Over de grens: militair jurist aan Amerikaanse topuniversiteit

Ver buiten de landsgrenzen, bij een ander krijgsmachtdeel, een overheidsinstelling of in het bedrijfsleven: luchtmachters zetten zich overal in voor Defensie. In deze rubriek vertellen zij over hun bijzondere plaatsing.

“It’s a really nice guy. We are so lucky to have him.” De Amerikaanse kolonel Winston Williams is duidelijk over zijn Nederlandse collega majoor Mehmet Coban. Sinds begin dit jaar is de militair jurist docent aan de United States Military Academy (USMA). Het is de oudste en meest prestigieuze militaire officiersopleiding van Amerika, of misschien wel ter wereld. Niet eerder drong een militair uit ons land door tot de aderen van een dergelijk, hoog aangeschreven Amerikaans militair instituut.

Harry Potter

Met puntgevels, ornamenten, glas in lood en fraai uit steen opgetrokken beeldhouwwerk lijkt deze universiteit, waar onder andere president Eisenhower op school zat, op de Harry Potter-filmset of die van Game of Thrones. Alleen zijn de gebouwen niet van papier-maché, maar van asgrijs ‘ledgestone’ uit de omringende Bear Mountains. Opgericht in 1801, is de hele hoofdcampus in het stadje West Point een aangewezen nationaal historisch monument.

Duizenden cadetten

Op het ‘Harvard onder de militaire universiteiten’ geeft luchtmachter Coban, die overigens vloeiend Engels spreekt, de komende twee jaar het vak ‘law of armed conflict’ (humanitair oorlogsrecht) aan duizenden cadetten. Later komen daar mogelijk andere vakken bij.

De van oudsher zeer traditionele Amerikaanse officiersopleiding wil internationaliseren, dus was de roep om onder meer een Nederlandse docent groot. Coban werd naar voren geschoven vanwege zijn kennis, fijne persoonlijkheid en (uitzend)ervaring. Zo werd hij in 2018 uitgezonden voor de missie Air Task Force Middle East op de Amerikaanse Al Udeid Air Base in Qatar.

“Hiervandaan werden gevechtsvliegtuigen aangestuurd die vanuit Jordanië naar het oosten van Syrië en Irak vlogen om ISIS-doelen aan te vallen. Normaliter maakt de vlieger de ‘call’ om een doel aan te vallen, maar in deze missie werd die toestemming gegeven door het Combined Air Operations Centre, waarvan ik deel uitmaakte.”

Ultieme voorbereiding

Achteraf blijkt deze uitzending de ultieme voorbereiding voor de functie in Amerika. “In Qatar was ik als juridisch adviseur dagelijks bezig met humanitair oorlogsrecht en op USMA is dit hét vak dat ik onderwijs. Ik gebruik veel operationele praktijkvoorbeelden, voor deze jongelui heel waardevol. Cadetten hangen aan m’n lippen. Ook voor collega’s, die vaak de hele wereld hebben gezien, is dit ‘serious business’.”

Droom

Coban onderscheidt zich volgens de cadetten van veel Amerikaanse collega’s door zijn open karakter. “Hij is erg benaderbaar en stelt zich kwetsbaar op. Bijvoorbeeld door over zijn fouten te praten. Dat is leerzaam, maar niet Amerikaans”, erkent cadet Anusha Pakkam.

De Nederlander herkent zich daar in: “Formaliteiten zijn goed, maar ik probeer een meer ongedwongen sfeer te creëren waarin cadetten maximaal zichzelf kunnen zijn. Ik heb dan wel de kennis in huis, maar probeer ook een dialoog en discussie op gang te brengen.”

Verfrissend

Wat de Amerikanen bovendien waarderen is het feit dat Coban vertelt vanuit Europees perspectief. “Normaliter is dat vanuit Amerikaans oogpunt,” weet de majoor, “maar juist die andere blik kan erg verfrissend zijn. Er hoeft maar een link met Europa of de NAVO te zijn en ze komen bij mij uit.”

Dat is ook een van de redenen dat de functie die Coban nu bekleedt op den duur een permanente plaatsing voor Nederland moet worden. Een functie die dan om beurten door een ander wordt ingevuld. “Ik moet dus een goede indruk achterlaten. No pressure.”