Tekst Arno Marchand
Foto sergeanten Cinthia Nijssen en Jan Dijkstra

CH-47F MYII CAAS: ‘van Windows naar Mac en dan maal tien’

x
Leestijd: 6 minuten

Nog net op tijd om binnen het jubileumjaar van het 298 Squadron te vallen, arriveerde op 14 april de eerste nieuwe Chinook officieel op Gilze-Rijen. Zelfde vorm, nieuwe kleur, maar vooral inwendig een compleet andere CH-47 dan de versie die al 25 jaar bij het squadron vliegt. Een stap naar de 5e Generatie Luchtmacht voor het Defensie Helikopter Commando (DHC).

Terwijl C-LSK luitenant-generaal Dennis Luyt aan het woord is, wordt de nieuwe Chinook met een fly by welkom geheten in de DHC-familie.
Trotse commandant Niels van den Berg bij de eerste nieuwe Chinook voor 298.

Wat gaat er vanaf nu gebeuren?

“Vanaf morgen mag’ie wat mij betreft meteen aan de slag”. Commandant 298 Squadron luitenant-kolonel Niels van den Berg is duidelijk over wat hij na de First Aircraft Arrival (FAA) met de nieuwe Chinook het liefste doet. “Eind april starten we met reguliere trainingsvluchten, maar eerst moeten we nog een stukje van de operationele test en evaluatie (OT&E, red.) afronden. Het grootste deel daarvan deed het 302 Squadron op Ft. Hood. In Nederland testen we nog het afzetten van een externe lading in een brown out en de storm scope die de helikopter veilig om een storm of onweersbui moet leiden. Die omstandigheden hebben ze in Texas niet gehad. In september ronden we de OT&E volgens planning af met bergvliegen.”

De D-472 is als eerste afgeleverd op Gilze-Rijen. Ondertussen wordt op Woensdrecht de D-473 vliegklaar gemaakt. Foto: sergeant 1 Mike de Graaf

‘Het cockpitsysteem is volledig anders’

Instappen en wegwezen?

Vliegen met de nieuwe helikopter kan zeker niet zomaar. “De stap van de Delta uit 1996 naar de Foxtrot die in 2012 in dienst kwam, was vrij klein”, legt de commandant 298 uit. “De cockpit was nagenoeg hetzelfde.” Dat is niet zo bij de ‘CH-47F Multi Year II Common Avionics Architecture System’ – afgekort MYII CAAS. “Het cockpitsysteem is volledig anders dan we kenden. Vergelijk het met van Windows naar Mac en dan maal tien.”

De D-472 wordt naast de OT&E gebruikt voor het laatste stukje omscholing van geheel nieuw personeel dat in Amerika is opgeleid op Amerikaanse exemplaren. Van den Berg: “Ze oefenen hier eerst op de simulator, daarna in de heli zelf. Vervolgens gaan ze naar Ft. Hood voor de tactische training bij 302.”

De verwachting is dat de CH-47D (links) tot 31 december 2021 blijft vliegen. Het eerste kwartaal van 2022 start dan de omscholing van het laatste personeel. Op dit moment krijgt de laatste CH-47D fase-onderhoud op Woensdrecht.
De fly by met van boven naar beneden: CH-47F MY II CAAS, CH-47D, Cougar en Apache.

Opleiden in Amerika of Nederland?

Ook wordt de nieuwe helikopter gebruikt om Klas 0, het kernteam, current te houden. Die groep van twintig vliegers, loadmasters en navigatiespecialisten is – met vertraging – vanaf januari in Amerika opgeleid. Daarbij zit personeel van het 298, 299 enn 302 Squadron: instructeurs van de initiële opleiding, testvliegers en wapeninstructeurs. Zij zijn de trainers die straks de collega’s in Nederland opleiden. Bovendien schrijven ze mee aan de procedures voor de initiële opleiding. “Het is een megapuzzel om iedereen opgeleid te krijgen en ondertussen de dagelijkse inzet te laten doorgaan”, geeft Van den Berg aan. “Door corona is het afleverschema vertraagd en daarmee ook de omscholing, tot wel een half jaar voor Klas 0. De druk voor het andere personeel is daardoor hoog, want dat moet zich continu aanpassen aan de veranderende omstandigheden. Dat kost veel tijd.”

De static show tijdens de FAA toont bijna alle voorgaande types waarmee 298 vloog. Zichtbaar zijn (v.l.n.r.) de Super Cub, Bo-105 en Harvard.

‘Het écht grote verschil zit in de avionica’

Technisch alles hetzelfde of niet?

Het technisch concept van de helikopters is niet echt veranderd, geeft hoofd Gereedstelling en Onderhoud majoor John Campfens aan. “Maar alles is natuurlijk gemoderniseerd en daardoor anders. Het écht grote verschil zit echter in de avionica, waar alles steeds meer draait om computers. Bovendien keek je vroeger naar een onderdeel en bepaalde dan wat nodig was: onderhoud of vervanging. Nu gaan we ‘top down’ werken: wat is het effect op de veiligheid en/of een operatie als onderdeel x faalt. Dat zorgt voor een efficiëntere manier van onderhouden. Daarvoor moet iedereen worden opgeleid op een nieuw onderhoudssysteem en in nieuwe logistiek.”

Het opleiden van de eerste groep technici zou in Amerika plaatsvinden. Dat lukte door corona niet, dus gaf KMSL-personeel van Woensdrecht met ondersteuning van enkele Amerikanen les op Gilze. Maar door corona pasten er nu maar acht monteurs in een klas in plaats van twintig. “Daardoor duurt alles veel langer; we liggen nu een maand of drie achter op schema. We moeten dus extra opletten wie waar en wanneer nodig is. Eén voordeel: in tegenstelling tot vliegers en loadmasters, zijn technici na conversie ook gewoon nog inzetbaar op de Delta.”

Nieuwe Chinooks komen in de haven van Antwerpen aan en gaan over de weg naar Woensdrecht waar ze geassembleerd worden.
De libelle van 298 op de aft pylon, de opbouw van de achterste rotor.

Wat is de rol van 302 Squadron?

Ft. Hood is de tactische opleidingsbasis die Van den Berg ‘essentieel’ noemt voor 298 Squadron. Hier is het kernteam voor een deel opgeleid door het Amerikaanse New Equipment Training Team. “Dat hoort bij de aanschaf van dit wapensysteem”, vertelt majoor Jaap Lokker, CAAS Transition Supervisor. “Amerikanen zijn alleen niet gewend dat wij ondertussen de winkel openhouden. Daardoor moesten we wat schakelen en vond een deel van de opleiding ook in Nederland plaats in de simulator. In januari begonnen we met vliegen op Ft. Hood. De teller staat nu al op ruim vijfhonderd uur, want behalve de conversie van bestaand personeel, draait hier de Mission Qualification Training voor nieuwe vliegers en loadmasters ook gewoon door.”

De FAA was een bijeenkomst met beperkt bezoek, uiteraard vanwege de coronaregels. Daarom was een live stream opgezet zodat iedereen (van het squadron) die het wilde, de bijeenkomst kon volgen.

‘Vijf bij 302 en vijftien bij 298’

Wanneer komt de rest van de toestellen?

De nieuw gebouwde toestellen zijn allemaal al afgeleverd, maar staan nog deels in Amerika: zes stuks op Ft. Hood voor gebruik bij 302 en evenzoveel staan klaar in Huntsville (Alabama) voor verscheping naar Nederland. De zes ‘oude’ Foxtrots worden nu bij Boeing omgebouwd tot de nieuwe F-variant. Afgelopen januari kwamen de eerste twee nieuwe Chinooks aan in Antwerpen, waar vandaan ze over de weg werden vervoerd naar 980 Squadron op Woensdrecht. Daar worden ze vervolgens met hulp van 298-personeel opgebouwd. Campfens: “We hopen het tweede toestel daarvan, de D-473, in de eerste week van mei op DHC binnen te krijgen. De D-480 is al vanuit Amerika als enige rechtstreeks via Antwerpen op Gilze-Rijen aangekomen. Dat toestel helpt ons om sneller ‘on base’ ons eigen technisch personeel omscholen.

Verdeeld over 2021 volgen er daarna nog vijf. In 2022 krijgen we er iedere maand één totdat de teller op 14 staat. Eén 298-toestel blijft voorlopig nog in Amerika voor extra opleidingscapaciteit. Uiteindelijk vliegen er vijf bij 302 en vijftien bij 298.”