‘Dat we iets konden betekenen gaf een tevreden gevoel’
940 Squadron op Vliegbasis Eindhoven verkeert medio februari in de greep van de aardbeving in Turkije. Bijna een volle dag wordt een Boeing C-17 Globemaster geladen met goederen voor het (intussen teruggekeerde) Nederlandse Urban Search and Rescue (USAR)-team. Ook een Boeing 737 van de commerciële maatschappij Corendon, met daarin de USAR-ploeg plus speurhonden, gaat door de afhandelingsmolen. “Ondanks de tijdsdruk bleef er rust in de tent.”
Tekst: Jack Oosthoek Foto’s: sergeant-majoor Hille Hillinga
De afhandelingsoperatie komt niet als donderslag bij heldere hemel. Iedereen van 940 Squadron die het nieuws over de aardbeving volgt weet uit eigen ervaring wat komen gaat. En ja hoor, rond kwart over 10 ’s ochtends hangt de Directie Operaties (DOPS) van het Ministerie van Defensie aan de lijn bij commandant majoor Gwen. De DOPS heeft voor de hulpvlucht samen met de Defensie Verkeers- en Vervoersorganisatie (DVVO) een C-17 ingehuurd bij de Heavy Airlift Wing in Hongarije. Hoeveel tijd kost het beladen en wanneer kan de kist vertrekken, wil de DOPS onder meer weten. Gwen schakelt een doorgewinterde coördinator in. Vanaf dat moment is het plannen, plannen, plannen én niet te vergeten afstemmen. “Ondanks de tijdsdruk bleef er rust in de tent”, blikt Gwen terug.
Alsjeblieft, 12.500 kilo
Stressen onnodig
In de loop van de (maan)dag druppelt in boxen de USAR-vracht binnen. Alsjeblieft, 12.500 kilo. Boren, medische uitrusting, kantoorartikelen, kettingzagen, tenten, kachels, noodrantsoenen: het is een even bonte als noodzakelijke verzameling. Als eerste stap maakt de afdeling luchtvrachtexpeditie de goederen ‘luchtvracht veilig’. Daarna komt Cargo eraan te pas om de vracht op te bouwen voor de belading van de C-17. Overal in de hal staan pallets die op grote luchtvrachtplaten worden gezet, zeven in totaal.
Uren later komt de belading op gang. “Aangezien het werk niet anders was dan wat we normaliter doen, was stressen onnodig”, vertelt sergeant Frank, teamleider Cross, Pax en Cargo. “Pas wanneer je dit werk niet gewend bent, dan wordt het hectisch. Het liep allemaal soepel, maar wij zijn dan ook een topdienst met veel ervaring.” Collega korporaal-1 Mark valt hem bij. Hij kan oordelen, omdat hij enkele jaren geleden de humanitaire luchtmachtoperatie meemaakte voor de slachtoffers van een orkaan op het eiland Sint-Maarten in het Caribisch gebied. “Dat was veel zwaarder, omdat we met minder mensen méér vracht dan nu moesten laden. Het werk ging drie weken lang constant door.”
‘Het besef drong door hoe hard de slachtoffers de goederen nodig hebben’
Hard nodig
Frank en Mark regelen alles zo snel en doeltreffend mogelijk. “We waren op zich niet met de aardbevingsellende in Turkije bezig omdat we ons werk uiteraard goed wilden doen. Aan de andere kant: door het vele nieuws drong ook bij ons langzaam maar zeker het besef door hoe hard de slachtoffers van de aardbeving de USAR-goederen nodig hebben. Dat we daarin iets konden betekenen gaf een tevreden gevoel. Toch blijven we in dit soort operaties nuchtere en professioneel ingestelde militairen.”
Aandachtspunten
Voordat de USAR-goederen op pallets de C-17 ingaan, ondergaan ze een (verplichte) veiligheidsscan met de Cargo-scanner, ofwel x-ray. Aan de knoppen de specialisten Air Cargo sergeant Piet en burgerfunctionaris Roy. “USAR kent ons en weet zodoende hoe de boel aan te leveren en waarop te letten. Toch blijft het verstandig om te controleren, zoals op gevaarlijke stoffen. USAR neemt namelijk nogal wat mee, zoals spuitbussen, jerrycans met diesel, verwarmingssystemen, powerbanks, batterijen, enzovoort. Sommige attributen kunnen gaan lekken en schade veroorzaken. Tijdens de scan vonden we echter niets dat niet mee mocht. Wel gaven we USAR aandachtspunten mee. Bijvoorbeeld om boxen met goederen zodanig op te vullen dat tijdens het transport niets kan gaan stuiteren. Waarom er niet met een civiel vliegtuig werd gevlogen? Een militair toestel kan overal landen, of een vliegveld is juist alleen voor militaire toestellen open.”
‘Dit was even een andere crash-actie dan een autoband naar Mali sturen’
Na de veiligheidsscan laadt Cargo de goederen in de C-17. Piet en Roy kijken tevreden terug op de operatie. “De teams zijn goed op elkaar ingespeeld.” Ze waren onder de indruk van de vrijwilligers die zich meldden: luchtmachters die overdag elders op cursus waren en zich daarna naar Eindhoven spoedden. “Het symboliseerde de betrokkenheid van iedereen”, merkt Roy op. Als rond half tien ’s avonds de onvermijdelijke papierwinkel is afgehandeld en ondertekend, kan de C-17 in principe weg. “Hoe sneller de goederen ter plekke zijn, hoe meer levens dat redt”, weet Piet. Dit was even een andere crash-actie dan een autoband naar Mali sturen.” Roy vat het treffend samen: “A job well done.”
Commandant Gwen zegt eveneens met ‘een prettig gevoel’ terugkijken. “Op de USAR-website volgde ik die dagen hoeveel mensenlevens het team al had gered. Blij dat 940 Squadron daaraan een steentje kon bijgedragen.
