Tekst Jopke Rozenberg-van Lisdonk
Personeelsnieuws
Commando-overdracht 336 Squadron
Luitenant-kolonel Fjodor Vervloet is sinds 30 september Commandant 336 Squadron. Hij nam de leiding over van kolonel Theo Spijksma.
Spijksma werd kort voor de overdracht bevorderd tot kolonel en is inmiddels Hoofd Air & Space Warfare Centre. Vervloet was hiervoor Hoofd Sectie Meerjarige Planopdrachten Air Mobility Command bij de Afdeling Operationele Gereedheid en Plannen van de Staf CLRS.
Pijnenborg ontvangt Ereteken voor Verdienste
Kapelmeester eerste luitenant Maarten Pijnenborg werd op 12 september tijdens de Nationale Taptoe verrast met het Ereteken voor Verdienste in Brons. Pijnenborg is zowel voor als achter de schermen de voorman van het Orkest Koninklijke Luchtmacht. Commandant Lucht- en Ruimtestrijdkrachten luitenant-generaal André Steur reikte hem het eremetaal uit wegens ‘zijn uitzonderlijke bijdragen aan de militaire muziek en het ceremonieel binnen de Koninklijke Luchtmacht’.
Pijnenborg zet zich al ruim drie decennia met veel toewijding, passie en professionaliteit in voor de militaire muziek. Talloze Taptoe-shows, relatieconcerten, staatsceremonies en ceremonieel binnen de KLu dragen zijn signatuur. Mede door zijn innovatieve en vooruitstrevende ideeën op het gebied van muziek, visuele effecten, protocol en ceremonieel zijn diverse voorstellingen en ceremonies gemoderniseerd en persoonlijker geworden. Meer weten over het werk van Pijnenborg? Lees dan het interview dat vorig jaar in de Vliegende Hollander stond. Foto’s: Sanne Schilder
Waarderingsspeld voor personeel 930 Squadron
Sergeanten der eerste klasse Bastiaan Holst en Robbin van den Berg van de productverantwoordelijke eenheid (PVE) Mechanica van 930 Squadron wisten afgelopen zomer het uitslaan van een brand te voorkomen. Voor dit loffelijke optreden werden zij op 22 september beloond met de waarderingsspeld Koninklijke Luchtmacht. Commandant Defensie Helikopter Commando reikte deze in het bijzijn van Commandant 930 Squadron uit.
Tijdens de redeployment van de oefening Tac UK begin juli ontstond er door kortsluiting een smeulend vuur met hevige rook in een van de Nederlandse Scania’s. Dat gebeurde op het Urkse Roll-On/Roll-Off schip ‘Southern Rock’, dat de verplaatsing over zee naar Vlissingen verzorgde. De scheepskapitein waarschuwde de twee sergeanten die als toezichthouders op het schip meevoeren. De mannen ondernamen direct actie door de bron te bestrijden en brachten daarmee hun eigen gezondheid in gevaar. Er was weinig tot geen ventilatie wegens het gesloten dek, dus waren de collega’s genoodzaakt in de rook te werken om een uitslaande brand te voorkomen. Holst en Van den Berg zijn beiden door een arts van het militaire gezondheidscentrum gecontroleerd. Foto: KLu
Herinneringsmedailles voor inzet en toewijding wereldwijd
Zo’n 1.200 militairen zijn op 8 en 9 oktober onderscheiden voor hun inzet tijdens missies over de hele wereld. Dat gebeurde tijdens militaire ceremonies in Autotron Rosmalen. Militairen ontvingen de Herinneringsmedaille Internationale Missies of de Herinneringsmedaille Humanitaire Hulpverlening bij Rampen, als blijk van waardering voor hun toewijding en vakmanschap.
Voor de luchtmachters ging het om hun inzet voor de missie Enhanced Air Policing (EAP) in Estland, operatie AURORA in Gaza en de helikoptermissies in Irak voor NATO Mission Iraq en Operation Inherent Resolve. Foto’s: Mark van Stokkom en Remco Lassche
Krijgsmacht 151 officieren rijker
Op de Koninklijke Militaire Academie (KMA) in Breda namen op 26 september 151 afgestudeerde officieren hun bul in ontvangst. Zij gaan aan de slag bij de landmacht, luchtmacht of marechaussee.
“Het officiersdiploma is niet alleen een bekroning op de studieresultaten”, zei Commandant KMA kolonel Frank Rippens in zijn speech. “Het is ook een bewijs van vertrouwen; in karakter, leidinggevende capaciteiten, fysieke en mentale weerbaarheid en aanpassingsvermogen.” De door Rippens genoemde competenties vormen volgens hem een fundament voor het functioneren in de krijgsmacht. “De geopolitieke spanningen vragen om een verandering in denken en uitvoeren. We moeten gereedstellen voor inzetbaarheid in het volgende conflict dat ons misschien wel opgedrongen wordt.”
De diploma-uitreiking werd afgesloten met het traditionele ‘pettenmoment’. Daarbij gooiden de voormalige cadetten tegelijkertijd hun hoofddeksel in de lucht. Foto’s: Louis Meulstee
Prinses Amalia gestart als werkstudent Defensity College
Prinses Amalia is op 30 september begonnen met haar opleiding bij het Defensity College. Zij zal diverse theoretische modules en trainingen van de opleiding doorlopen en als werkstudent bij de Bestuursstaf van Defensie aan de slag gaan.
Bij Koninklijk Besluit is de prinses hiervoor ook aangesteld als reservist bij de krijgsmacht. Ze is nu soldaat der derde klasse bij de land- en luchtmacht en matroos der derde klasse bij de marine.
Zodra de armblessure van de prinses is hersteld, begint ze aan de Algemene Militaire Opleiding. De prinses studeert sinds september 2022 Politics, Psychology, Law and Economics (PPLE) aan de Universiteit van Amsterdam. Dit jaar startte ze met een bachelor Nederlands Recht. Op de archieffoto’s een werkbezoek van de prinses aan Vliegbasis Volkel. Foto’s: Defensie
VeVa-opleiding kweekvijver voor krijgsmacht
De mbo-opleiding Veiligheid & Vakmanschap (VeVa) speelt de komende jaren een grotere rol bij de opbouw van de krijgsmacht. Ten opzichte van een jaar geleden nam het aantal inschrijvingen met zeven procent toe.
De opleiding is een belangrijke kweekvijver voor Defensie. Ruim vier op de tien militairen die jonger zijn dan 35 jaar, heeft een VeVa-achtergrond. Maar dat aantal kan nog hoger, zegt staatssecretaris Gijs Tuinman. “Met de ambitie om in 2030 te groeien naar 100.000 mensen is het essentieel dat we de instroomroutes versterken.” Opleidingsplekken moeten volgens hem verder worden uitgebreid. Ook kan de aansluiting met de ROC’s nog beter. Dit schooljaar gaven ongeveer 2.300 studenten zich op voor de VeVa-opleiding. Die bereidt hen voor op een baan binnen de krijgsmacht. Rond de 950 jongeren stromen door naar een militaire functie als soldaat, matroos, marinier, korporaal of onderofficier.
Naast VeVa zijn er verschillende andere programma’s waarmee jongeren kunnen kennismaken met Defensie, zoals het Dienjaar, de Nationale Weerbaarheidstraining, Defensity College en de Maatschappelijke Diensttijd. Foto: Defensie
Coming Out Day: Defensie omarmt diversiteit
Defensie besteedde ook dit jaar aandacht aan Coming Out Day. Op 11 oktober wapperde de progressvlag op het ministerie en militaire locaties. Een dag eerder lag de regenboogloper al voor het Haagse departement. Het is zichtbare steun aan medewerkers die zich identificeren als lhbti+.
De organisatie wil een plek bieden waar iedereen zichzelf kan zijn, ongeacht genderidentiteit of seksuele oriëntatie. Discriminatie op grond daarvan wordt niet getolereerd. Defensie omarmt diversiteit en wil onderlinge verschillen juist benutten. Breed samengestelde teams boeken doorgaans de beste resultaten bij complexe en onzekere situaties, in binnen- en buitenland. Inclusie binnen Defensie vergt voortdurend aandacht. De organisatie is op dit gebied goed bezig, maar er is ook nog een lange weg te gaan. De Stichting Homoseksualiteit en Krijgsmacht (SHK) en het lhbti+-netwerk van Defensie zijn daarom nog hard nodig. Foto: Sjoerd van der Hucht
Boekholt-O’Sullivan ontvangt Aletta Jacobsprijs 2026
Om de twee jaar reikt de Rijksuniversiteit Groningen een prijs uit aan een vrouw die zich nationaal en/of internationaal heeft ingezet voor vrouwenemancipatie. Op 30 september maakte de jury bekend de prijs over krap een half jaar uit te willen reiken aan luitenant-generaal Elanor Boekholt-O’Sullivan. Volgens de jury is zij een inspirerend en moedgevend rolmodel.
De jury noemt Boekholt-O’Sullivan een sterke leider en indrukwekkend spreker. “Met humor weet ze de aandacht te vestigen op de nog vrouwonvriendelijke kanten van Defensie. Zo maakt ze de cultuur van binnenuit gelijkwaardiger. Ook maakt ze zich hard voor een meer divers personeelsbeleid en heeft ze een sterk moreel besef. Ze slaagt er bovendien uitstekend in om verbinding met de buitenwereld te leggen”, aldus voorzitter prof. dr. Marie-José van Tol.
De prijs wordt op 6 maart 2026 uitgereikt. De dag van de bekendmaking, 30 september, is gekozen vanwege de geboortedag van Wilhelmina Drucker in 1847. Zij was een pionier voor vrouwenrechten en de inspiratiebron en naamgever van de ‘Dolle Mina-beweging’. Van Tol: “Drucker, Jacobs én Boekholt-O’Sullivan vestigden alle drie de aandacht op de specifieke eigenschappen van vrouwenlichamen. Ook vragen de Dolle Mina’s van nu aandacht voor gelijkwaardigheid en veiligheid van vrouwen. Deze overeenkomsten vinden wij erg mooi.” Foto: Defensie
Bedrijfsleven biedt ruimte aan reservisten
Nationale-Nederlanden (NN) biedt haar medewerkers meer ruimte wanneer die als reservist bij Defensie aan de slag gaan. De financiële dienstverlener en het ministerie legden dat op 8 oktober vast in een convenant. Hiermee draagt NN bij aan de veiligheid en weerbaarheid van Nederland.
Met de nieuwe reservistenregeling krijgt NN-personeel extra verlofdagen voor trainingen, opleidingen of inzetmomenten. Daarmee maakt het bedrijf het mogelijk om werk en dienstbaarheid aan de samenleving te combineren. Defensie sloot recent ook vergelijkbare overeenkomsten met KPMG, de Rabobank en bouwbedrijf Heijmans.
Stichting Extra ZorgSamen werft civiele reserves voor Defensie
Om zorgprofessionals als civiele reserve in te kunnen zetten zijn Defensie en Stichting Extra ZorgSamen (EZS) op 14 oktober een samenwerking aangegaan voor vier jaar. Dit verhoogt versneld de operationele gereedheid van Defensie. In de toekomst zorgt EZS mogelijk ook voor reserves als technici, logistiek specialisten en veiligheidsexperts.
De stichting EZS is verantwoordelijk voor de Nationale Zorgreserve (NZR). Die heeft als missie om zorgreserves en zorgorganisaties samen te brengen die tijdelijk hulp nodig hebben in crisistijd. De NZR is een burgerinitiatief. Het is ontstaan tijdens de coronacrisis op verzoek van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). EZS (een stichting zonder winstoogmerk) voert het programma uit in opdracht van VWS. Foto: Rob ter Bekke
Meld je aan: loopbaanevent over werkgeluk
Duurzaam inzetbaar blijven, zingeving en werkplezier staan op 18 november centraal in het loopbaanevent speciaal voor luchtmachters. De themadag vindt plaats in het Nationaal Militair Museum in Soesterberg. Meld je aan, want vol is vol.
Tijdens de dag deelt onder meer wetenschapper en klinisch psycholoog Josje Smeets praktische en toepasbare tips om je eigen werkgeluk te vergroten. Daarnaast biedt Duurzaam Gezond Inzetbaar (DGI) een interactieve sessie waarin je direct aan de slag gaat met je persoonlijke werkgeluk. Uiteraard is er ook volop ruimte om te netwerken, te leren én plezier te maken met elkaar.
Aanmelden kan via SharePoint. Ga hiervoor naar het intranetportaal Koninklijke Luchtmacht, klik op de knop ‘Personeel & Welzijn’ en kies ‘Bouwen aan je loopbaan’ in het menu. Op deze pagina van Loopbaanbegeleiding CLRS vind je de aanmeldknop voor het loopbaanevent.
Handboek Moral Injury
Bij missies en operaties lopen militairen het risico hun eigen mentale vrede te verliezen. Dat gevaar benoemde Commandant der Strijdkrachten (CDS) generaal Onno Eichelsheim tijdens het symposium Moral Injury. Dat werd begin oktober gehouden op het Nederlands Veteraneninstituut in Doorn. Het ‘Handboek moral injury in context’ werd daar uitgereikt aan de Nationale Politie en Defensie. In dit handboek staan oorzaken en oplossingen voor morele verwonding beschreven.
De CDS beschreef dat bijvoorbeeld vredesmissies bijzonder complexe aangelegenheden zijn. Ook moreel gezien. “Je moet als militair een politieke visie uitvoeren tijdens inzet. Dit gebeurt vaak in licht ontvlambare situaties. Het militaire werk hierbij is complex, ook moreel. Soms moet geweld worden gebruikt. Dat hoort bij het werk, maar niemand vindt het leuk om dat toe te passen of om er over te horen. Dit kan leiden tot morele verwonding.”
Het ‘Handboek moral injury in context’ bespreekt verschillende oorzaken, verschijningsvormen en benaderingen van morele verwonding. Ook gaan de schrijvers in op oplossingen, zowel preventief als achteraf. Daarnaast bevat het portretten van professionals die bij de Nationale Politie, Defensie, brandweer of in de zorg werken en kampen met morele wonden.
