Tekst Leo de Rooij
Foto Mediacentrum Defensie
Faselijn 2025 optimalisatieslag voor Korps Mariniers
Wil het Korps Mariniers toekomstbestendig zijn, dan zal het moeten veranderen. Momenteel bestaat er onduidelijkheid over ambitie, doelen en prioriteiten binnen de organisatie. Ook is het maar de vraag of het Korps Mariniers momenteel inzetbaar is binnen het gehele geweldsspectrum. Er zijn aanzienlijke personeelstekorten, waardoor het operationele product zwaar onder druk staat. Om deze en andere uitdagingen (zie kader) het hoofd te bieden, wordt Faselijn 2025 gelanceerd. Welke koerswendingen kun je nu in gang zetten om als Korps Mariniers, met zijn unieke karakter, in 2025 op orde en gevechtsklaar te zijn?
Uitdagingen
Om ook echt te kunnen veranderen zal het Korps Mariniers van vandaag een aantal uitdagingen moeten tackelen. Faselijn-bedenkers LTKOLMARNS Patrick van Rooij en KOLMARNS Rob de Wit signaleren er 5:
- Onvoldoende alignment: niet dezelfde en juiste blik op de toekomst. Dit veroorzaakt onduidelijkheid inzake ambitie, doelen en prioriteiten binnen de organisatie. Kortom, het ontbreekt aan een duidelijke en gedeelde commanders intent.
- 30 jaar inzet in Irak, Afghanistan en Afrika, in het kader van de tweede hoofdtaak, heeft afbreuk gedaan aan de vaardigheden, organisatie en middelen die nodig zijn voor het optreden tegen een meer gelijkwaardige tegenstander. Het is de vraag of het Korps Mariniers momenteel inzetbaar is binnen het gehele geweldspectrum.
- Het Korps wordt momenteel geteisterd door aanzienlijke personeelstekorten, als gevolg van een bovenmatige uitstroom van met name jongere kaderleden. Het operationele product staat zwaar onder druk.
- Op dit moment is het Korps Mariniers onvoldoende in staat snel te vernieuwen en te innoveren. Dit beperkt de snelheid van noodzakelijke aanpassingen en veranderingen, binnen zowel organisatie, doctrine als aanschaf van nieuw materieel. De beperking heeft weer een negatief effect op het behoud van personeel.
- Tot slot is het Korps Mariniers onvoldoende georganiseerd en niet goed genoeg gepositioneerd. Mariniers zijn versnipperd binnen diverse staven in binnen- en buitenland, waardoor het bijna onmogelijk is op het juiste moment de juiste informatie bij de juiste mensen te krijgen. Daardoor kan ook onvoldoende invloed worden uitgeoefend op voor het Korps belangrijke beslissingen.
Hoe blijf je als Korps Mariniers succesvol in het toekomstige gevechtsveld? Welke stappen moet je daarvoor zetten, welke maatregelen nemen, welke doelen stellen? Daarover wordt al sinds 2019 binnen het Korps nagedacht en dat leidde tot de geboorte van het initiatief Faselijn 2025. “Faselijn 2025 is een eerste stap in de totstandkoming van het toekomstige Korps Mariniers in 2035”, stelt luitenant-kolonel der mariniers Emanuel Thomeer, als hoofd van de Commander’s Advisory Group (H-CAG), belast met het bewaken van de voortgang en coördinatie van dit programma. “Het geeft de commanders intent van de Commandant van het Korps Mariniers (CKM) voor de komende 5 jaar weer in een herkenbaar, operationeel raamwerk. Hierin worden alle activiteiten van het Korps voor de komende 5 jaar gesynchroniseerd. Een raamwerk dat ook het fundament legt richting 2035.”
Optimalisatieslag naar transformatie
Globaal gezien kan Faselijn 2025 worden beschouwd als een soort van optimalisatieslag: wat is er allemaal nodig om het Korps Mariniers de komende jaren ‘te transformeren naar een in de kern operationele elitegevechtseenheid, die gereed is voor inzet in het gehele geweldsspectrum en tegen elke tegenstander’? Een gewenste endstate in 2025, die in lijn is met het Sailplan 2030 van het CZSK en daarmee ook met de Defensievisie 2035.
All-inclusive
Die Defensievisie 2035 stelt dat de verhouding van de 3 hoofdtaken gaat verschuiven. De focus komt (wederom) te liggen op de eerste hoofdtaak: bescherming van het eigen en bondgenootschappelijk grondgebied, inclusief het Caribische deel van het Koninkrijk. De 2 andere hoofdtaken zullen ondersteunend zijn aan de eerste. De veranderende veiligheidssituatie vraagt namelijk om meer robuuste en adaptieve maritieme en dus ook amfibische eenheden, die met voldoende voortzettingsvermogen en slagkracht snel inzetbaar zijn tot in het hoogste deel van het geweldsspectrum. De gewenste eindsituatie is: het Korps Mariniers levert gevechtskracht tot en met ‘niveau 5+’ en is direct wereldwijd inzetbaar voor (on)voorziene operaties tegen elke tegenstander.
Faselijn 2025 is door die grootschalige benadering een all-inclusive geworden: een programma met een grote verzameling deelprojecten. Elk van die projecten draagt bij aan de ontwikkeling van het Korps Mariniers voor 2035. Er zijn 5 zogenaamde Lines of Effort (LoE) benoemd (zie illustratie).
Werkvloer denkt mee
Korporaal van de mariniers Dennis Mosselman, teamleider van een Unmanned Aerial System (drone), is blij dat het programma Faselijn 2025 in gang is gezet. “Voor het personeel zijn dergelijke programma's vaak behoorlijk abstract. Als er op wordt aangedrongen om te innoveren, zegt de vent in de klei: ‘Fijn, geef ons een systeem waar we mee uit de voeten kunnen’. En dan heeft 'ie nog gelijk ook! Daarom ben ik blij dat nu ook de geluiden vanaf de werkvloer in dit programma zijn meegenomen. Er wordt een eerlijk verhaal verteld, je merkt dat de organisatie wil meebewegen. Zo kunnen wij onze motivatie weer halen uit het verbeteren van onze werkwijze.”
Faselijn 2025 geen ambitie, maar keiharde noodzaak
Juiste balans
Juist omdat er zoveel zaken tegelijk worden aangepakt, is het volgens overste Thomeer zaak de goede balans te vinden binnen de organisatie. “We willen heel veel en ook nog eens heel veel tegelijk. We zullen daarom prioriteiten moeten stellen: waar is de vulling van het personeelsbestand het hardst nodig; welke specialisaties moeten daarin eventueel voorrang krijgen; hoe gaan we om met het plaatsingsbeleid; welke systemen zijn echt onmisbaar om de gewenste eindsituatie te bereiken. Maar we krijgen nu grip op de problematiek; met de instelling van 4 groepscommandanten kunnen zij een coördinerende en adviserende rol vervullen en richtinggeven aan de middellange en lange termijn. Hiermee lijkt de staf van de Groepscommandant Operationele Eenheden Mariniers (GCOEM) op voldoende sterkte om sturing te geven aan de realisatie van Faselijn 2025.”
Keiharde noodzaak
Of, zoals Faselijn-bedenkers luitenant-kolonel der mariniers Patrick van Rooij (Commandant 1 Marine Combat Group) en kolonel der mariniers Rob de Wit (GCOEM) het onlangs in het Marineblad stelden: “Met Faselijn 2025 hebben we kort, krachtig en scherp voor ogen wat we moeten aanpakken om het Korps Mariniers de komende jaren te transformeren naar een in de kern operationele elitegevechtseenheid die gereed is voor inzet in het gehele geweldspectrum en tegen elke tegenstander. Faselijn 2025 is daarmee geen ambitie, het is een noodzaak. Hoe we het gaan doen is nog niet precies bekend, maar dat de faselijn leidt tot een reorganisatie is onvermijdelijk. We kunnen bij de verschillende projecten en werkgroepen daarom nog wel wat hulp gebruiken. Het motto is dan ook: ‘niet klagen, maar bijdragen’.”
