‘Goed om Nederland internationaal op de kaart te zetten’
Al weer bijna twee maanden draait de luchtmacht op vliegbasis Malbork in Noord-Polen met 170 man personeel en acht F-35’s de missie Guardian Lightning II. Daarin wordt getraind met bondgenoten, maar prioriteit is Air Policing, het bewaken van het luchtruim van in dit geval Oost-Europa. Een cruciale klus met het oog op de Russische dadendrang. Zeven leden van het voornamelijk door 322 Squadron van Vliegbasis Leeuwarden gevormde detachement vertellen over hun ervaringen.
Tekst: Jack Oosthoek | Foto’s: sergeant-majoor Cristian Schrik
‘Er doen zich geen vreemde klachten of storingen voor’
Eerste luitenant Jef
Maintenance-officer bij 322 Squadron eerste luitenant Jef is verantwoordelijk voor het onderhoud aan en het gereed stellen van de F-35’s. In vergelijking met zijn werk op Leeuwarden lopen de zaken goed in elkaar over. “De club is echter wel groter en in plaats van vier heb ik acht F-35’s onder mijn hoede. Maar ik hoef niet écht te schakelen. Het werk is gewoon wat grootschaliger.”
Jef en zijn collega’s voeren voor en na een vlucht een vooraf vastgesteld onderhoudsprogramma uit “Het werk vormt een mix van zowel preventief als correctief onderhoud.” Ook maken ze de kisten telkens gereed voor een missie. Volgens Jef lukt het goed om de F-35 ’s in de lucht te houden. “Beter zelfs dan we vooraf dachten omdat we weinig hinder ondervinden van sneeuw, kou en vocht. En dat is weer goed voor de elektronische apparatuur in de F-35. Er doen zich geen vreemde klachten of storingen voor.”
‘Qua werken is er niet zoveel verschil met Leeuwarden’
In de 40 man sterke onderhoudsploeg van Jef bevinden zich specialisten die de speciale coating op de huid van de F-35 dagelijks onder de loep nemen en zo nodig herstellen. Zo blijft het vliegtuig minder goed zichtbaar op een radar. Als verschil met operaties vanaf Leeuwarden noemt Jef de infrastructuur op Malbork. Aangezien dit een basis voor MiG-29’s is en Polen de F-35 nog moet krijgen, is de locatie nog niet op dit toestel ingericht. “Om de situatie werkbaar te maken, hoefden we echter slechts kleine aanpassingen te doen, al hebben we natuurlijk geen ideale situatie gecreëerd. Qua werken is er niet zoveel verschil met Leeuwarden, maar de infrastructuur daar is wel veel beter.”
Eerste luitenant Femke
Als logistiek officier is Femke op de Poolse basis eindverantwoordelijk voor de logistieke lijn. De normaliter bij 921 Squadron op Leeuwarden geplaatste eerste luitenant werkt samen met 24 andere logistieke specialisten op Malbork. “Parts voor de F-35? Die leveren we vanuit het meegebrachte deployable spare package. Dat noemen we order picking”, vertelt Femke die haar missie op Malbork als interessant ervaart. “Ik krijg onder meer de kans om een kijkje te nemen in de keuken van andere logistieke disciplines van de luchtmacht. Het is mooi om te zien hoeveel kennis van zaken onze specialisten hebben.”
Volgens Femke zijn de Polen op Malbork welwillend om de Nederlanders te helpen waardoor de missie prima kan worden uitgevoerd. “Soms bezoek ik ze hier in Malbork en lijn dan op met hun logistiek officier. Aangezien Polen werkt met MiG-gevechtsvliegtuigen is hun logistiek anders geregeld en hanteren ze andere procedures. Zoals al aangegeven krijgen zij de F-35 ook; reden voor hen om bij ons te komen kijken hoe wij de boel hebben ingericht.”
Ondanks de nabijheid van de Russische grens, laat Femke de oorlog in Oekraïne grotendeels links liggen, maar we volgen de ontwikkelingen wel. “Ik ben gefocust op mijn werk. Het is goed om Nederland internationaal zo op de kaart te zetten.”
'Zes kilometer kabel en meer dan vijftig pallets met materiaal'
Adjudant Niels
Als Deputy S6 Ground werkt adjudant Niels bij de Sectie 6 van het Malbork-detachement, die is verantwoordelijk is voor de communicatie- en informatiesystemen (CIS). Niels stuurt het dagelijks werk aan en ondersteunt zijn collega’s bij het onderhouden van de apparatuur. Het betreft laag gerubriceerde systemen waarmee je bijvoorbeeld kunt bellen en mailen en hoog gerubriceerde exemplaren om vitale informatie (inlichtingen) uit te wisselen. De Sectie 6 onderhoudt ook de verbindingen met Nederland. Er wordt onder andere gebruikgemaakt van militaire satellietverbindingen. “Met onze collega-cyberspecialisten monitoren we constant de systemen en netwerken en als het nodig is, grijpen we in. Dat is nog niet gebeurd, maar we zijn wel kwetsbaarheden tegengekomen waartegen maatregelen zijn genomen”, vertelt Niels.
De adjudant vindt zijn plaatsing in Polen volop de moeite waard. “Door de afwijkende infrastructuur is het een uitdaging om alles aan elkaar gekoppeld te krijgen. We hebben hiervoor onder meer zes kilometer kabel gelegd en een nieuwe straalzender geïnstalleerd. Er werden meer dan vijftig pallets met materiaal ingebracht om alle gebruikers van de benodigde CIS-middelen te voorzien. Soms hadden we extra werk doordat vooraf in Nederland geplande zaken, anders uitpakten. Aan de andere kant is het moeilijk om de situatie in Polen vanaf Leeuwarden goed in te schatten, ondanks de site survey die we hebben uitgevoerd. Maar we slagen er goed in om de operatie te ondersteunen.”
Hondengeleider korporaal 1 Peter met Mechelse herder Costa
Als hondengeleider van Object Grondverdediging (OGRV) houdt Peter samen met Costa het Nederlandse deel van vliegbasis Malbork scherp in de gaten. “Ik patrouilleer met mijn hond en reageer op alarmeringen. Zo draag ik bij aan de veiligheid van het detachement en het materieel. Denk aan de F-35’s, de voertuigen en de op het vliegtuig aan te sluiten apparaten.” In Malbork moet Peter met meer factoren rekening houden dan in Nederland, zoals de verschillen in klimaat en van omgeving. Daar komt bij dat Malbork op zestig kilometer afstand van de Russische stad Kaliningrad ligt. Waakzaamheid is dus geboden.
‘Bij calamiteiten helpen we de vlieger het toestel veilig te verlaten’
Bevelvoerder brandweer sergeant 1 Wobbe
Als bevelvoerder brandweer staat sergeant 1Wobbe met zijn collega’s paraat bij de start van elke F-35-vlucht om zo de veiligheid van alle personeel te waarborgen. Mocht zich een calamiteit voordoen, dan wordt direct ingegrepen. “Bij calamiteiten helpen we de vlieger het toestel veilig te verlaten. Een andere belangrijke taak is het waarborgen van de brandveiligheid van de onderhoudshangar.” Evenals zijn collega’s draait Wobbe quick reaction alert of QRA-diensten.
Als grootste verschillen met werken op Vliegbasis Leeuwarden noemt Wobbe de taalbarrière in de communicatie met de Poolse brandweer, de afwijkende samenstelling van het team en het andersoortige materiaal. “We opereren hier met een kleinere ploeg en met een Actros out-of-area-voertuig in plaats van de E-One Titan Crashtender, zoals op Leeuwarden.”
‘Een fysiek en mentaal fitte militair is – vaak – een blije militair’
Sportinstructeur sergeant-majoor Erik
Sport-, welzijns- en ontspanningsactiviteiten zijn voor het personeel van het F-35 detachement belangrijke uitlaatkleppen. Sergeant-majoor Erik regelt de sportevenementen en -trainingen, een pub-quiz, filmavonden en excursies om Polen en zijn cultuur enigszins te leren kennen. “Een goede balans tussen inspanning en ontspanning is niet alleen fysiek belangrijk, maar ook mentaal. Zo blijft de militair zo goed mogelijk inzetbaar, wat bijdraagt aan de productie en de sfeer op de werkvloer. Een fysiek en mentaal fitte militair is – vaak – een blije militair”, weet Erik. Hij krijgt van collega’s verzoeken of ideeën aangereikt. “Ik probeer de wensen zo goed mogelijk in te vullen, zodat iedereen met een fijn gevoel kan terugkijken op mooie momenten van de uitzending. Er is ook een activiteitencommissie opgezet waardoor we de taken voor een evenement kunnen verdelen en samen een midterm, eindfeest of pubquiz organiseren. In deze missie ben ik instructeur, planner en manager tegelijk en dáárin zit voor mij het grootste plezier.”
‘Het is belangrijk om met een helikopterview naar gezondheidsklachten kijken’
Vliegerarts en senior medical officer Kapitein Juriaan
Het team van Juriaan is verantwoordelijk voor het medisch welzijn van het personeel van het detachement. Er is een spreekuur voor alledaagse klachten en een traumakamer om spoedeisende patiënten op te vangen en te stabiliseren. Daarnaast adviseert de normaliter bij Aeromedical Evacuation (AE) op Vliegbasis Gilze-Rijen geplaatste Juriaan de detachementscommandant over medische aangelegenheden. “Het leuke aan mijn functie is dat je klachten die je hoort in de spreekkamer in een groter geheel moet plaatsen. Uiteraard moet iemand op de juiste manier worden behandeld, maar je moet ook bedenken of hieruit eventueel gezondheidsadviezen moeten voortkomen voor het detachement. Het is belangrijk om met een helikopterview naar gezondheidsklachten kijken.”
