoals de nieuwe strijdtonelen space en cyber.

Nederland staat er niet alleen voor. De oorlog in Oekraïne laat zien hoe belangrijk het is dat Europa verenigd is. De roep om meer samenwerking is groot. Om samen te kunnen strijden, moeten landen optimaal samenwerken. Standaardisatie van middelen en samen materieel aankopen vormen een belangrijk streven. Mooi voorbeeld hiervan is de Belgisch-Nederlandse aankoop van mijnenbestrijdingsvaartuigen en ASW-fregatten.

Alle maatregelen en inzet vragen om ruimte in brede zin. Wie inzetbaar wil zijn heeft bases en havens nodig die aan de huidige eisen van mens en klimaat voldoen. Tegelijkertijd heeft Defensie, als hoeksteen van veiligheid, de fysieke ruimte nodig om te kunnen varen, vliegen, rijden en schieten. Om gereed te zijn voor toekomstige militaire operaties. De bouw van Kamp Nieuw-Milligen en de aanpak van Marinebasis Den Helder zijn hier voorbeelden van.

Afgelopen voorjaar zetten mariniers zich in om Oekraïense troepen te trainen tijdens operatie Interflex. De Nederlandse steun aan de Oekraïners in hun strijd tegen de Russische agressor gaat onverminderd door. Dit gebeurt onder meer door levering van luchtverdedigingssystemen, munitie en door het trainen van Oekraïense militairen. Tot en met augustus 2023 bedroeg de totale waarde van de geleverde militaire steun ongeveer 1,9 miljard euro.