Dit artikel hoort bij: de Vliegende Hollander 12 | 2019
10 jaar Heavy Airlift Wing
Werken en leven in Hongarije is zo gek nog niet
Vliegen met een C-17: alleen voor een groot land als Amerika weggelegd? Zeker niet. Door een slimme constructie kunnen sinds 10 jaar ook kleinere landen zoals Nederland dagelijks gebruikmaken van de diensten van deze transportgiganten. Dat doet ons land met nog 11 andere in de Heavy Airlift Wing (HAW) vanaf Pápa Air Base in Hongarije.
Chief Aerial Port Peter: ‘Samenwerken met 5 nationaliteiten – dát en het leren van andere culturen maakt het hier leuk’
Het is een beeld dat maar enkele keren per jaar voorkomt: alle drie de C-17’s op het platform van Pápa. Dat gebeurt eigenlijk alleen tijdens de zogeheten trainingsweek die de HAW 4 keer per jaar houdt. Dan is – vrijwel – al het personeel op de basis en ontvangt iedereen de laatste updates op zijn of haar professie en werkgebied. Ook het sociale aspect krijgt in die periode extra aandacht, zowel per natie als internationaal. Want dát laatste is de eenheid op Pápa dus zéker.
Strategic Airlift Capability C-17
In 2008 slaan 10 NAVO-landen (Bulgarije, Estland, Hongarije, Litouwen, Nederland, Noorwegen, Polen, Roemenië, Slovenië en de Verenigde Staten) en 2 Partnership for Peace (PfP)-landen (Finland en Zweden) onder de noemer ‘Strategic Airlift Capability’ (SAC) de handen ineen om het nijpende tekort aan zwaar strategisch militair luchttransport het hoofd te bieden. De uitvoerende eenheid daarvan is de HAW. Die bestaat uit het Command and Control Squadron (C2S), Logistics Support Squadron (LSS) en Heavy Airlift Squadron (HAS).
Chief Maintenance Ops Mark: ‘Mijn contract loopt tot 2021, maar ik wil hier nog wel langer blijven. Ik heb het hier prima naar mijn zin’
Leadership
Binnen SAC betaalt elk land voor een x-aantal uren waarmee het trio C-17’s per jaar maximaal 3.165 uur kan vliegen. In de looptijd van (minimaal) 30 jaar betalen de landen daarmee tevens de vliegtuigen af, die door de ‘NATO Support and Procurement Agency’ (NSPA) zijn aangeschaft. Een baanbrekend voorbeeld van ‘Smart Defence’.
De HAW onderkent 4 grote stakeholders, de grootste afnemers van uren: Amerika (32%), Zweden (17,4%), Nederland (15,8%) en Noorwegen (12,6%). Die bekleden bij toerbeurt dan ook de ‘leadership’-posities, dus die van squadron- en (plaatsvervangend) wingcommandant. Nederland leverde de 2de HAW Commander en vorig jaar zwaaide de eerste Nederlandse HAS Commander af.
Copiloot Martijn: ‘Het vliegt heel eenvoudig – voor zo’n groot bakbeest, gaat-ie als een malle de bocht om’
Onbekend
De OT van de HAW telt 152 posities, waarvan er 24 Nederlands zijn. “Een kleine groep, een platte organisatie met korte lijnen”, zo beschrijft luitenant-kolonel John Roem de eenheid. Hij is sinds juli vorig jaar de eerste Nederlandse LSS Commander. “Je moet als land altijd je vullingsverplichting nakomen. Dat lukt voor bepaalde posities niet altijd even makkelijk. Waarom? Ik vermoed toch de onbekendheid van deze eenheid. Toch is iedereen die hier werkt enthousiast. Pápa ligt op het platteland – waar de tijd voor een groot deel heeft stilgestaan – maar op de horizon beginnen de heuvels al. Verder zit je super centraal tussen Wenen, Bratislava en Boedapest, waar je binnen 2 uur bent. Rij een uur, sta je aan het Balatonmeer of zit je in de bergen en met 5 uur zit je aan de Adriatische Zee. Er zijn hier echt voldoende ingrediënten om er een mooie tijd van te maken.”
Loadmaster Mike: ‘Na orkaan Irma 160 man in een C-17 evacueren – dat vergeet ik nooit meer’
Tegenaanlopen
Roem is met zijn squadron verantwoordelijk voor de logistieke ondersteuning van de vluchtoperaties. Als Senior National Representative (SNR) heeft hij ook nog een andere taak. “Dan ben je belast met de nationale regelgeving en het behartigen van de belangen van het Nederlands personeel.” On base is geen legering voor het HAW-personeel. Van de Nederlanders zijn er 10 ‘binnenslaper’. Roem: “Die wonen dus, net als de overige Nederlanders, in het stadje. Zo begon ik zelf ook in mijn eerste jaar. Heel handig, want dan weet ik ook waar zij tegenaan lopen.” Nu woont Roem er net als de rest van de Nederlanders met zijn gezin. Van alle Nederlandse gezinnen hebben er 10 kinderen van wie er 7 op de internationale school zitten.
‘Flight Dispatcher Bart: ‘Hier moet je naartoe gaan voor het leren kennen van een andere cultuur’
Sociaal
Een andere belangrijke taak voor de SNR is het organiseren van sociale activiteiten. “Dat doe ik veelal met mijn collega van de National Support Eenheid (NSE). Voor de HAW organiseren we onder andere de ‘Kings Birthday Party’, koningsdag dus, maar dan midden in de stad. Zo heeft ieder land zijn nationale feest zoals de Noorse botenrace en het Amerikaanse 4th of July.”
NSE’er Ruud: ‘Bij deze kans zeiden we “als we dit niet doen, zijn we gek”’
Wat volgens Roem wel lastig blijft, is de taal. “Buiten de HAW dan, want daar spreekt bijna iedereen goed Engels. Maar het Hongaars zelf is écht heel moeilijk. Maar iedereen die hier werkt, is enthousiast over zijn of haar plaatsing en wil graag verlengen tot maximaal 5 jaar. Vooralsnog is de standaard dat je niet 2 buitenlandplaatsingen achter elkaar mag vervullen, maar gezien de vullingsverplichting is maatwerk altijd een optie. Het is hier gewoon een mooie en fijne werkplek.”
Meer weten over hoe het Nederlandse personeel de plaatsing op Pápa ervaart? Bekijk dan onderstaande carrousel.
Lees onder de foto's verder over de highlights van de HAW.
Adjudant (Koninklijke Landmacht) Peter van Alstede (51), Chief Aerial Port (LSS) sinds 2016
“Met mijn Amerikaanse Air Movement officer sturen we 10 man aan die ladingen voor de C-17 gereed maken. De internationale samenwerking en het leren van andere culturen maakt het leuk. Voor deze plek was binnen de KLu het lastig om personeel te krijgen. Ik heb een luchtmobiel- en Movecon-achtergrond, dus dit leek me wel wat.”
Majoor Mark Versijde (55), Chief Maintenance Ops Officer (LSS) sinds 2016
“Het onderhoud aan de C-17’s gebeurt onderweg door de Flying Crew Chiefs. Wij hebben er 15. Voor opleiding moet iedereen eerst naar de USA. In totaal duurt het ongeveer 2 jaar voordat ze op het hoogste niveau zijn. Onderhoud aan de kisten valt mee, maar je merkt inmiddels wel dat ze al 10 jaar oud zijn.”
Sergeant 1 Youri Fok (36), HAW Combat Security (LSS) sinds 2018
“Vliegt een C-17 naar een dreigingsgebied, dan móeten wij standaard met 3 man mee ter bescherming van het personeel. We zijn geen onderdeel van de flightcrew, maar wel ‘mission essential personnel’. Ons werk begint zodra we aan de grond staan. Met veel mogelijkheden qua opleiding en training heb ik het hier perfect naar mijn zin.”
Eerste luitenant Martijn Maghielse (33), gezagvoerder C-17 (HAS) sinds 2016
“Als 1 van de 4 Nederlandse vliegers zie je veel van de wereld. Sinds afgelopen juni ben ik gezagvoerder. Het komt maar zelden voor dat we op Pápa take off gaan en daar dezelfde dag weer terugkomen. Languit rechte stukken vliegen is natuurlijk niet mijn favoriet, maar de diversiteit van mijn werk wel. Heel leuk en anders dan in Nederland, met zoveel nationaliteiten.”
Sergeant-majoor Mike van den Berge (33), loadmaster C-17 (HAS) sinds 2018
“In het HAS hebben we 3 Nederlandse loadmasters. Dit toestel is voor ons gemaakt en er is een cockpit opgeplakt. Iedere keer sta je weer verbaast wat er in die kist kan. Mijn mooiste missie was naar Sint-Maarten. Na orkaan Irma hebben we met spanbanden over de vloer 160 man kunnen evacueren. Dat vergeet ik nooit meer.”
Sergeant 1 Matthijs van Leijenhorst (37), Flying Crew Chief (LSS) sinds 2015
“Voor deze functie moet je wel fixed wing ervaring hebben, want ‘je hebt ‘m’ gewoon als je onderweg bent. Na de P-3 bij de marine en Fokker 50, 60, Gulfstream en C-130 heb ik dat wel. Je bent wel veel op jezelf aangewezen en moet durven. Ik vind dat juist leuk en uitdagend. Dit is voor mij en mijn gezin de ideale plek.”
Sergeant 1 Michella Maters-Vonk (37), functie (C2S) sinds 2019
“Vanaf 2018 werkte ik parttime vanuit huis in Pápa voor P&O op Leeuwarden tot deze functie vrijkwam. Ik doe de personeelsadministratie van de staf. Nu zijn mijn man en ik beiden werkzaam binnen de HAW, echt een cadeautje. Onze kinderen gaan naar de internationale school. Dat gaat super. Het internationale is het leuke van deze plaatsing. We voelen ons hier echt wel thuis.”
Sergeant-majoor Maarten Bouwmans (leeftijd), Deputy Supply Section Leader (C2S) sinds 2012
“Alles wat de HAW nodig heeft, hebben wij hier op voorraad. Vergelijk het met de Squadron Materieel Voorziening (SMV). Het meeste materiaal, zeker voor de vliegtuigen, komt uit de USA. Tot en met de eerste week dat ik hier werkte, twijfelde ik. Nu ben ik 8 jaar verder en bevalt het nog steeds goed. De functie is veelzijdig en door je internationale collega’s hoor je heel andere verhalen.”
Sergeant 1 Bart Maters (38), Flight Dispatcher (C2S) sinds 2018
“Alles wat nodig is om een vliegtuig weer de lucht in te krijgen of te laten landen, regelen we hier met 12 man en 4 supervisors. Past het in het schema, dan zetten we alle aanvragen in gang. Vervolgens vragen wij ‘Diplo Clearances’ aan voor de landen waar wij overvliegen. Wij zijn eigenlijk de spin in het web voor dit programma. Ik zie deze functie op internationaal niveau als een verrijking binnen mijn vakgebied.”
Sergeant-majoor Ruud Derks (38), National Support Eenheid sinds 2018
“Al werk ik alleen, ik zit in een pand met alle andere NSE’s. Heel gezellig. Iedere dag is hier anders. Op mijn werkplek heb ik weinig met het vliegende deel van de HAW te maken. Ik ben de vooruitgeschoven post van het Diensten Centrum Internationale Ondersteuning Defensie (DCIOD) en ben er voor de ondersteuning van de HAW-collega’s en SNR. Dus is er iets aan de hand, dan kan mijn diensttelefoon altijd af gaan. Een mooie veelzijdige baan in een internationale omgeving.”
Hoogtepunten 13 jaar SAC
2006 13 NAVO-landen tekenen intentieverklaring SAC
2008 10 NAVO- en 2 PfP-landen tekenen contract
2009 HAW opgericht, 3 toestellen afgeleverd, 1e missie: Kosovo, later ook Afghanistan
2010 Hulpvluchten na aardbeving Haïti, 1.000 vlieguren geklokt
2011 1e airdrop (Uganda), voor iedere lidstaat minimaal 1 missie gevlogen
2012 HAW is Full Operational Capable
2013 10.000 vlieguren geklokt
2014 1.000ste airlift-missie, 1e groot onderhoud C-17 (4 maanden)
2016 1e missie vanaf dirt strip Mali, HALO-parachutesprong Poolse Special Forces, nieuwbouw Pápa opgeleverd
2017 Hulpvluchten na orkaan Irma Sint-Maarten
2018 1e Combat air drop in Mali voor Zweden, 1e ‘boat drop’ Noorse Special Forces. 25.000 vlieguren geklokt
2019 1e volledig Europese airdrop-missie
Tekst: Arno Marchand
Foto's: sergeant-majoor Maartje Roos
Portretfoto’s: sergeant Jan Dijkstra
