Kabinet steunt krijgsmacht met 2 procent van BNP
Na eerdere defensienota’s waarin de kentering van decennialang bezuinigen naar investeren duidelijk werd, is de geest nu echt uit de fles. Op 5 september presenteerden de minister en staatssecretaris van Defensie samen met de Commandant der Strijdkrachten (CDS) de Defensienota 2024. Het is duidelijk dat het kabinet Schoofs het belang van Defensie volledig onderkent. Daarbij doet het een forse investering in de landsverdediging die ook de luchtmacht een boost geeft. Commandant Luchtstrijdkrachten luitenant-generaal André Steur geeft zijn kijk en toelichting hierop.
Tekst: Arno Marchand | Foto boven: Phil Nijhuis
Een Defensiebudget dat naar 2 procent van het Bruto Nationaal Product (BNP) gaat zoals de NAVO verlangt. Misschien is ‘eindelijk’ hier van pas omdat de krijgsmacht hier al zo lang naar streeft?
“Het is goed om te zien dat ook onze nieuwe regering zich bewust is van de verslechterende veiligheidssituatie in Europa en in de wereld. Nog beter is het dat er – wederom – actie wordt ondernomen om de inzetbaarheid, de slagkracht, het voortzettingsvermogen en de verbondenheid van de hele krijgsmacht verder te versterken en te verbeteren. Inclusief de 2,4 miljard extra bouwt Defensie, met een budget van zo’n 24 miljard euro per jaar, de komende jaren aan de zo noodzakelijke geloofwaardige afschrikking. Met als gezamenlijke doel: het voorkomen van een conflict en het waarborgen van de veiligheid van Nederland en het bondgenootschap. De Koninklijke Luchtmacht draagt hier met haar hooggekwalificeerde personeel en state-of-the-art wapensystemen in hoge mate aan bij. Verantwoordelijk en belangrijk werk, want als je vrede wilt, moet je voorbereiden op oorlog.”
Kunnen we met de 2 procent eigenlijk wel voldoende in deze tijd waarin vijandigheid overal om ons heen te zien is.
“Om een geduchte tegenstander af te kunnen schrikken en zo nodig te verslaan, moeten we als luchtmacht anytime, anyplace, gevechtskracht op de mat kunnen leggen. Op dag één, maar zeker ook als anderen buiten adem raken; voortzettingsvermogen vormt dus een cruciale rol in het militaire vermogen van Nederland.
Decennialange bezuinigingen hebben juist dat voortzettingsvermogen van de krijgsmacht aangetast. Het is dus aan ons om dat zo spoedig mogelijk te herstellen, al weten we dat de budgetten nog steeds tekortschieten om álles te doen. Dat vereist dus focus en prioritering. De veiligheidssituatie om ons heen noopt ons tot duidelijke keuzes. ‘Alles een beetje’ gaat ons niet helpen tegen capabele tegenstanders. ‘Eventjes’ trouwens ook niet en ‘alleen’ al helemaal niet. En wat mij betreft doen we dat niet door slechts de bekende wegen te bewandelen, maar vooral ook door ons verder te ontwikkelen in meerdere domeinen tegelijkertijd. Ook daarvoor is meer geld beschikbaar. Gas erop!”
Waarin wordt voor en bij de luchtmacht met die 2% van het BNP geïnvesteerd?
“We schaffen zes extra F-35’s en drie extra NH90’s aan om de gevechtskracht en inzetbaarheid van de bestaande squadrons te verhogen. We investeren in de uitbreiding van onze force protection en in de zelfbeschermingsmiddelen van onze helikopters, zodat vechtende eenheden hun taken met rugdekking kunnen uitvoeren. We versterken onze logistieke en bevoorradingsketens, zodat we niet alleen sneller in gebieden kunnen zijn, maar daar bovenal ook langduriger kunnen opereren. Met al deze investeren, inclusief meer inlichtingen- en verkenningscapaciteit zijn we in staat om naast onszelf ook de andere krijgsmachtdelen een voorsprong te geven.”
Kunnen we met alleen dat extra materieel als luchtmacht voldoende?
“De kracht van onze middelen begint wat mij betreft altijd bij onze mensen. Techniek kan zowel schitterend als afschrikwekkend zijn, maar werkt niet zonder de mensen van de Luchtmacht. Prachtige mensen, ieder met zijn of haar specialiteit. Met focus op onze kerntaak: airpower leveren. Daar zijn wij van. En focus op de warrior mindset: de mentaliteit om nu klaar te staan, om samen de schouders eronder te zetten. Om ook als het tegenzit vol te houden, leiderschap en eigenaarschap te tonen, elkaar op te zoeken en te versterken. Eén team, één taak.”
U volgde afgelopen zomer zelf de conversie op de F-35. Waarom was het voor u belangrijk dat te doen?
“Als C-LSK is het mijn taak en plicht om zelf onderdeel te blijven van de kernactiviteiten van de luchtmacht. Daarbij wilde ik zelf kennis en ervaring opdoen om de mogelijkheden, beperkingen en bijzondere kenmerken van dit hoofdwapensysteem te begrijpen bij de inzet ervan. Maar ik vind het vooral belangrijk om als commandant in alles wat ik doe de warrior mindset uit te dragen; niet alleen door het er over te hebben, maar het ook te laten zien. Die mentaliteit is bij ons allemaal nodig om de dreigingen om ons heen het hoofd te kunnen bieden. En gezien de spanningen in de wereld is er geen tijd te verliezen.”
De Defensienota heeft als titel ‘Sterk, slim, samen’. De krijgsmacht kan in de huidige samenleving niet alles alleen. Hoe geldt de samenwerking met bijvoorbeeld de Nederlandse industrie en kennisinstituten voor de luchtmacht?
De defensienota toont wat mij betreft het groeiende bewustzijn aan van de keiharde noodzaak van een robuuste krijgsmacht. Dat we onze veiligheid alleen kunnen verdedigen wanneer we bereid zijn er samen in te investeren en bereid zijn te blijven innoveren. Als Defensie, maar ook als samenleving, met onze industriepartners en onze kennisinstituten. Met alleen investeringen en innovaties zijn we er nog niet. We hebben ook elkaars expertise keihard nodig om er samen voor te zorgen dat we hier in ons mooie Nederland ook de komende tachtig jaar in vrede en veiligheid kunnen en mogen leven. En die vrede en veiligheid vraagt iets van ons allemaal.”
U hecht veel waarde aan de samenwerking met de andere Operationele Commando’s. Kunt u dat uitleggen?
“Ook in onze partners wordt gelukkig flink geïnvesteerd. En dat is goed, want alleen samen kunnen we de uitdagingen van de toekomst het hoofd bieden. Samenwerken is geen keuze, het is een absolute must. Het materieel dat de Koninklijke Landmacht en Marine krijgen, betekent dat de slagorde op land en op zee gaat veranderen en verbeteren. Onze ondersteuning en bijdragen aan deze domeinen ook. Wanneer het erop aankomt, knokken we schouder aan schouder. Gezamenlijke inzet in alle domeinen is cruciaal om het gevecht te winnen. Daarbij is het aan ons om als first responder zo nodig de eerste tikken uit te delen en zeker ook om eenheden op het land en op zee bescherming en bewegingsvrijheid te verschaffen. Samen sterker.”
Tot slot. Eergisteren namen we afscheid van de F-16. Zijn er nog persoonlijke woorden om te delen?
“Zeker. Wat een iconisch toestel. Ik heb wel een paar tranen gelaten. Afscheid nemen van een vliegtuig en wapenplatform dat mij zoveel bracht: slagkracht, veiligheid, bescherming, mijn vrouw, mijn tweede geboortedag en iedere dag een glimlach op mijn gezicht, 36 jaar lang. De F-16 was voor mij een fighter pilots dream. Oneindig veel dank aan het toestel en aan alle collega’s die deze kisten in de lucht hielden, 45 jaar lang. Respect en hulde!”
