Tekst Jopke Rozenberg-van Lisdonk
Foto MCD, DMO, Boeing en 302 Squadron

Van 25-jaar oude Delta naar moderne Echo

x
Leestijd: 5 minuten

Het binnenhalen van de nieuwe vloot Apaches is zichtbaar begonnen. Op de tweede dinsdag in december vlogen de eerste twee kisten na hun modernisering vanuit de Boeing-fabriek in Arizona naar 302 Squadron op thuisbasis Fort Hood in de Amerikaanse staat Texas. De 25 jaar oude Delta’s zijn getransformeerd tot de hoogste standaard: de Apache Echo versie 6.

De Q-31 en Q-32 landen om 3.02 PM bij 302 Squadron. Daar worden ze feestelijk onthaald door de lokale brandweer met de traditionele waterbogen. Met de overhandiging van de logboeken van beide heli’s draagt de Defensie Materieel Organisatie (DMO) de toestellen ceremonieel over aan het Commando Luchtstrijdkrachten (CLSK). Het markeert het begin van een nieuw Apache-tijdperk.

De twee Apache Echo’s worden door drie US Army vliegers en één Nederlandse exchange vlieger (geplaatst op Fort Rucker) vanuit de Boeing-fabriek naar Fort Hood gevlogen.

Amerikaanse configuratie

De gemoderniseerde Apaches bevatten diverse onderdelen van de oude Nederlandse AH-64D's, in de volksmond ‘Delta’ genoemd. Voor hergebruik worden ze allemaal gecontroleerd, getest en soms geüpdatet naar de laatste standaard. Uiteraard heeft de AH-64E (kortweg Echo) ook een heel aantal nieuwe systemen, zoals computers, radarsystemen, sensoren, radio- en navigatiesystemen, transmissiesystemen en composiet rotorbladen. Ook het motorvermogen is verhoogd. Alles is opgebouwd op een splinternieuwe romp inclusief volledig nieuwe bedrading en leidingen. De Nederlandse Apache is nu identiek aan de Amerikaanse configuratie. Volgens DMO-projectleider luitenant-kolonel John de Groot voldoet dit product meer dan volledig aan de Nederlandse eisen zoals deze in de projectopdracht zijn verwoord. Nederlandse aanpassingen, die bij de AH-64D noodzakelijk waren, zijn op dit moment dan ook niet gepland.

De eerste nieuwe helikopters of vliegtuigen worden altijd feestelijk onthaald met waterbogen waar de toestellen onderdoor taxiën.

Benieuwd naar het ombouwproces van Delta naar Echo? Scrol dan verder voor een beeldreportage.

Wat staat er nog op de planning?

De komende periode worden op deze twee productiehelikopters de zogenoemde ‘missiekits’ geïnstalleerd. Dit zijn systemen zoals de radar bovenop, Manned-Unmanned Teaming, een zelfbeschermingssysteem, de missile pods en rocket lauchers. Met deze apparatuur is de Apache een operationeel inzetbare gevechtshelikopter. De opbouw hiervan gebeurt door het 302-personeel. Dat wordt standaard ondersteund door een Amerikaans bedrijf, waar onder meer veel voormalige Amerikaanse Apache-techneuten werken.

Het Militair Type Certificaat wordt naar verwachting omstreeks 1 februari afgegeven door de Militaire Luchtvaartautoriteit. Direct daarna krijgen de toestellen een formele laatste controle voordat ze voor de Nederlandse wet- en regelgeving ook luchtwaardig worden verklaard.

Volgens het leverschema heeft Fort Hood in april zes van de acht Echo’s ontvangen. Vlak daarna starten de transitietrainingen voor alle Nederlandse vliegers en monteurs. Eind 2023 arriveren de eerste nieuwe toestellen op Vliegbasis Gilze-Rijen.

Het CLSK verwacht eind maart 2024 Initial Operational Capable (IOC) te zijn met de AH-64E. Volgens planning zijn dan minimaal vier operationele en twee reserve kisten vanaf Gilze-Rijen inzetbaar en is een groot deel van het personeel opgeleid. Als alles volgens schema loopt, zijn medio 2025 alle 28 Apache Echo’s aan het CLSK uitgeleverd: twintig stuks in Nederland en acht in Amerika. Ook alle vliegers en monteurs zijn dan gekwalificeerd. Het Defensie Helikopter Commando is vanaf dan Full Operational Capable (FOC) met de nieuwe gevechtshelikopter. De nieuwe vloot zou in ieder geval tot 2050 operationeel inzetbaar moeten zijn.

De Q-31 en Q-32 zijn de eerste twee van de acht toestellen die op Fort Hood gestationeerd worden.

Beeldreportage: van Delta naar Echo

Een 25 jaar oude Apache Delta ombouwen naar het nieuwste Echo-model is een aardig karwei. Niet alleen het ontmantelen van de oude helikopter en de opbouw naar de nieuwe variant, maar ook het logistieke traject en de registratie van alle onderdelen in SAP is een flinke kluif. Het traject is er één met vele tussenstops, nog meer procedures en evenzoveel formulieren.

De acht Delta’s van Fort Hood worden door het Amerikaanse 392 Combat Training Squadron naar de ruim duizend kilometer verderop gelegen ontmantelingslocatie van Boeing in Huntsville (Alabama) gevlogen. De twintig helikopters van Gilze-Rijen moeten naar dezelfde plek. Deze leggen dus een veelvoud van de afstand af via weg- en zeetransport.

Op hun eerste tussenstop vanuit Gilze-Rijen worden op Logistiek Centrum Woensdrecht (LCW) de Delta’s gereed gemaakt voor weg- en zeetransport om vervolgens naar de Antwerpse haven te vertrekken.
Vanuit Antwerpen worden de helikopters in ongeveer twee weken verscheept naar Baltimore (Maryland, Verenigde Staten).
In Baltimore is het Traffic Bureau van Defensie gevestigd dat alle im- en export van Nederlandse defensiegoederen verzorgt. Vanuit de haven vervolgen de toestellen hun reis over de weg naar Huntsville.
Aangekomen bij Boeing in Huntsville worden de oude helikopters van de oplegger getakeld en naar binnen gereden. Daar worden ze volledig ontmanteld. Veel onderdelen, zoals de vleugels en cockpitstoelen, worden hergebruikt.

De oude componenten worden via wegtransport vervoerd naar de Boeing-fabriek in Mesa (Arizona). Daar worden ze samen met de nieuwe onderdelen opgebouwd tot een Apache Echo. Zie de video hieronder.

Eind oktober 2022 rolt de eerste volledig vernieuwde Apache uit de fabriek. Met een roll-out ceremonie draagt Boeing de kist over aan de DMO.
De US Army voert namens Nederland bij Boeing de finale acceptatietesten uit. Eenmaal geslaagd voor dit examen, worden de heli’s overgebracht naar hun thuisbasis. De Apaches bestemd voor Fort Hood vliegen daar vanaf de Boeing-fabriek naartoe. Die voor Nederland worden met een US Air Force transportvliegtuig vanuit Phoenix naar Nederland gebracht. Na aankomst draagt de DMO de kisten over aan het CLSK.