Leeswijzer

Vliegbasis Ypenburg – Van veld tot Vinex-wijk

Deze maand weer drie boeken van drie uitgevers die met grote regelmaat de Nederlandse militaire luchtvaartgeschiedenis onder de aandacht brengen. Te beginnen met de vliegveldenserie van uitgeverij Geromy die zich ontwikkelt tot prachtig naslagwerk van alle Nederlandse (voormalige) vliegbases. De auteurs Dick Lohuis en Gijs Dragt werken in hoog tempo door. De nieuwste uitgave is die over de voormalige Vliegbasis Ypenburg in de periode 1945-1992. Het boek handelt dus niet over de vooroorlogse perioden en die tijdens WO II, waarover al veel is geschreven.

De indeling van dit boek komt overeen met de andere uit de serie. Zo besteden de auteurs aandacht aan het ontstaan, de gebaseerde eenheden, detacheringen en oefeningen, open dagen en bezoekende toestellen. In dit boek ook aandacht voor de industrie op de basis. Luchtvaartjournalist, -kenner, -liefhebber en voormalig politicus Mat Herben schreef het voorwoord. ‘Lohuis en Dragt verdienen een compliment voor dit boek. Een jeugdige luchtvaartenthousiast of luchtmachter zal even met de ogen knipperen als hij of zij de inhoudsopgave bekijkt. Een enorme verscheidenheid aan vliegtuigtypen, meer dan op de meeste bekende vliegbases. Hoe kan dat? In 1968 werd Ypenburg een slapende vliegbasis, dat wil zeggen een reservebasis zonder operationele eenheden. Maar de activiteiten van Avio Fokker (voorheen Avio-Diepen) en de bezoeken van talloze civiele en militaire autoriteiten gingen gewoon door tot de sluiting in 1991. Een hele generatie vliegtuigspotters (onder wie Herben zelf, red.) zag vliegtuigtypen uit Noordwest-Europa die voor onderhoud naar Ypenburg kwamen, net als de vele VIP-vluchten die de cross-servicing en de brandweer een dagtaak bezorgden op dit ‘slapende’ veld. Ik moet wel eens ‘grimlachen’ als ik verhalen lees over de toenemende overlast en geluidshinder die de luchtvaart zou veroorzaken. Die bedraagt nog hooguit 20 procent van wat ik in mijn jonge jaren meemaakte; de luchtmacht telde tot eind jaren zestig 450 straalvliegtuigen. Met de komst van de F-104G Starfighter en de NF-5A/B daalde dat tot 243, met in het recente verleden 213 F-16’s. De sound of freedom is flink afgenomen!

Dit boek laat zien dat onder de rook van Den Haag luchtvaartactiviteiten als de normaalste zaak van de wereld werden gezien. Ga met mij op deze reis door de tijd naar een vergeten spottersparadijs. Veel leesplezier!’

Fokker T.8-W – Drie versies; drie gebruikers; internationaal uitgerust

Vliegtuigtypen uit de vergetelheid halen is wat auteur Karel Kalkman doet bij uitgeverij Walburg/Lanasta. Eerder schreef hij voor dezelfde uitgever het boek (over de onbekendere) Fokker Schoolvliegtuigen. Ook werkte hij mee aan twee boeken over de Fokker G-1.

In dit geval is de Fokker T.8-W zijn onderwerp. De tweemotorige torpedobommenwerper en verkenner op drijvers was in 1937 ontworpen voor de net opgerichte torpedodienst van de Marineluchtvaartdienst (MLD). Die zet de 36 gebouwde toestellen vanaf 1938 in voor zowel de Nederlandse kustverdediging als voor die van Nederlands-Indië.

Na een voorwoord en inleiding behandelt Kalkman in zeventien hoofdstukken de geschiedenis van het type. Daarin komt uiteraard de Nederlandse geschiedenis aan bod, maar ook die van het type in het buitenland. Dit is ook het vliegtuig waarmee het de MLD lukt om na de Duitse inval in mei 1940 te vluchten naar Groot-Brittannië. Daar staan de toestellen met Nederlands en Brits personeel op vliegbasis Pembroke Dock in Wales aan de basis van 320 (Royal Dutch Naval Air Service) Squadron van RAF Coastal Command. Na 133 operationele vluchten gaan de Fokkers uit dienst vanwege een gebrek aan reservedelen.

Het boek vertelt het hele verhaal van dit type, voorzien van veel uniek en prachtig bewerkt beeldmateriaal zoals altijd in de Walburg/Lanasta-uitgaven.

Hudson – No. 320 Squadron Royal Netherlands Naval Air Service RAF

En wederom een nieuwe titel uit de bekende Dutch Profile-serie en bovendien een die aansluit bij het boek hierboven. Want ook de Lockheed Hudson was in de oorlogstijd een type van 320 Squadron. Auteur Nico Geldhof is inmiddels overleden, maar het boek is toch met medewerking van diverse anderen een interessante publicatie geworden.

Na de hierboven genoemde Fokker krijgt 320 Squadron de beschikking over de Lockheed Hudson, waarmee het maritieme operaties zoals konvooibescherming boven de Noordzee uitvoert, maar ook deelneemt aan bombardementsvluchten boven Europa. Van de 61 stuks die in diverse versies in dienst komen, gaan er 25 verloren, helaas met verlies van vele levens. Vanaf begin 1943 krijgt het squadron de beschikking over de bekendere B-25 Mitchell middelzware bommenwerper.

De indeling van het boek is standaard: een lopend verhaal met tussenkoppen in het Nederlands, tot halverwege het boek waarna het verhaal in het Engels wordt herhaald. De bijschriften zijn zowel in het Nederlands als Engels. Het boek zit weer overvol met veel zwart-wit- en zelfs twee kleurenfoto’s: zeer bijzonder voor een type uit begin jaren 40. De overige kleur in het boek komt van de vier pagina’s met kleurenprofielen van de hand van Boerman. Wederom een leuke publicatie over een van minder bekende vliegtuigtypen in Nederlandse dienst.