Tekst KAP Saminna van den Bulk
Foto Canadian Armed Forces en LTZ 2OC (AR) Ans
Sergeant volgt unieke NAVO-opleiding tot SOF-medic
Nooit eerder volgde een Nederlander de prestigieuze NAVO-opleiding tot Special Operations Medical Technician (SOMT) in Canada. Tot Frits, Algemeen Militair Verpleegkundige (AMV) bij de Netherlands Maritime Special Operations Forces (NLMARSOF), vorige week met het diploma terugkeerde naar Nederland.
Nemen gefingeerd
De namen van Frits en Ans zijn uit operationele overwegingen gefingeerd. Hun echte namen zijn bekend bij de redactie van Alle Hens.
Medische zorg verlenen in een heimelijke, tactische situatie. Dat is waar de SOMT de deelnemende militairen in specialiseert. De opleiding, uniek in de wereld, duurt 3 maanden en wordt een keer per jaar gegeven in Canada. De specialistische opleiding is dermate in nevelen gehuld, dat ook Frits er tot een jaar geleden nooit van had gehoord. “Tot ik er een Belgische collega over hoorde praten tijdens een oefening. Ik dacht meteen: dat is iets voor ons. Als AMV’er ben je goed onderlegd in het medische, maar als verpleegkundige bij NLMARSOF speelt ook het groene, het tactische, een grote rol.” Want, valt arts en luitenant ter zee 2OC (AR) Ans van dezelfde eenheid hem bij: “Het laatste dat je wilt is de operatie verstoren”.
Niet geschoten, altijd mis. De contacten met de Canadezen zijn immers goed: kijken of Frits de opleiding zou kunnen volgen, was een poging waard. De inspanningen resulteerden in januari in het verlossende telefoontje. Groen licht! Eind maart kon Frits aan de opleiding beginnen. “Er moest nog wel een hoop gebeuren”, glimlacht hij. ‘Even’ een SPEC-week in de Verenigde Staten. 'Even’ een cursus volgen om zijn Engels bij te spijkeren. “Zo’n kans laat je natuurlijk niet voorbijgaan, ondanks de superkorte termijn. Dit is echt een opleiding waarmee je van meerwaarde kunt worden voor je eenheid.”
Prolonged Field Care
“We zijn op dit moment bezig met de doorontwikkeling van onze medische dienst”, vertelt luitenant ter zee 2OC (AR) Ans. “In de setting waarin NLMARSOF opereert is medische afvoer naar de Role 1 vaak niet op zeer korte termijn mogelijk. We willen daarom toe naar het idee van Prolonged Field Care.”
De gewenste situatie is als volgt. Een arts, een NATO Special Operations Combat Medic (NSOCM) en een AMV’er met een gevolgde SOMT-opleiding vormen een eenheid, aangeklikt bij de operators in hun missie. Het medische element moet in staat zijn een gewonde maximaal 72 uur te verzorgen op locatie, als de operatie hierom vraagt. “We beginnen na de zomer met een pilot, die anderhalf jaar gaat duren.”
Mentaal, fysiek
Waren er verwachtingen vooraf? Frits: “Dat we veel traumagevallen zouden behandelen. Maar wat opviel was dat de SOMT echt een groene opleiding is. In week 1 stonden gelijk het betrekken van een wachtpost, marsen en kaart & kompas-oefeningen op het programma. Helemaal mooi. Ik vind het leuk om te doen en in Nederland hebben we normaal gesproken weinig tijd om dit soort vaardigheden te trainen. Dingen die we in Nederland eigenlijk nooit doen, zoals zorg bieden under night vision, deden we hier wel.”
Protocollen anders
Naast de fysieke was er vooral de mentale uitdaging. “Je krijgt lessen op veel verschillende gebieden. Denk aan medicatie, eerstelijns zorg.” De opleiding focust op alle medische aspecten die bij SOF-optreden de revue passeren. Bijna elke week volgde er een toets, schriftelijk dan wel praktisch. “Dat was doorbeuken, ja”, zegt Frits met gevoel voor understatement. Daarbij zijn er verschillen tussen het Nederlandse en het Canadese optreden. “Hun protocollen zijn anders, de geneesmiddelen die ze toedienen ook. Alles ging daarbij in het Engels...”
Five Eyes
Australië, Nieuw-Zeeland, Groot-Brittannië, de Verenigde Staten en Canada zijn verenigd in een intell-alliantie onder de naam Five Eyes. Dat maakte dat Frits een enkel onderdeel van de SOMT niet mocht volgen. Als voorbeeld noemt hij een les Conduct After Capture. “Uiteraard heb ik wel geprobeerd deel te nemen, maar jammer genoeg lieten ze het echt niet toe. Die drills houden ze in die 5 landen samen voor henzelf. Had ook zijn voordelen, hoor. Ik had een lekker rustig Paasweekend, terwijl mijn collega’s ergens in een zeecontainer ondervraagd werden.”
Toegevoegde waarde
Frits moest behoorlijk wat vertaalslagen maken in die 3 maanden. “Je merkt aan het einde dat je aardig uitgeput bent, maar de opleiding is het meer dan waard. De instructeurs zijn enorm trots op hun vak, spraken uit ervaring en weten daardoor veel voorbeelden uit de praktijk te geven. Daar leer je heel veel van. Frits heeft in Canada bepaalde voorbehouden handelingen aangeleerd gekregen die hij in Nederland niet zelfstandig mag verrichten. “Handelingen die van toegevoegde waarde zijn voor de patiënt, die de kans op overleven enorm doen vergroten.”
Lopend vuurtje
Frits is de enige Nederlander ooit die de SOMT heeft gevolgd. “Da’s gewoon mooi, toch?”, zegt hij toch enigszins nuchter. “Ik ben vooral blij dat ik dit allemaal heb mogen meemaken. Ik zou de opleiding ook iedereen aanraden. Al moet je er wel rekening mee houden dat je weer velddiensten moet draaien. En het was toen ik daar zat -17 graden Celsius”, voegt hij lachend toe.
Het nieuws over de afgeronde SOMT gaat dan ook als een lopend vuurtje door de organisatie. Ans: “We hopen in de toekomst meer van onze mensen aan deze opleiding te laten deelnemen. Frits heeft het ontzettend goed gedaan. We hebben veel aan de kennis die hij meegebracht voor onze doorontwikkeling. En stiekem is het ook heel tof dat wij bij NLMARSOF de eerste AMV'er hebben die deze opleiding heeft gevolgd.”
Afstemming
Deze opleiding is onderdeel van een pilot in het kader van de doorontwikkeling van de medische keten in SOF-verband NAVO-breed. Specialistisch medische handelingen zijn in Nederland voorbehouden aan BIG-geregistreerd personeel. Op dit moment mag een AMV bepaalde in de cursus aangeleerde handelingen niet zelfstandig uitvoeren. Hoe de vaardigheden geleerd in deze cursus toegepast gaan worden, is onderdeel van een breder onderwerp die nog binnen de DGO moet worden afgestemd.
