Van de hemel in de hel

Oud-marinier schreef boek over barre ontsnappingstocht

Het duurde tientallen jaren, voordat het juiste moment volgens hem aanbrak. Maar oud-marinier en commando Ronald van Leeuwen heeft eindelijk het verhaal opgetekend van zijn tijd bij het Korps Mariniers en dan met name zijn term in de West. Nog specifieker: in zijn boek ‘Complot in Venezuela’ staat vooral een bezoek aan een vriendinnetje in het Zuid-Amerikaanse land centraal, dat heel anders liep dan gehoopt. Hij moest vervolgens al zijn skills & drills aanboren om het er levend vanaf te brengen.

Afgelopen maand bood Hagenaar Van Leeuwen (1964) het eerste exemplaar van zijn boek aan aan generaal-majoor der mariniers b.d. Frank van Kappen, die ook het voorwoord schreef. ‘Hoe Ronald van Leeuwen tijdens zijn hachelijke en angstige avontuur gebruik wist te maken van al datgene wat hij tijdens zijn opleiding tot marinier had geleerd, is de rode draad die door dit verhaal loopt. Het is behalve een spannend, dan ook een leerzaam verhaal’, zo tekende de generaal op.

Deze omschrijving klopt. Want los van het feit dat Van Leeuwen in een zeer toegankelijke stijl zijn verhaal doet over gigantische uitdagingen, waarvoor hij zich in zijn eentje gesteld zag, slalomt hij ook tal van mooie ervaringen als marinier (in opleiding) door de hoofdstukken heen. Soms lijkt het even van-de-hak-op-de-tak, maar het komt steeds weer helemaal goed. Het is een spannend boek om in één keer uit te lezen, maar ook een feest der herkenning voor militairen die op Curaçao gewerkt hebben. Mariniers in het bijzonder, uiteraard.

Spionage en drugssmokkel

Waar het in het kort op neer komt: door wat hijzelf ‘een stomme fout’ noemt, loopt een leuke vakantie bij een vriendin in Venezuela voor de jonge marinier Ronald uit op een hel. Hij wordt gearresteerd op verdenking van spionage en later ook nog voor drugssmokkel. Na enkele dagen zwaar onder druk te zijn gezet in een gevangenis van de Venezolaanse militaire inlichtingendienst, blijkt hij onschuldig. Dus wordt hij vrijgelaten, maar dan wel op 12 kilometer van het Hilton Hotel, waar hij logeerde. Om dan als westerling die afstand te moeten lopen, bij invallende duisternis, langs de beruchte favela’s (krottenwijken) aan de rand van Caracas, is geen feestje. Sterker nog: de marinier vermoedt boze opzet en een dealtje met een lokale bende, die zich al snel laat zien. De overlevingstocht die Van Leeuwen dan moet maken, om weer in (relatief) veilig gebied te komen, zorgt voor ademloos leesvoer.

Gillende vrouw

Van Leeuwen was lange tijd niet trots op deze belevenissen en wilde ze vooral vergeten. Toch is hij blij dat hij het complete verhaal nu van zich heeft afgeschreven. “Het is na al die jaren ook een stuk verwerking geweest voor mij. Ik had al jaren het plan hierover een boek te schrijven en corona heeft mij daar wat extra tijd en gelegenheid voor geboden.”

Van Leeuwen heeft toen nogal wat meegemaakt, in zeer korte tijd. “Het was op het randje”, zo vat hij het kort samen. Tijdens het schrijven kwam hier en daar toch ook weer een beklemmend gevoel bij hem boven, zo geeft hij toe. “Ik heb soms moeten stoppen met schrijven. Zeker het stuk over de gillende vrouw in de gevangenis blijft lastig voor me.” (Het gaat hier om een passage waarin een medegevangene van Van Leeuwen ’s nachts langdurig, ijzingwekkend gilde, red.)

Grote stap

Hoewel Ronalds gezin het verhaal in grote lijnen wel kende, vond zijn echtgenote het boek toch confronterend. “Zij moest wel even slikken bij een aantal passages. Ik wilde het héle verhaal vertellen en dat was voor mij ook een drempel, want ik geef veel prijs van mezelf. Ik ben in dit boek best kritisch naar mezelf toe en mijn echtgenote vindt dat best een grote stap.”

Dat het boekwerk binnen het Korps Mariniers, mannen onder elkaar, ongecompliceerd enthousiast werd ontvangen, mag geen verrassing heten. “De reacties zijn enorm positief!”, glundert Van Leeuwen. “Ik krijg dagelijks vele berichten binnen over, jazeker: ‘feest der herkenning’ et cetera. Erg leuk om die te lezen en te horen!”

Inzetten op bewustwording

In het boek is ook sprake van ene Jack, de beste maat van Ronald op Curaçao. Wat vond hij eigenlijk van dit boek? “Zijn echte naam is Mink van Beele en hij heeft van mij persoonlijk het boek gekregen. Hij is nog steeds een van mijn beste vrienden. Hij kende het verhaal uit die tijd wel in hoofdlijnen, maar wist niets van bepaalde belangrijke momenten, zoals (spoiler alert, red.) mijn nachtelijke tocht door de favela. Ik wilde het verhaal destijds bij terugkeer niet te groot maken, ook in overleg met de Marine Inlichtingendienst.”

Uit de belevenissen komt ook wel naar voren dat Van Leeuwen indertijd een beetje slachtoffer van zijn eigen naïviteit was, als jonge militair in de West. Een soort hemel op aarde, toch. “Het is daar heel belangrijk om in te zetten op bewustwording”, stelt Van Leeuwen. “Ik zie in dat opzicht met name een taak voor de oudere onderofficieren, die dicht op de manschappen zitten. Een soort van vaderrol om die jonge gasten te adviseren en coachen. En ook ervaringsdeskundigen, zoals ik bijvoorbeeld, kun je hierover iets laten vertellen in het voortraject. Mijn boek kan daar ook een rol in spelen.”