Nederlandse gezagvoerder op Cyprus

‘We zijn overal op voorbereid’

200 militairen zijn in oktober afgereisd naar Cyprus. Vanaf daar kunnen ze snel reageren voor het geval de situatie in het Midden-Oosten verder verslechtert. Gezagvoerder kapitein Harry (naam gefingeerd, wel bekend bij de redactie) is een van de C-130 vliegers uit het Nederlandse detachement. Hij vloog in oktober naar Libanon om daar mensen en middelen naartoe te brengen.

Tekst: kapitein Jaap Wolting | Foto: sergeant-majoor Hille Hillinga

“We gaan naar een controlled area waar het veilig is”, eindigt Harry z’n praatje achter de Hercules op het militaire deel van vliegveld Paphos. Het is er drukkend warm. Bij menig bemanningslid parelen zweetdruppels op het voorhoofd. De crew staat op het punt naar Libanon te vliegen. Harry legt uit: “Verderop zit onze Mission Planning Cell (MPC). Toen we vanmiddag als crew arriveerden, hadden zij al tachtig procent van onze missie voorbereid. Door het harde werk in de MPC kunnen de verschillende crews zo lang mogelijk in crew rest blijven. Tijdens de briefing hebben we alles afgestemd en doorgenomen. Te behalen effecten, intel, afstemming en coördinatie met de overige betrokken eenheden, type en hoeveelheid lading, weer, et cetera. Hier op Cyprus rollen we dit proces daadwerkelijk voor de eerste keer operationeel uit, waarbij de MPC meerdere missies tegelijkertijd kan plannen en ondersteunen.”

Verschillende scenario’s

Uren verder – de zon is inmiddels allang onder. De Hercules vliegt over het oostelijke deel van de Middellandse Zee. De daling is al ingezet… “Wheels down!” Terwijl op de grond het logistieke proces van uitladen loopt, komt Harry de cockpit uit om even de benen te strekken. “Vanaf het moment dat we opstegen met bestemming Libanon, hielden we rekening met een aantal scenario’s. Daarbij proberen we altijd uit te gaan van zowel de most likely- als de worst case-omstandigheden. Daarbij houden wij dus rekening met eventuele escalatie. Juist daarom steken we op Cyprus in de MPC zo veel energie in alle what if-scenario’s.’”

Adequaat reageren

Alles verloopt vlekkeloos. Lading overgedragen, snel weer naar Cyprus. Ook deel twee van de vlucht verloopt zonder noemenswaardigheden. Eenmaal geland, oogt Harry ontspannen als hij terugloopt naar de hangar. Hij neemt rustig de tijd om meer te vertellen over de bijzondere inzet op Cyprus. “Goede verbindingen zijn essentieel. Had ik om wat voor reden via de radio geen contact kunnen leggen met Ops, had ik kunnen terugvallen op een aantal andere verbindingsmiddelen, waaronder satellietcommunicatie. Niet alleen voor mij zijn die verbindingen belangrijk. Ook voor het Air Mobile Protection Team dat als dat nodig is de kist en crew beveiligen. Als er iets gebeurt, kunnen we als team adequaat reageren.”

Schrijnend

Al is het detachement overal op voorbereid, een non-combattant evacuation operation (NEO) blijft altijd een unieke en spannende ervaring. “Dat heb ik eerder meegemaakt in Kabul en Soedan. Daar was het af en toe schrijnend om te zien hoe mensen alles moesten achterlaten en soms niet eens als compleet gezin konden instappen. Dat doet ook wat met jezelf en met de gehele crew. Voor mijzelf werkt het dan soms goed om kort te relativeren en gezamenlijk stil te staan bij de vele mensen die wij wel hebben kunnen evacueren.”

Ervaren groep

Als vlieger van de C-130 zit je uiteraard voorin. Wie echt close contact hebben met de passagiers die je meeneemt, zijn de loadmasters, het geneeskundig personeel, de force protection en de collega’s van het Snel Consulair Ondersteuningsteam (SCOT). Het is kortom heftig voor de mensen achterin de Hercules en op de grond die alles doen om zoveel mogelijk mensen te helpen. “Gelukkig zijn we hier wederom met een goede, ervaren groep. Veel personeel heeft al eerder een NEO meegemaakt en de samenwerking met eenheden van het Air Mobile Protection Team, de Marine Spearhead Task Unit en de Operationele Gezondheidszorg verloopt zeer goed.”

Verkenningen uitvoeren

Harry was als lid van de pre-party een van de eersten op Cyprus. “De opdracht die wij meekregen, was het inventariseren en coördineren van lokale randvoorwaarden die benodigd zouden zijn als Nederland zou besluiten om een Joint Task Force te gaan prepositioneren hier op het eiland.

Samen met een handvol liaisons, met elk hun eigen specialiteit en achtergrond, begonnen we vanaf dag één met het uitvoeren van verkenningen en het maken van plannen en afspraken met lokale contacten. Best bijzonder, want met mijn primaire werk als vlieger lijkt dat op het eerste gezicht misschien weinig te maken te hebben. Toch zijn er veel gelijkenissen. Als militair probeer je je met een flexibele mindset zo goed als mogelijk aan te passen aan de geldende omstandigheden.”

“Ook hier probeer je een most likely- en een worst case-scenario voor te stellen en maak je een lijst van what if-vragen die je toetst aan de benodigdheden voor de missie”, vervolgt hij. “De structuur en de methodologie die je daarbij toepast om een analyse van de opdracht – ‘regel een vliegveld’ – te maken, verschilt in essentie niet veel van de wijze waarop wij een operationele missie plannen met de C-130. Bovendien doe je dit niet alleen, maar vooral ook met een team waarbij iedereen hetzelfde doel voor ogen heeft.”

Achter de schermen

“Op deze wijze onderdeel zijn van missie biedt een nieuwe en unieke invalshoek. Pas als je een inzet als deze plant, zie je hoeveel en wat voor werk er nodig is om dit in goede banen te leiden. Daarnaast is het interessant om van dichtbij mee te maken wat er achter de schermen gebeurt op de verschillende niveaus van bijvoorbeeld ambassades, bij de Directie Operaties in Den Haag en de lokale autoriteiten.”