02

Dit artikel hoort bij: de Vliegende Hollander 04 | 2024

Specialisten in vliegtuigbeveiliging

AMPT’s ingezet van Sahel tot voorbij poolcirkel

x
Leestijd: 5 minuten

Om te voorkomen dat vliegtuigen of helikopters bij een landing in vijandelijk gebied het doelwit worden van een aanslag of kaping, zijn er de Air Mobile Protection Teams (AMPT’s). Deze beveiligingseenheden moeten situaties voorkomen waaraan je als vliegbemanning liever niet denkt. Onlangs vond in het Brabantse Alphen de survival van de drie weken durende AMPT-cursus plaats.

Tekst: André Twigt | Foto’s: sergeant-majoor Cristian Schrik

twee militairen van wie de ene een neppistool van de ander moet afpakken.
Trainen in ontwapeningstechnieken is vaste prik tijdens de AMPT-training.

De AMPT’s komen voort uit de Object Grond Verdediging (OGRV). Deze als luchtmacht-infanteristen betitelde collega’s maken er werk van om locaties van de luchtmacht te bewaken en te beschermen. Optreden in een AMPT is een van hun specialismen. Voor deze tak van sport moeten teamleden niet alleen kunnen omgaan met een breed arsenaal vuurwapens, ook worden ze getraind in hoe je met tactische scenario’s helikopters en vliegtuigen beschermt. En ze moeten zich kunnen redden in de wildernis, zoals onlangs op uitwijkbasis De Kiek in Alphen werd beoefend.

Niet voor watjes

Wie bij een AMPT wil, moet tegen een stootje kunnen. Cursisten worden getraind in het aanleren van ontwapeningstactieken. Ook combative trainingen om de gevechtsbereidheid aan te wakkeren, horen erbij. Hiervoor staat in gebouw 408 op Vliegbasis Gilze-Rijen de zogenoemde dojo (zie foto's boven) ter beschikking. Dat is Japans voor een zaal waarin vechtsporten worden beoefend.

Op de foto poseren de deelnemers aan de AMPT-cursus op de achterklep van een Chinook transporthelikopter.
Aan de AMPT-cursus namen OGRV’ers van de vliegbases Leeuwarden en Gilze-Rijen deel.

‘De tweede kerntaak gaat in op hoe je gevangenschap overleeft’

Gevangenschap

Om de dertien cursisten voor te bereiden op overleven in zowel een veilige als een vijandige omgeving, krijgen zij als deel van de AMPT-training de SERE-B-opleiding (Survival Evasion Resistance en Extraction). Daarbij draait het vijf dagen lang om het uitvoeren van een ontsnapping uit vijandelijk gebied. “De tweede kerntaak gaat in op hoe je gevangenschap overleeft”, vertelt leider der oefening sergeant-majoor Scholte. “We leren hen onder meer een overlevingsstrategie te maken, die toe te passen en weerstand te bieden aan ondervraging en uitbuiting. Dit onderdeel wordt gedaan door zogenoemde resistance-instructeurs van de SERE-school.”

Meerdere teamleden die een helikopter beveiligen.
Leden van de AMPT’s zijn jaarlijks zo’n zeven maanden van huis om vliegtuigen en helikopters in den vreemde te beveiligen. Zij waren ook actief op Kabul Airport, toen luchtmachtoestellen er in 2021 meehielpen met de internationale evacuatie-operatie.

Verkenningen

Scholte en zijn instructeurs geven SERE-B onder auspiciën van de SERE-school op Vliegbasis Gilze-Rijen. Daarbij treden ze zelfstandig op en zijn ze verantwoordelijk voor de drie blokken waaruit de AMPT-cursus bestaat. Naast SERE-B zijn dat de basis helikoptertraining en de specifieke training onder het kopje AMPT. “De laatste is een echte luchtmachtopleiding, die vooral dieper ingaat op het beveiligen van toestellen", geeft Scholte aan. "SERE-B wordt ook regelmatig door militairen van landmacht en het Korps Mariniers gevolgd.” Tijdens de AMPT-cursus oefenen de cursisten het verkennen van vliegvelden. Ze bekijken hoe de beveiliging is geregeld en stemmen daarop hun tactieken af. Ook is er aandacht voor de mission brief en intell. Wapenkennis en zelhulp-kameradenhulp – kortweg ZHKH – maken ook deel uit van het lespakket.

Een cursist zittend in zijn noodonderkomen een metalen etensbakje vasthoudt.
Tijdens de AMPT-cursus worden deelnemers ondergedompeld in hoe je je in de wildernis korte tijd moet staande houden. Foto's: Louis Meulstee

Combat Life Savers

Met het oog op meer medische bijstand op het slagveld ziet Scholte graag dat AMPT’s worden versterkt met combat life savers. Deze gevechtssoldaten hebben als neventaak levensreddende hulp bieden. "Te vaak gaat men er vanuit dat bij een vliegveld een Role 1 of 2-hospitaal in de buurt is. Dat is vaak niet het geval, want toestellen landen ook op dirt strips zonder medische voorzieningen."

Een cursist die een soepje van een blik overschenkt in een plastic bekertje. Op de achtergrond brandt een vuurtje.
Alle cursisten slaagden voor de veldtraining op uitwijkbasis De Kiek. Onder meer moesten zij in korte tijd een vuurtje maken. Foto's: Louis Meulstee

‘Een forel doden en schoonmaken deden sommigen met enige terughoudendheid’

In eigen eten voorzien

Op Kamp De Kiek leren de cursisten in de wildernis voor zichzelf zorgen. Ze moeten een vuur en een onderkomen maken met ter plekke gevonden materialen, de kledingdrills toepassen en voedsel uit de natuur vangen en opeten. Scholte: “Wat ze hiervoor meekrijgen, is naast de kleding die ze dragen, een poncho, een stuk touw, een zaag en een mes. Je kunt daarmee de poncho spannen, een draagzak maken om stukken hout te verplaatsen of een val maken.” Van dat laatste moet je volgens de specialist in Nederland niet te veel verwachten: “Met dertig strikken vang je hoogstens een konijn. Daarom hebben we iedereen vooraf een forel laten vangen, die ze vervolgens moesten doden en schoonmaken. Dat eerste deden sommigen met enige terughoudendheid.”

Diensthond Cheetah krijgt een snoepje van hondengeleider Lonneke.
Sergeant Lonneke en Mechelse herder Cheetah zijn de eersten die als koppel deelnemen aan de AMPT-cursus en de SERE-B-kwalificatie. Beiden doorstonden de training met glans. Foto's: Louis Meulstee

Goede voorbereiding

Korporaal 1 Wesley heeft het in zich. Tijdens het onderdeel overleven in de wildernis maakt de cursist niet alleen het best afgewerkte noodonderkomen. Doordat hij zijn shelter bedekte met een dikke laag mos heeft hij nog lekker geslapen ook. Ondanks dat het bos door de regen flink afkoelde en alles klam aanvoelde. En hoe smaakte de vis? “Best goed”, aldus Wesley. Om die te kunnen garen, verpakte de cursist zijn forel met mos in aluminiumfolie. “De hete kooltjes deden de rest.”

Hondengeleider sergeant Lonneke met diensthond Cheetah staan voor een Chinook.
Optreden in een AMPT is een typische luchtmachtaangelegenheid. De cursus is alleen voor luchtvaarttroepen bestemd. En luchtmachthonden, zoals diensthond Cheetah.

Enthousiast

Scholte vertelt dat de expeditionaire AMPT’s inzetbaar zijn in zowel arctische als warme gebieden; van de Sahel tot ver voorbij de poolcirkel. “Binnen de OGRV hebben we daarvoor onze eigen koudweerinstructeurs.” De expert is enthousiast over de getoonde inzet tijdens de praktijktraining. Afgelopen twee dagen waren niet te makkelijkste. “De cursisten zijn met regen het oefengebied in gegaan. Ze gingen met regen naar bed en toch slaagden iedereen voor de vuurtest. Dat is best netjes. Ik ben hartstikke tevreden.”

x
Foto onder: Louis Meulstee
Een militair is bezig met het eten van een gestoomde forel.