Tekst Bert van Elk
Foto Foto en video: AOO Eva Klijn
Fleet Marine Squadron nieuwe leverancier voor VPD’s
Het klinkt als een heerlijke vakantie: 13 dagen met kalme vaart de Arabische Zee doorkruisen, met schitterende zonsopkomsten en -ondergangen en een aangename temperatuur. Een uit 11 personen bestaand Vessel Protection Detachment (VPD) maakte onlangs deze tocht aan boord van MS Rolldock Storm, maar het was zeker geen vakantie. Het VPD – het 300e sinds 2011 – beveiligde het meer dan 150 meter lange heavy cargo ship tegen mogelijke aanvallen van piraten. "Wij zijn het extra slot op de deur, zodat dat er geen rare dingen gebeuren", aldus de VPD-commandant, eerste luitenant der mariniers Merwin.
"We arriveerden 7 augustus op Sri Lanka en vertrokken nog diezelfde dag uit de haven van Hambanthota, aan de zuidkant van het eiland", aldus luitenant Merwin. De eerste dagen op zee was zijn detachement vooral druk met het inrichten van de beveiliging. "Om te beginnen onze wapens en materialen controleren en in orde maken. Daarna moesten we een affuit voor de MAG-mitrailleurs vastlassen op beide brugvleugels.” Verder brachten de leden van het VPD zandzakken naar het bovendek en bevestigden ze concertina's, het bekende scheermesjesprikkeldraad, aan de reling van het immense vaartuig. “Rond het hele schip, dus een flinke klus”, benadrukt Merwin.
‘Vooral vlak voor het donker en bij het eerste licht was het opletten; dan vallen piraten het liefste aan’
Steeds 3 man op wacht
Vrijwel op het moment dat de werkzaamheden klaar waren, voer de Rolldock Storm de zogenoemde High Risk Area in: het gebied waarin piraten actief zijn. "Vanaf dat punt beslissen de kapitein van het schip en de VPD-commandant wat er nodig is om het schip te verdedigen", aldus Merwin. "Als je naar alle kanten zicht hebt en er zijn geen bijzonderheden voor wat betreft het weer, dan is 1 wachtpost op de brug en 1 op een brugvleugel wel voldoende. Omdat het schip echter windmolenbladen vervoerde die langer waren dan het schip, hadden we naar achteren toe geen vrij zicht. Dat betekende dus dat er continu 3 man op wacht stonden: zowel op beide brugvleugels als op de brug."
Fleet Marine Squadron
In juli van dit jaar is de eerste eenheid (troop) van het Fleet Marine Squadron (FMS) operationeel geworden. Het FMS is een speciale marine-eenheid van ongeveer 75 militairen, samengesteld uit personeel van de vloot en het Korps Mariniers. De eenheid is opgericht om de operationele Marine Combat Groups in Doorn te ontlasten. Het FMS levert sinds kort bewakingsteams voor commerciële vrachtvaarders, maar vanaf volgend jaar ook guard teams op de stationsschepen in het Caribisch gebied. Derde taak wordt het leveren van maritime force protection, de bescherming van marineschepen tijdens missies, bijvoorbeeld door het leveren van boordschutters voor de FRISC's. Personeel voor het FMS wordt zowel via interne doorstroming als extern geworven. Luitenant Merwin: "Omdat we nog maar 1 troop operationeel hebben, doen we momenteel alleen de VPD-taak."
Te gevaarlijk
Het spannendste deel van de reis was de passage van de Zeestraat van Bab al-Mandab, tussen Djibouti en Jemen. Merwin: "Vooral ’s avonds vlak voor het donker en 's ochtends bij het eerste licht was het opletten; dan vallen piraten het liefste aan. Bij duisternis is die kans kleiner; ze hebben niet de middelen om 's nachts een varend schip te enteren. Dat is voor hen te gevaarlijk, want stel dat er bewaking aan boord blijkt te zijn.
De passage ging goed. Er viel in de zeestraat heel weinig scheepvaart te bekennen; alleen wat kleine bootjes. “We hebben tijdens de reis overigens maar 1 dag echt veel bootjes gezien, met vissers. Dat was voor de kust van Jemen, bij wat eilandjes. Uiteraard waren dat echt niet allemaal piraten. Voor de bemanning van het schip en voor ons op de uitkijk betekent het wel goed opletten, omdat je niet door de netten wil varen. Niet alleen omdat dat heel vervelend is voor de vissers, maar ook omdat je in die omgeving niet stil wil komen te liggen door een net in de scheepsschroeven."
Koude kermis
De luitenant omschrijft piraterij als ‘een erg opportunistisch vak’. “Als zeerovers denken een kans te hebben, proberen ze het. Voor op ons schip hing dan ook een grote banner: 'Protected bij armed Dutch marines'. Meestal gaan piraten dan ook aan ons voorbij. Ik geloof dat de laatste poging van een half jaar geleden is.”
Het mag geen verrassing zijn dat de piraten toen van een koude kermis thuiskwamen. Hoe vaak er de komende tijd nog VPD's in actie moeten komen, valt volgens Merwin nauwelijks te voorzien. Wel weet hij dat de eenheden van het FMS klaarstaan als daarom wordt gevraagd.
‘Je wil in die omgeving niet stil komen te liggen door een net in de scheepsschroeven’
Positief nieuws
Donderdag 19 augustus, rond 06.00 uur: in het Egyptische havenstadje Safaga, zo'n 53 kilometer ten zuiden van de bekende badplaats Hurghada, ligt MS Rolldock Storm inmiddels afgemeerd. “De reis verliep voorspoedig”, concludeert luitenant Merwin. Het VPD wacht nu alleen nog op de komst van de arts die de militairen test op Corona. In de loop van de dag volgt het positieve nieuws dat iedereen virusvrij is en mogen de Nederlanders van boord, om vervolgens een dag later terug te vliegen naar Nederland. Missie volbracht.
