Tekst RITM Arthur van Beveren
Foto SGTBDAV Jasper Verolme | Video: SMJRBDAV Jord Verheij
MARSOF helpt Afghaanse collega’s
Ontspannen koppen en veel grappen, maar in een oefening of operatie gaat de knop direct om. Het laat de professionaliteit zien van de veelzijdige Maritime Special Operations Forces (MARSOF)-operators. De mannen van de Afghan Territorial Force 888 mogen blij zijn met deze toptrainers. Andersom leren de Nederlandse special forces ook van de Afghanen.
De maritieme special forces maken deel uit van het Special Operations Advisory Team (SOAT) dat de Afghanen binnen NAVO-missie Resolute Support de kneepjes van het SF-vak bijbrengt. ATF 888, actief in het noorden van Afghanistan, is een van de triple units, de speciale politie-eenheden van de Afghaanse overheid.
Het Korps Commandotroepen (KCT) zette vorig jaar het trainingsprogramma op vanuit Camp Marmal bij Mazar-e-Sharif. De vierde rotatie is voor MARSOF. Het doel? Over 2 jaar moeten de Afghanen zelfstandig, met een helikopter of auto ergens heen verplaatsen. Maar ook hun eigen veiligheid waarborgen, een instap maken en iemand oppakken, die betrokken is bij terreur, drugshandel of zware criminaliteit.
NLD SOAT bestaat uit operators van C-Squadron NLMARSOF, enablers vanuit het Korps Mariniers, de vloot, het KCT met een hondenbegeleider en een staf, die zowel gevuld is met mariniers van 1 en 2 Marine Combat Group, als MARSOF zelf. Kapitein der mariniers Joep leidt het tactische element dat de operaties uitvoert.
Jullie zijn hier actief met ongeveer 30 man. Wat kun je bereiken met zo’n kleine groep?
“We werken samen met Duitse commando’s. Het Kommando Spezialkräfte (KSK) is hier al zo’n 10 jaar actief, het is eigenlijk onze grote broer. Zij kennen alle belangrijke mensen en hebben de infrastructuur waar wij hier op teren. We vormen een relatief kleine groep, maar we zijn wel lean & mean. Iedere operator heeft dubbele taken. We hebben mensen die zowel sniper als Puma-operator zijn. Dat zie je ook bij de staf. Wij zijn hier eigenlijk één van de weinige eenheden die trainen, adviseren en ook ondersteunen bij operaties. Dat maakt ons vrij uniek. De enige andere landen die nog operaties uitvoeren zijn de VS, Engeland, Polen en Noorwegen.”
Ben je bij een club als het KSK niet altijd het kleinere broertje?
“We hebben met MARSOF wel vaker met de KSK gewerkt en hebben een hele goede band met de Duitsers. Ook al zijn we kleiner en minder lang in het gebied, zij behandelen ons als gelijkwaardige eenheid. Dat voelt gewoon hartstikke goed. Ik denk ook dat de teams weinig verschillen. Sommige drills doen ze anders. Het zijn details die de meeste mensen niet eens zouden opvallen. Maar het wederzijdse respect en ook het van elkaar durven leren, en vragen stellen over elkaars werkwijze, vinden we supermooi.”
‘Zij beschouwen zichzelf als één van de weinige groepen die niet vatbaar is voor alle zwaktes van het land’
Hoe karakteriseer jij ATF 888, de eenheid die jullie trainen, assisteren en bijstaan?
“Mooi aan de Triple-eenheden is dat ze binnen het Afghaanse veiligheidsstelsel etnisch gemêleerd en niet corrupt zijn. Ze hanteren een superhoge standaard, en dat stralen ze ook uit. Zij beschouwen zichzelf als één van de weinige groepen die niet vatbaar is voor alle dreigingen van het land. Dat vertaalt zich in hun trots, in het dagelijks leven, maar ook tijdens operaties. Zij kunnen best agressief ergens binnenstappen, maar ze kunnen ook, als het rustig is, heel respectvol met de bevolking omgaan. Vrouwen benaderen ze apart met eigen vrouwelijke handlers. Van culturele gevoeligheden zijn ze zich bewust. Dat maakt ze echt uniek.”
‘Wat zij van ons leren, is het vermogen om problemen kritisch te analyseren en uit elkaar te trekken’
Dit is de vierde rotatie en de training is ongeveer een jaar onderweg. Zien jullie ontwikkeling bij de Triple-8 jongens?
“Op sommige vlakken maken ze sprongen en worden ze steeds zelfstandiger. Maar we merken ook dat bepaalde lesstof heel erg lastig voor ze is. Navigeren is voor hun bijvoorbeeld ongelofelijk moeilijk. Daarin zijn ze gewoon anders gewired. Ook het plannen van een opdracht is ingewikkeld. Bij ons is dat een tweede natuur. Wat zij van ons leren, is het vermogen om problemen kritisch te analyseren en uit elkaar te trekken. Wat is oorzaak en gevolg? Wat doe je eerst, en wat doe je daarna? Overal moet een gedachte achter zitten. Ik denk ook dat er sommige cultuurverschillen zijn die je niet gaat wegnemen, waardoor zij altijd een andere manier van aanpak zullen hebben.”
Kunnen wij als Nederlanders ook iets van de Afghanen leren?
“Bij hun is de natuurregel eigenlijk: zolang er geen vertrouwen is, nemen ze niks van je aan. Het vertrouwen kwam bij ons relatief snel, omdat we samen operaties deden. Dan wordt alles in een snelkookpan gezet, en zit je samen in de shit. Na zo’n operatie komen ze naar je toe, en danken ze God dat we hier zijn. Als ze echt iets tegen me willen zeggen, pakken ze m’n hand vast. Wij vinden dat vreemd, maar als hun commandant dat doet wil hij echt iets bespreken. In die zin kunnen we best wat van ze leren, ze zijn ongelofelijk gastvrij, en bijna hypergevoelig soms, dat vind ik mooi om te zien.”
‘Wij zijn zo dichtbij als noodzakelijk, maar zo ver weg als kan’
Jullie hebben al een paar operaties met ATF 888 uitgevoerd. Wat is jullie rol tijdens zo’n actie?
“Wij zijn zo dichtbij als noodzakelijk, maar zo ver weg als kan. Dat is waar je continu mee speelt. Je wil het hen zoveel mogelijk zelf laten doen; en ook in laten zien dat ze soms verkeerde beslissingen nemen. Maar daar waar het echt gevaarlijk dreigt te worden, of de missie een groot risico gaat lopen, voornamelijk doordat het target er vandoor gaat, ga je sturen. Dat sturen kan op afstand, door bijvoorbeeld met een laser aan te geven welke kant ze op moeten lopen. Maar het kan ook zijn dat wij met onze drones zien dat de situatie op de grond verandert. Dat geef ik dan direct door aan de Afghaanse squadroncommandant: ‘Let op, je moet niet die deur hebben, maar die andere, want daar wachten ze je op’.”
Begin oktober neemt het KCT jullie plek in het SOAT weer over. Hoe ga je terugkijken op deze missie?
“Als professional meet je de successen zo klein en neutraal mogelijk. Elke stap die ik met ons Afghaanse squadron in de goede richting zet, hier met Triple 8 in Noord-Afghanistan, draagt bij aan mijn positieve gevoel van de missie. En elke operatie die ik met ze uitvoer, is een operatie die bijdraagt aan hun referentie, voor als wij er straks niet meer bij zijn en ze het zelf moeten doen. Dan hoop ik dat ze ooit nog een keer terugdenken: ‘O ja, die Nederlander die achter ons stond had toch wel een punt’. Daar haal ik energie uit. En natuurlijk uit mijn eigen team, want samen zo’n trip maken, blijft gewoon mooi.”
