Ruim 1.000 Nederlandse militairen bij grote NAVO-oefening Joint Viking
Mocht het ooit tot een gewapend conflict komen op de arctische Noordflank, dan zijn ‘we’ ervan. Daarom doen meer dan 1.000 Nederlandse marinemensen en luchtmachters in en bij Noorwegen mee aan de grote NAVO-oefening Joint Viking. Zo waren er drie NH90-maritieme gevechtshelikopters actief. “Als het gevecht komt, dan zijn we er klaar voor”, klinkt het vanaf vliegveld Bardufoss. Een foto-impressie.
Tekst: kapitein Joris van Duin | Foto’s: sergeant-majoor Cristian Schrik
Voor we inzoomen op de luchtmachters die meededen aan Joint Viking, eerst het bredere plaatje. In totaal nemen meer dan tienduizend militairen uit diverse NAVO-landen deel aan de grote oefening in het arctische noorden. Het leeuwendeel van de Nederlandse militairen levert de Koninklijke Marine. Ook is er een luchtmachtdetachement met drie NH90’s. Eén vaart mee op Zr.Ms. Tromp, twee helikopters zijn actief vanaf het vliegveld van Bardufoss. Afbeelding: X-Media
Al weken voordat NAVO-oefening Joint Viking van start gaat, zijn twee NH90’s en tientallen militairen van 860 Squadron al in het Noorse Bardufoss. Die periode dopen ze om tot Cold Viking. “Dit om verwarring in de planning te voorkomen”, zegt vluchtcommandant kapitein der mariniers Marnix. “De weken voorafgaand aan de NAVO-oefening gebruikten we om te wennen aan de omstandigheden en hier te trainen.”
Extra trainen op en boven het besneeuwde landschap is volgens Marnix hard nodig. “Landen in de sneeuw doe je op een hele specifieke manier. Door de downwash van de heli recirculeert de sneeuw", zoals te zien op onderstaande foto van een Britse Merlin. “Dat noemen we een white-out. De gezagvoerder heeft dan geen zicht meer op de grond, buiten een cirkel van twee meter rondom de helikopter. Hij moet zich dan extreem goed oriënteren op hoe hij de landing inzet en waar die landt.”
De twee NH90’s hebben dus vliegveld Bardufoss als uitvalsbasis. Hier werkt Marnix samen met de militairen van het 23 Raiding Squadron van het Korps Mariniers. De helikopters staan dag en nacht paraat om gevechtseenheden in het voorterrein af te zetten, hen te voorzien van bijvoorbeeld munitie of om oefengewonden op te halen.
Tijdens Joint Viking wordt een invasie van Rusland in Noord-Noorwegen nagebootst. Aan NAVO-troepen de taak om die opmars te stuiten. Het 23 Raiding Squadron moet een flankbeveiliging uitzetten, zodat andere troepen een aanval kunnen uitvoeren. Voor transport maken de mariniers veelvuldig gebruik van de NH90’s.
Of het nou gaat om steile fjorden, snijdende wind of temperaturen die ver onder nul duiken óf juist stijgen tot net boven het vriespunt. Uitdagende omstandigheden als deze vormen de rode draad waar elke militair tijdens Joint Viking tegenaan loopt. De NH90’s houden zich in elk geval goed.
“De NH90’s op Bardufoss zijn bedoeld om materiaal, maar ook mensen te transporteren”, zegt vluchtcommandant Marnix. “Dat gebeurt boven land, maar ook boven zee.” Dat laatste is hier op de foto te zien, in het prachtige zonlicht en met de imposante fjorden op de achtergrond. Overigens is de NH90 die op Zr.Ms. Tromp staat, bedoeld om onderzeeboten te bestrijden en niet voor verplaatsingen van materiaal en mensen.
De Nederlandse NH90’s werken nauw samen met buitenlandse militairen. Hier wordt een Noor omhoog getakeld om daarna naar een andere locatie te worden vervoerd.
Zoals gezegd transporteren de NH90’s naast mensen ook materiaal. Hier bevoorraadt een van de helikopters een Landing Craft Utility (LCU) Mark II vanaf Zr.Ms. Johan de Witt (foto onder). Daarbij is het uiterst krap manoeuvreren. Dit is het grootste landingsvaartuig van de marine. Deze is vooral bestemd voor het vervoer van zwaar materieel vanaf de amfibische transportschepen naar een strand en terug.
Dag en nacht staan de NH90, maar bijvoorbeeld ook Britse Wildcats (foto onder), klaar tijdens Joint Viking. De veiligheidssituatie in de wereld is tijdens de oefening het gesprek van de dag. Zorgt dreiging vanuit Rusland voor een extra lading? “Nee, absoluut niet”, geeft Marnix aan. Ik kan me niet voorstellen dat iemand bij Defensie tekent voor een gevechtsfunctie en vervolgens gaat klagen op het moment dat dat gevecht er daadwerkelijk is. Als dat gevecht komt, dan zijn wij er klaar voor.”
