Ploegendiensten op de werkvloer

'Nooit verwacht dat het zover zou komen'

Vrijwel de hele luchtmacht draait op volle toeren voor de NAVO-inzet aan de Oost-Europese grens. Op de werkvloer wordt veel werk verzet om al het vliegend materieel daadwerkelijk de lucht in te krijgen. Twee technici, een medewerker vrachtafhandeling en een vlieger vertellen wat zij doen en welke impact de huidige situatie op ze heeft.

Sergeant-majoor Sander van der Weide

Shiftleader gereedstelling & onderhoud | 300 Squadron Defensie Helikopter Commando

“Met twee van de zes onderhoudsploegen staan we stand-by om de snelst inzetbare reactiemacht van de NAVO te versterken. Als we daarvoor opgeroepen worden, vervangen we de ploegen die nu met twee Cougars aan boord van Zr.Ms. Rotterdam zitten. Zij varen nu voor de kust van Noorwegen voor de oefening Cold Response. De meesten die stand-by staan, hebben zich daarvoor vrijwillig aangemeld. Iedereen wil graag een bijdrage leveren zodra daarom gevraagd wordt. Er heerst een gezonde spanning binnen de teams. Momenteel maken we de twee volgende toestellen gereed voor inzet. Wanneer de huidige aan hun vlieguren zitten, worden deze ingevlogen. Naast het inspectieonderhoud voorzien we de Cougars van zelfprotectiesystemen, testen alles en plaatsen kogelwerende platen. Dat kost natuurlijk extra tijd, maar door het verschuiven van prioriteiten lukt dat binnen onze normale werktijden. De persoonlijke uitrusting die we nodig hebben om vanaf het schip het inzetgebied in te trekken, hebben we ook al klaarliggen. Het kan natuurlijk voorkomen dat een toestel met een technisch mankement of door toedoen van de vijand aan de grond komt te staan. We zullen dan het gebied in moeten om de kist te repareren. Als onderhoudsploeg zijn we direct ondersteunend aan vliegmissies, dat voelt heel bijzonder en is een grote verantwoordelijkheid. Wij zijn erbij tot en met het laatste moment van vertrek en staan aan dek totdat de heli wegvliegt.”

Sergeant 1 Douwe

F-35 onderhoudstechnicus categorie A/wapentechneut | 322 Squadron Vliegbasis Leeuwarden
 

“Ik was aan het winkelen met mijn gezin toen ik een belletje kreeg dat ik om twee uur op het werk moest zijn. Dat was op een donderdag in de schoolvakantie. Dan denk je wel: ‘dit is niet goed’. Ik stond al op stand-by, dus je weet gewoon hoe laat het is. Je mindset verandert direct. Eerst ben je druk bezig met het opbouwen van het squadron en het opleiden van mensen, dan opeens gaat het om daadwerkelijke inzet. Dát doen waarvoor we getraind hebben. Het is menens. Sindsdien werken we dagelijks in shiften, ook in de weekenden. Wij zetten voor elke wave de vliegtuigen klaar, ook reservetoestellen voor het geval we die nodig hebben. We voorzien ze van de juiste configuratie wapenrekken, waaronder we de gevraagde bewapening hangen. Ook doen we het gebruikelijke onderhoud en de controles na en voor een vlucht. De cockpit en schietstoel vallen ook onder mijn verantwoordelijkheid. De procedures zijn niet anders dan bij een training of oefening. Zo behandelen we trainingsmunitie hetzelfde als live munitie. Dat is een groot voordeel als je op zo’n korte termijn moet presteren. Alleen letten we nu extra op elkaar, vooral omdat vermoeidheid op de loer ligt. Ik ben er trots op dat we elke dag leveren wat van ons gevraagd wordt. Als squadron zijn we pas sinds eind vorig jaar operationeel inzetbaar. Nu kunnen we het laten zien.”

Korporaal Ceyda Yörük

Air cargo en pax handling | 940 Squadron Air Mobility Command
 

“We maken lange dagen. Het eerste weekend nadat Rusland Oekraïne binnenviel, ging er voor het eerst een C-17 vanaf Vliegbasis Eindhoven naar Polen. Vol met militaire goederen. Ik had weekenddienst; die zaterdag werkten we 14 uur en op zondag nog eens 9 uur. Daarna is het werk niet minder geworden, elke dag zijn we wel met een kist bezig die die kant opgaat. We zijn de hele dag pallets aan het bouwen met goederen; helmen, scherfvesten, munitie, alles wat ze in Oekraïne nodig hebben. We halen de vliegtuigen binnen en laden ze met vracht. Doordeweeks werken we in shifts, waardoor we geen overuren draaien, zoals in het weekend. Het werk is niet anders dan wat ik normaal doe, maar er is meer werk, waardoor we harder doorwerken. Dat is niet erg, want je weet waarvoor je het doet. In Oekraïne hebben ze deze spullen hard nodig. Ik ben blij dat ik zo kan helpen, daar doen we het voor.”

Majoor Nick

F-16-vlieger | 312 Squadron Vliegbasis Volkel 
 

“Wat mij raakt, is dat ik nooit had verwacht mee te maken dat het zover zou komen. Dat ik vanaf mijn ‘eigen’ vliegveld luchtverdediging moet leveren om ons NAVO-grondgebied te beschermen. Zo dichtbij huis. Volledig bewapend vliegen we over grote, Europese steden waar mensen met plezier op vakantie gaan of een stedentrip beleven. Nu is het ons operatiegebied waar we urenlang opereren. Alsof we in Irak zijn. Deze situatie is volledig surreëel. Als je naar het tactische verhaal kijkt, is dit ook een totaal andere situatie. Er is nu een significante gronddreiging van Russisch luchtafweer en dreiging van Russische vliegtuigen. Dat is heel anders dan bijvoorbeeld in Afghanistan. De inzet is met geen enkele andere missie te vergelijken. ’s Ochtends sta ik op het schoolplein om m’n zoontje weg te brengen en ’s middags zit ik in een F-16 richting de oostgrens. Om úren later weer terug te vliegen, in mijn auto te stappen en huiswaarts te keren.”