.
Tekst: Arno Marchand
Nederlandse Patriot-eenheid oefent deze zomer in Litouwen
Naar aanleiding van een NAVO-verzoek (zie het interview met luitenant-generaal Van Ingen in deze Vliegende Hollander) bereidt Defensie een oefening in Litouwen van een Patriot-luchtafweereenheid voor. De oefening vindt plaats in de zomer en duurt enkele weken. Dat meldde minister van Defensie Kajsa Ollongren op 28 maart.
De oefening is essentieel om de gezamenlijke luchtverdediging aan de oostflank te versterken. Onderdeel is het snel kunnen vervoeren naar en verplaatsen van de luchtverdedigingseenheden binnen het inzetgebied. “Het is ook een belangrijk signaal aan onze bondgenoten aan de Oostflank: jullie kunnen op Nederland rekenen, ook voor de verdediging van het luchtruim”, aldus minister Ollongren. Foto: sergeant Gregory Fréni
Voorjaarsnota Defensie
In de Voorjaarsnota die het kabinet op 15 april presenteerde, werd duidelijk dat Defensie er vanaf 2028 structureel € 500 miljoen bij krijgt. Deze middelen worden ingezet voor het versterken van de luchtverdediging en munitievoorraden.
‘‘Luchtverdediging en munitie zijn van levensbelang, dat zien we nu ook in Oekraïne en het Midden-Oosten”, geeft minister Kajsa Ollongren aan. “Daarom heeft het kabinet extra geld voor deze topprioriteiten vrijgemaakt. Daarmee geven we ook een helder signaal aan de industrie af. We moeten meer investeren in veiligheid: dat is geen luxe maar bittere noodzaak!’’
Luchtverdediging is een zeer hoge en urgente NAVO-prioriteit. Aan aan de bondgenoten is gevraagd om daarin zo snel mogelijk te investeren. De oorlog in Oekraïne heeft aangetoond dat deze militaire capaciteit van levensbelang is.
Maar er zijn meer capaciteiten waarin met prioriteit geïnvesteerd moet worden. Denk aan tank-, inlichtingen- en (counter-) dronecapaciteit en geneeskundige- en logistieke ondersteuning. Ollongren: “De plannen voor nog meer investeringen liggen klaar voor het nieuwe kabinet. Daarvoor is meerjarige zekerheid en minimaal 2% van het bruto binnenlands product cruciaal. Alleen dan kunnen we de afschrikking versterken en vrede en veiligheid bewaren.” De afgelopen periode zijn daarom grote investeringen gedaan of in gang gezet, zoals versnelde aanschaf van munitie en extra F-35’s.
Chinooks in Irak
De drie Chinooks voor de NAVO-missie in Irak (NMI) zijn op 5 en 15 april met een Antonov An-124 naar dit land gevlogen. Het 120-koppige helikopterdetachement levert vanaf mei een bijdrage vanaf Al Asad airbase. NMI is bedoeld om de veiligheid en stabiliteit in Irak te versterken en terroristische dreiging te verminderen. Dat gebeurt door het trainen, adviseren en assisteren van de defensie- en veiligheidssector.
In Irak is een 110-koppige eenheid van de 11 Luchtmobiele Brigade verantwoordelijk voor de force protection binnen de NMI. De compagnie beveiligt in en rond Bagdad militaire en civiele adviseurs. Een National Support Element ondersteunt de luchtmobiele compagnie. Vanaf 24 mei leidt luitenant-generaal Cas Schreurs de NMI.
Zien hoe het inladen van twee Chinooks in een An-124 gaat? Kijk dan onderstaande time-lapse. Foto: Hans Roggen. Video: Mediacentrum Defensie
Studie naar luchtmacht door Britse denktank
In opdracht van de Koninklijke Luchtmacht voerde de Britse denktank Royal United Services Institute (RUSI) een onafhankelijk onderzoek uit naar de luchtmacht. Hert resultaat werd op 15 april gepubliceerd. De auteur, professor Justin Bronk, spreekt de verwachting uit dat Nederland – als onderdeel van NAVO – binnen een paar jaar verzeild kan raken in een grootschalig conflict.
Op basis van een groot aantal interviews en uitgebreide deskresearch komt Bronk tot een aantal conclusies en doet hij diverse aanbevelingen. Hij roemt de professionaliteit en ervaring van de luchtmachters. Ook stelt hij dat collectieve verdediging (ook wel bekend als Hoofdtaak 1) de grootste prioriteit moet hebben en dat de luchtmacht momenteel niet klaar is voor een grootschalig conflict. De staat ervan is exemplarisch voor de gehele krijgsmacht. In dat licht doet hij een aantal aanbevelingen om Nederland een betere en waardevollere bijdrage te laten leveren aan de collectieve verdediging en afschrikking door het NAVO-bondgenootschap.
Studies zoals deze worden met regelmaat uitgevoerd door denktanks en kennisinstituten om op basis van wetenschappelijke inzichten overheden beleidsadviezen te geven. Plaatsvervangend Commandant Luchtstrijdkrachten, generaal-majoor Robert Adang: “Het is goed anderen van buiten Defensie te vragen naar onze organisatie te kijken en hun mening en adviezen daarover te geven. Daarmee scherpen we onze denkprocessen en concepten aan om uiteindelijk onze mensen in staat te stellen effectievere air en space power te leveren. Deze studie van RUSI is een kritisch rapport dat ons helpt de dialoog daarover te voeren.”
Het volledige rapport is in te zien via het bericht van 4 april op het CLSK-intranetportaal.
Droppings boven Gaza
Midden april voerde een C-130 van 336 Squadron opnieuw droppings uit boven Gaza. In zes vluchten werden 96 bundels voedselpakketten met een totaalgewicht van meer dan 50.000 kilo succesvol afgeleverd. Net als bij eerdere airdrops werkte Nederland bij deze operatie samen met onder meer België, Jordanië en de Verenigde Staten.
Vanwege het conflict tussen Hamas en Israël staat er voor humanitaire hulp of eventuele evacuaties een luchtmachtdetachement paraat in Nederland. Dat geldt ook voor eenheden van de mariniers en de Luchtmobiele Brigade. Foto’s: Defensie
Trio F-16’s naar trainingscentrum in Roemenië
De luchtmacht leverde op 17 april drie F-16’s af bij het Europese F-16 trainingscentrum (EFTC) op vliegbasis Feteşti in Roemenië. Hier worden eerst Roemeense vliegers opgeleid en in de nabije toekomst ook Oekraïense en vliegers uit andere Europese landen.
Met de drie toestellen komt het totale aantal door Nederland gestationeerde F-16’s op elf stuks. Minister van Defensie Kajsa Ollongren vloog mee in een van de toestellen vanaf het Belgische Charleroi. Op dat vliegveld worden de F-16’s gebruiksklaar gemaakt voor het EFTC. De drie Nederlandse toestellen werden bij aankomst begeleid door twee Roemeense F-16’s (foto).
Nederland nam mede het initiatief voor het opzetten van het EFTC en stelt daarvoor achttien F-16’s beschikbaar. De laatste zeven toegezegde toestellen voor het trainingscentrum volgen nog. Daarnaast heeft Nederland toegezegd 24 F-16's te leveren voor gebruik in Oekraïne. Daarvan zullen naar verwachting de eerste toestellen in de tweede helft van dit jaar arriveren. Ze vormen dan een aanvulling op eerdere leveringen van vliegtuigen door de Deense strijdkrachten. Foto: sergeant-majoor Jan Dijkstra
Mogelijk Nederlandse Patriots voor Oekraïne
Meer nieuws over de Patriots. Defensie onderzoekt of het samen met andere landen een Patriot-systeem naar Oekraïne kan sturen. Dat maakte minister van Defensie Kajsa Ollongren op 19 april bekend. Volgens haar het noodzakelijk omdat er daar te weinig van die systemen zijn.
Oekraïne vraagt het Westen al langer om meer luchtverdediging tegen Russische aanvallen. De NAVO heeft besloten dat landen dergelijk materieel ook mogen leveren als ze daardoor onder de NAVO-norm voor hun eigen luchtverdediging komen. “We kijken echt naar alles”, zei Ollongren voor aanvang van de ministerraad. “We denken wel dat dat zal moeten in samenwerking met andere landen.”
Eerder heeft Nederland twee Patriot-lanceerinrichtingen en raketten aan Oekraïne geleverd. Andere landen leverden toen het bijbehorende radarsysteem. Duitsland liet midden april weten een Patriot-systeem naar Oekraïne te sturen. Foto: ...
Cougar aan boord van Karel Doorman naar Rode Zee
Joint Support Ship Zr.Ms. Karel Doorman, met aan boord een Cougar van 300 Squadron, vertrok op 21 april naar de Rode Zee. Schip en helikopter sluiten zich daar begin mei aan bij de EU-operatie Aspides. Met een bemanning van ruim 250 personenbiedt het schip tanker- en medische capaciteit in de Rode Zee. De Karel Doorman gaat andere schepen voorzien van brandstof, zodat zij het missiegebied niet hoeven te verlaten.
De Rode Zee is een cruciale route voor de scheepvaart tussen het Suezkanaal en de Indische Oceaan. Met de deelname aan Operatie Aspides draagt Nederland bij aan het handhaven van vrije doorvaart. In het gebied is behoefte aan bevoorradingsschepen en medische capaciteit, waaraan het schip dus bijdraagt. Foto: DHC
Batman op Eindhoven
En een laatste bericht over de Patriots die in april een niet alledaags gezicht op Vliegbasis Eindhoven vormden. Tussen de grijze militaire transportvliegtuigen en bontgekleurde passagierstoestellen staat groen-gecamoufleerde Patriot lanceer-cannisters aan de rand van de start- en landingsbaan.
Tijdens oefening Batman trainde het 802 Squadron van het Defensie GrondgebondenLuchtverdedigingscommando op Eindhoven met het Patriot-luchtverdedigingssysteem. “Als je iets moet beschermen, is het wel handig als je daarin geoefend hebt”, aldus kapitein Robert. “Luchtverdediging is cruciaal. Onze mannen en vrouwen trainen dagelijks hard om klaar te staan als dat wordt gevraagd. Dat ze het kunnen, lieten ze zien in 2022. Binnen zeer kortetijd vertrokken onze luchtverdedigers naar Slowakije om het NAVO-verdragsgebied en de lokale bevolking te beschermen.” Foto: DGLC
Goose Bay
Tot slot een berichtje met een link naar het verleden. Op Goose Bay airbase in Canada, onder luchtmachters bekend van het laagvliegen dat de KLu daar met F-16 deed tussen 1986 en 2003, brandde op 19 april een verkeerstoren af. Het betrof een historisch exemplaar en niet de toren die de Nederlandse en andere NAVO-jachtvliegers er gebruikten. De verkeerstoren die vastzit aan een hangar werd de laatste jaren niet meer voor luchtvaart gebruikt.
In navolging van een aantal andere West-Europese NAVO-landen, testte de Koninklijke Luchtmacht in juli 1986 samen met de Belgische luchtmacht de laagvliegmogelijkheden vanaf Goose Bay. Met een oppervlakte van zo’n tien keer Nederland en grotendeels onbewoond, bleek de provincie Labrador in Oost-Canada een goede oefenlocatie. Vanaf 1987 streek de luchtmacht er jaarlijks neer onder de noemer Loftic, Low flying training in Canada. De luchtmacht vestigde er een klein permanent detachement dat tussen april en oktober – de maanden van de vliegoefeningen – werd aangevuld door de BE’s, de bezoekende eenheden. Dat waren de F-16-squadrons in Nederland. Na de Midlife Update van de F-16’s vanaf eind jaren 90, werd het werkterrein van de toestellen middelbare hoogte. Daarmee verdween de noodzaak om het laagvliegen te oefenen. In 2003 verliet de KLu Goose Bay. Na het einde van de laagvliegoefeningen is de basis vooral een hub voor trans-Atlantisch luchtverkeer.
