09

Dit artikel hoort bij: de Vliegende Hollander 11| 2023

Leeswijzer

Download afbeelding (396 kB)

Tekst Arno Marchand

Consolidated PBY-5A, deel 1 en 2

Twee boeken – die al even geleden uitkwamen – over de bekendste vliegboot van de Marineluchtvaartdienst (MLD). In deel 1 richten auteurs Prudent Staal en Luuk Boerman zich op de selectie en aanschaf van het type als aanvulling op de Dornier-vliegboten die dan al bij de MLD in dienst zijn in de Oost. Daarna volgen de operaties in de Indische archipel en de inzet tegen de Japanse aanvallers. Na de capitulatie van de Nederlandse strijdkrachten weet een deel van de vliegboten te ontkomen waarna ze de strijd tegen Japan voortzetten onder de vlag van de Royal Air Force bij No. 321 (Dutch) Squadron RAF.

Deel 2 behandelt de periode na WOII, een tijd die allesbehalve rustig verloopt voor de MLD. De Catalina’s worden veelvuldig ingezet voor allerhande taken. Ook in Nederland doen ze dienst, net als later – wellicht onbekend – bij de KLM en Shell.

Beide boeken zijn zoals gebruikelijk voorzien van Nederlandse en Engelse tekst. Halverwege het boek wisselt de taal. Het ‘fotoverhaal’ loopt gewoon door, waarbij ieder afbeelding van een Nederlandstalig en Engels bijschrift is voorzien. Ook staan in beide boeken diverse kleurenprofielen van de hand van Boerman. In een boek met overwegend zwart-witfoto’s een welkome aanvulling.

Staal mag je gerust een autoriteit op het gebied van de MLD noemen, waarbij de Catalina bekend terrein voor hem is. Eerder schreef hij bij voorbeeld al ‘The Consolidated PBY – Bewaker van de Pacific’. Deze twee boeken uit de Dutch Profile-serie vormen een interessant tweeluik dat in vogelvlucht een overzicht geeft van de inzet van het type bij de MLD.

‘Consolidated PBY 5/a – Marine Luchtvaartdienst, Royal Neth. Naval Air Service 1941-1945’ met ISBN 9789490092368 is geschreven door Prudent Staal en Luuk Boerman en is uitgegeven door Dutch Profile Books. De softback op formaat 21 x 29,5 cm telt 56 pagina’s met Nederlandse en Engelse tekst en is geïllustreerd met zeven kleuren- en 69 zwart-witfoto’s en vijf pagina’s kleurenprofielen.

‘Consolidated PBY 5/a – Marine Luchtvaart Dienst, Royal Neth. Naval Air Service 1945-1958, KLM and Shell Service’ met ISBN 9789490092450 is geschreven door Prudent Staal en Luuk Boerman en is uitgegeven door Dutch Profile Books. De softback op formaat 21 x 29,5 cm telt zestig pagina’s met Nederlandse en Engelse tekst en is geïllustreerd met acht kleuren- en 87 zwart-witfoto’s en zes pagina’s kleurenprofielen.

Beide boeken kosten €17,95 en zijn onder ander te bestellen via www.dutchprofile.nl.

D.H.89 Rapide-Dominie - In Nederlandse dienst, in Dutch service

Een leuk boekje over een wat minder bekend type van de Nederlandse Luchtstrijdkrachten: de De Havilland Dominie, zoals het vliegtuig in militaire dienst heet. Een type waarmee de voorloper van 334 Squadron – No. 1316 Dutch Communications Flight – al ín WOII vliegt. De inmiddels overleden Nico Geldhof stelde een interessant boekje samen over onder meer de vier (vliegende) exemplaren die in Nederlandse dienst zijn geweest.

Geldhof behandelt logischerwijs eerst de ontwikkeling van het type, gevolgd door het civiele gebruik en – in WO II – de ontwikkeling van de militaire variant. In totaal worden er ruim vijfhonderd Rapides en Dominies gebouwd. Het type doet na de oorlog tot 1956 dienst bij de Koninklijke Luchtmacht. Het vervult een veelheid aan (verbindings)taken, onder meer naar de door sneeuw en ijs van de buitenwereld afgesloten Waddeneilanden in de strenge winters van 1946-1956. Tijdens die zogenoemde IJsvluchten (zie de Vliegende Hollander van januari 2018) voorzien de tweemotorige tweedekkers bewoners van de eilanden van voedsel en post. Twee Dominies worden eind jaren veertig – civiel geregistreerd – onder VN-vlag uitgezonden naar Palestina, de eerste inzet voor de luchtmacht.

Het hele verhaal staat in dit boekje dat is voorzien van Nederlandse en Engelse tekst, waarbij ook de bijschriften tweetalig zijn weergegeven. In het vrijwel volledig in zwart-wit uitgevoerde boek zorgen liefst acht pagina’s kleurenprofielen van de hand van Boerman voor de levendigheid van het geheel.

Een leuk boekje over een relatief onbekend vliegtuigtype van de luchtmacht dat ondanks gering in aantal, zijn waarde toch meer dan bewezen heeft.

‘D.H.89 Rapide-Dominie - In Nederlandse dienst, in Dutch service’ met ISBN 9789490092429 is geschreven door Nico Geldhof, Gerben Tornij en Luuk Boerman en is uitgegeven door Dutch Profile Books. De softback op formaat 21 x 29,5 cm telt 40 pagina’s voorzien van Nederlandse en Engelse tekst en van twee kleuren- en 57 zwart-witfoto’s en acht pagina’s kleurenprofielen. Het boek kost €17,95 en is onder ander te bestellen via www.dutchprofile.nl.

Naar de Inhoudsopgave