Journaal

Luchtmacht- en defensienieuws

Modernisering Chinooks van start

Vanuit de haven van Antwerpen zijn eind maart 2 Chinooks vertrokken naar de Verenigde Staten. Daar worden de CH-47F’s gemoderniseerd tot ‘Foxtrot MYII CAAS’ (Common Avionics Architecture System). De heli’s zijn op vliegbasis Woensdrecht gedemonteerd voor transport.
Na ruim 20 jaar inzet is het instandhouden van de 11 CH-47D’s (Delta) steeds moeilijker en kostbaarder. Zo is de romp verouderd en worden bepaalde onderdelen niet meer gemaakt. Daarnaast nemen de inzetmogelijkheden af door het achterblijven bij de technische ontwikkelingen. Vanaf 1995 arriveerden 13 Delta’s in Nederland. Daarvan gingen er 2 verloren in 2005 in Afghanistan. De vloot werd tussen 2008 en 2012 uitgebreid met 6 CH-47F’s (Foxtrot). In 2015 is besloten om 14 nieuwe CH-47F’s van het subtype Foxtrot MYII CAAS aan te schaffen. De 11 resterende Delta’s worden afgestoten. Om de vloot op hetzelfde niveau te krijgen, krijgen de 6 ‘oude’ Foxtrot-modellen een update. 4 daarvan zijn al in Amerika voor opleiding en training. De eerste vernieuwde Chinook wordt eind 2020 in Nederland verwacht. In 2022 moet het project zijn afgerond. Foto: DHC

Nieuwe generatie vliegtuigtrekkers

Op het Defensie Helikopter Commando is eind maart de eerste serie vliegtuigtrekkers door het MatlogCo aan het CLSK overgedragen. Ze worden in 2 typen geleverd: 34 elektrische en 11 diesel aangedreven. Beide typen zijn uitgerust met een geavanceerd besturingssysteem waarbij geschakeld kan worden tussen de verschillende assen, zodat het mogelijk is om ook zijdelings te rijden.
De nieuwe elektrische trekker (ATA E800) is primair bedoeld voor het verslepen van vliegtuigen en helikopters op vliegbases in Nederland, maar is ook geschikt om aan boord van schepen de NH90 of Cougar te verslepen. Een belangrijk verschil met de dieselversie is het trekvermogen: de elektrische trekker is in een 40.000 en 80.000 kilo variant beschikbaar. Met de zwaarste variant kan een C-130 worden versleept. Met de invoering van dit type trekker is een belangrijke stap gezet in het terugdringen van dieselemissie.
De diesel vliegtuigtrekkers (ATA 7500) zijn aangeschaft voor inzet in missiegebieden. Deze blijven in de zwaarste klimatologische omstandigheden gewoon functioneren. Het maximale trekvermogen is 75.000 kilo. Dit is voldoende om een F-35 of Chinook in maximaal beladen gewicht te verslepen. Naar verwachting wordt eind 2019 de 2e serie van 15 trekkers afgeleverd. Foto’s: Peinemann-Spijkstaal

Internationaal SOF-hoofdkwartier stap dichterbij

De NAVO ondersteunt het gezamenlijk op te richten Special Operations Forces (SOF) hoofdkwartier van België, Denemarken en Nederland. De commandanten van de Special Operations Commands (SOCOM’s) van de 3 landen en het NATO Special Forces Headquarters (NSHQ) zetten daarvoor op 27 maart hun handtekening onder een overeenkomst in Dublin.
Het zogenoemde Composite Special Operations Component Command, is momenteel in oprichting en moet begin 2021 volledig operationeel zijn. In dat jaar stellen de 3 landen speciale eenheden en de staf beschikbaar aan de snel inzetbare NATO Response Force.
De vraag naar SOF-eenheden neemt naar verwachting de komende jaren toe. Vorig jaar richtte Defensie al het Netherlands SOCOM op (zie de Vliegende Hollander nr. 12, december 2018) Dat is een operationeel element voor commandovoering en inzetgereedstelling. Het valt rechtstreeks onder de Commandant der Strijdkrachten en stroomlijnt de planning en aansturing van de inzet én het gereedstellen van speciale eenheden. Het 300 Squadron op Gilze-Rijen moet de zogenoemde ‘dedicated enabler’ worden die directe ondersteuning levert aan de SOF. Foto: Defensie

CDS wil snelheid, innovatie en samenwerking

Purple NECtar is het platform om een innovatief product te lanceren binnen de krijgsmacht. Maar Commandant der Strijdkrachten luitenant-admiraal Rob Bauer wil dat er overal bij Defensie ruimte is voor innovatie. “Ruimte voor het exploreren van en experimenteren met nieuwe concepten. We willen iedereen stimuleren continu ideeën te ontwikkelen die processen en producten verbeteren."
Bauer zei het op het Defensie Simulatie Symposium, begin april op de Vlasakkers in Amersfoort, dat bij Purple Nectar hoort. Als het aan hem ligt, wordt innovatie business as usual. “Ook als het gaat om onze manier van werken, ons denken en doen. Blokkades en belemmeringen die innovatie, vernieuwing en verbetering in de weg staan, moeten verdwijnen. We hebben een andere mindset nodig. Goede ideeën moeten niet stranden, maar de organisatie instromen. En snel. Het duurt nu te lang om van een idee tot uitvoering te komen. We kunnen in een missiegebied wel in korte tijd een volledig kamp opbouwen, maar het aanschaffen van nachtkijkers voor onze mensen lukt ons niet binnen 7 jaar. Hetzelfde verhaal geldt voor de aanschaf van een tablet of een smartphone. Als de administratieve molen eindelijk stilstaat, is het device al 1 of 2 generaties verder. We laten zo kansen liggen en worden vanzelf ingehaald door andere - goedwillende of kwaadwillende - partijen.”
Gelukkig gaat het ook regelmatig wel goed. “Het credo ‘mag niet, kan niet, wil niet’ moet overboord en plaatsmaken voor ‘het kan en mag als je het zo doet’.” Bauer pleitte voor Modelling & Simulation: eerst het digitale model bouwen, daarna testen, eventueel aanpassen en dan pas een prototype bouwen. “Zo is onder andere de F-35 tot stand gekomen. M&S draagt zo bij aan het versterken van het militair vermogen. En maakt het werken sneller, beter, slimmer, innovatiever, eenvoudiger en goedkoper.”

NAVO 70 jaar: ‘bondgenootschap, maar dan ook betalen’

De Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) vierde op 4 april haar 70e verjaardag. Grote delen van Europa en Noord-Amerika danken 7 decennia vrijheid en veiligheid aan het bondgenootschap. “Een groot goed waar we vaker bij stil mogen staan”, geeft minister Ank Bijleveld aan.
Nederland is lid vanaf het 1e uur. “De NAVO is en blijft voor Nederland de hoeksteen van ons veiligheidsbeleid”, benadrukte Bijleveld. “We staan voor elkaar klaar wanneer het nodig is. Die afspraak is de kern van onze alliantie. Dat gaat verder dan alleen een militair bondgenootschap; we delen onze waarden, respect voor democratie en de rechtsstaat.”
Vrijheid en veiligheid hebben een hoge prijs. Er kwamen 38 Nederlandse militairen om het leven in NAVO-operaties, het merendeel tijdens de ISAF-missie in Afghanistan. Maar ook letterlijk hangt aan vrede en veiligheid een prijskaartje. Bijleveld: “Als we de vrede willen behouden, moeten we bereid zijn de rekening te willen betalen. Je bent lid van de club en moet dus ook jouw deel van de lasten dragen.” Dat hebben de Verenigde Staten de Europese NAVO-partners ook duidelijk gemaakt. Nederland zet nu stappen naar het verhogen van de defensie-uitgaven: groeien naar 2% van het bruto binnenlands product in 2024.
Op 11 april voegde ze daar op Soesterberg nog aan toe: “We kunnen niet profiteren van een club zonder een vergoeding te betalen. We hebben al 25 jaar die 2% niet betaald. En tot op de dag van vandaag betalen we nog steeds niet de volledige vergoeding. Vandaag is het niet alleen de president van de VS die vraagt onze bijdrage te verhogen”, waarschuwde ze. “Het is ook de huidige geopolitieke situatie die om meer smeekt.”

Kustwachtvliegtuig versterkt grensbewaking Frontex

Nederland heeft een Dornier-patrouillevliegtuig voor Operation Poseidon van de Europese grensbewakingsorganisatie Frontex geleverd. Het toestel surveilleerde sinds begin april 2 weken boven de Middellandse Zee. De bemanning bestond uit 3 luchtmacht- en marinevliegers, 2 waarnemers van de Koninklijke Marechaussee, 1 van Rijkswaterstaat en 2 civiele monteurs.
De Dornier Do.228 bracht illegale migratiestromen in kaart en richtte zich op de aanpak van grensoverschrijdende criminaliteit. Het vliegtuig opereerde vanaf vliegbasis Kalamata, ten zuidwesten van Athene. Het International Coordination Centre in Piraeus stuurde de machine aan.
Frontex is het Europese Grens- en Kustwachtagentschap en heeft als belangrijkste taak het versterken van Europese grenscontroles. Het coördineert operaties aan de Europese buitengrens en regelt en ontwikkelt met lidstaten de grensbewaking, kustwacht en terugkeer van migranten. Foto: Frank Crébas

Defensie krijgt begrotingsfonds voor materieel

Defensie krijgt een fonds voor materieelprojecten en investeringen die daarvoor nodig zijn. Minister Ank Bijleveld liet dat op 5 april in een brief aan de Tweede Kamer weten. In de 2e helft van 2019 stuurt ze een proefbegroting voor het op te richten Defensiematerieelfonds (DMF).
“In de Defensienota is aangekondigd dat Defensie komt met voorstellen om de voorspelbaarheid en de schokbestendigheid van de materieelbegroting te verbeteren”, schrijft ze aan de Kamer. Het DMF helpt bij het maken van een afweging voor het ontwikkelen, aanschaffen, beheer en onderhoud van materieel, ICT en infrastructuur. Uit het fonds worden investeringen en de daaraan gerelateerde instandhoudingsuitgaven betaald. Deze uitgaven zijn nu nog onderdeel van het investeringsprogramma van Defensie. Internationale projecten zoals de Multi Role Tanker Transport-vliegtuigen vallen er ook onder. De kosten van de instandhoudingsorganisaties zoals het Logistiek Centrum Woensdrecht vallen ook grotendeels onder het DMF, evenals de personele uitgaven voor het ontwikkelen, verwerven, instandhouden en afstoten van materieel, ICT en infrastructuur.
Het DMF maakt duidelijk wat Defensie op de lange termijn wil en welke uitgaven daarvoor op korte termijn al zijn gedaan. Voordeel van het fonds is ook dat bij vertraging in een project het geld in het fonds beschikbaar blijft. De minister wil het DMF in fasen instellen en verwacht de eerste officiële begroting van het DMF in september 2020.

Drones

Het Counter Unmanned Aircraft Systems (C-UAS) Test Center heeft tegenwoordig een eigen plek bij het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando. Het centrum vestigde zich in de tweede week van april op de Luitenant-generaal Bestkazerne in Venray. Daarmee is een grote stap gezet bij het zoeken naar antwoorden tegen aanvallen van vliegende onbemande systemen.
Het C-UAS Test Center biedt mogelijkheden allerlei vormen van beschermingsmiddelen te testen en ermee te experimenteren. Niet alleen de operationele commando’s kunnen er gebruik van maken, maar ook veiligheidspartners zoals de Nationale Politie, de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid en de Dienst Speciale Interventies. Om effectief iets te kunnen doen tegen aanvallen van bijvoorbeeld drones zoekt Defensie naar kennis binnen en buiten de krijgsmacht. Om informatie te delen en te krijgen organiseert het kernteam daarom het eerste krijgsmachtbrede C-UAS Symposium. Dit is 28 mei op de Generaal-majoor Kootkazerne in Stroe.
Wil je meer weten over drones dan kun je ook terecht bij het AIRcafé Drones op 27 mei, bij Modelvliegsport Oosterhout (09.30 uur tot 17.00 uur). Het programma, georganiseerd door het innovatiecentrum AIR, bestaat uit minipresentaties, kennismaken met de reguliere systemen van Defensie, ontwikkelingen in de civiele wereld en tot slot diverse demonstraties. Mocht je zelf drone-ervaring hebben, dan ben je van harte uitgenodigd deze te delen. Aanmelden voor ons AIRcafé kan via: air@mindef.nl.

‘Polaris’ nadert voltooiing

Tegenover het luchtverkeersleidingscentrum op Schiphol-Oost krijgt het nieuwe trainings- en opleidingscentrum van CLSK en Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL), genaamd Polaris, steeds meer vorm. Begin april werd een belangrijke stap gezet; het gebouw is wind- en waterdicht.
Met het vorderen van de bouw wordt de samenwerking tussen de militaire en civiele luchtverkeersleiding tastbaarder. De nieuwbouw wordt in september 2019 opgeleverd waarna gestart wordt met het verhuizen van de School of Air Control en de opbouw van iCAS, het nieuwe luchtverkeersleidingssysteem. Afbeeldingen: Lars Folkers

Port Defender beschermt Botlek

De Rotterdamse haven was midden april 3 dagen lang het toneel van de grote havenbeschermingsoefening Port Defender Rotterdam. Samenwerking tussen verschillende veiligheidsdiensten stond centraal.
In diverse casussen kreeg het Botlekgebied te maken met een verhoogde dreiging. Op de laatste dag kwamen de scenario’s bijeen in een spetterend slotstuk: de gijzeling van ‘nietsvermoedende’ passagiers op een veerboot: 130 gegijzelde leerlingen van de opleiding Veiligheid & Vakmanschap. Terwijl de Dienst Speciale Interventies (DSI) het door terroristen gekaapte schip moesten bevrijden, kregen marineduikers, vliegers en militairen van de maritieme explosievenopruimingsdienst eigen uitdagingen voor hun kiezen. Port Defender werd dit jaar voor de 4e keer gehouden. Foto’s: Marco Ferrageau

Orange Bull

Vanaf de vliegbasis Eindhoven vond in de eerste week van april de oefening Orange Bull plaats. In die periode vloog het 336 Squadron tactische inzet samen met verschillende collega-eenheden door middel van Tactical Air Land Operations, paradrops, Container Delivery Systems-drops, laagvliegen en vliegen met nachtzichtapparatuur.
336 werkte samen met collega’s van 11 Luchtmobiele Brigade, de Defensie Paraschool, het Korps Mariniers en het Korps Commandotroepen. Zij hebben veelal dezelfde trainingsdoelstelling en leveren de noodzakelijke ondersteuning waardoor de oefening gezamenlijk wordt uitgevoerd. De oefening vond plaats boven Woensdrecht, De Kooy, Schaffen (België), De Peel, Artillerie Schietkamp ‘t Harde (ASK) en Twente Airport. Midden- en Oost-Nederland was die week een laagvlieggebied waar overdag tot een hoogte van 300 voet (100 meter) en ’s avonds tot 600 voet (200 meter) gevlogen mocht worden.