Dit artikel hoort bij: de Vliegende Hollander 04 | 2019
EATC Europees ‘center of expertise’
Oefening EART niet alleen ondersteuning fighters maar vooral training tankerbemanning
260 receivers en bijna 1 miljoen pounds brandstof, in kilo’s ruim 400.000. Daarop bleef de teller staan na 2 weken intensief vliegen tijdens de European Air Refueling Training (EART), in de eerste 2 weken van april. Getallen waarmee het organiserende European Air Transport Command (EATC) op vliegbasis Eindhoven zeer tevreden is.
Op Eindhoven is het prachtig weer met een bijna strakblauwe lucht. Boven de Noordzee is het in de 3 air refueling-gebieden, die tijdens de EART in gebruik zijn, net even anders. Bewolkt en het waait er behoorlijk. Niet zo’n probleem voor de tankers, zoals de Duitse A330 MRTT, die er rustig zijn rondjes vliegt in de zogenoemde racetrack. Voor de receivers, jachtvliegtuigen van de oefening Frisian Flag, is het net even anders. Probeer maar eens met de tankstang van je vliegtuig een voor je heen-en-weer wiebelend mandje aan een brandstofslang te pakken te krijgen. Na een kwartiertje proberen lukt het de vlieger van de Duitse Eurofighter uiteindelijk contact te krijgen. Snel tanken en terug naar het luchtgevecht dat zich elders boven de Noordzee afspeelt.
Groei
Het EATC is blij met de oefening die ze in 2014 zelf initieerden met 3 landen: Duitsland, Italië en Nederland. Want de behoefte voor een tankertraining was groot en is het nog steeds. In Europa is er eigenlijk maar 1: deze. In deze 6e editie is de EART nog weer verder gegroeid. Van 5 landen en het toevoegen van e-learning in 2017, werd het 6 landen en aandacht voor gemengde tanker cell operaties in 2018. Dit jaar, met 7 landen, staat onder andere het samen vliegen van tankvliegtuigen centraal, zowel in het inzetgebied als de ferry flight daar naartoe.
Groei zit er ook in het aantal deelnemers op de 2 grote Eindhovense platformen, waar naast de Nederlandse KDC-10 een Britse Voyager staat en aan de overkant een Duitse A310 MRTT en 2 KC-135’s: 1 uit Frankrijk en, vanaf hun thuisbasis in Groot-Brittannië, een Amerikaanse. Die laatste is even op bezoek, want het gros van de missies vliegt ie vanaf thuisbasis RAF Mildenhall. “Deelname van deze 2 nieuwe partners en Australië dat een observer stuurde, verhoogt het niveau van de oefening”, zegt plaatsvervangend Commandant EATC, de Italiaanse generaal-majoor Francesco Agresti. Beide zijn bovendien geen EATC-lid. Alleen de Italiaanse KC-767 is dit jaar afwezig om operationele redenen, zo geeft het EATC aan.
Puzzelen
"Je merkt dat de oefening groter wordt, maar voor ons maakt dat niet zo heel veel uit”, geeft majoor Christian Agerbeek, commandant 941 Squadron aan. “Wij leveren de meeste van onze diensten aan Eindhoven Airport die per jaar meer dan 38.500 vliegbewegingen heeft. Daar kunnen de tankers prima bij, maar het landen, tanken en weer opstijgen staat tijdens zo’n oefening bij ons natuurlijk wel op 1. We zijn per slot van rekening een militaire vliegbasis en wíj zijn – bewust – militaire luchtverkeersleiders. Het vertrek van de tankvliegtuigen komt echt op de minuut aan. Het is soms een beetje passen en meten, en in een gaatje van 5 minuten net een andere vlucht laten landen of opstijgen. Extra uitdaging is dat we 1 stuk van de taxibaan vanwege onderhoudswerkzaamheden tijdelijk missen, waardoor vliegverkeer soms even moet ‘backtracken’ over de hoofdbaan. In de eerste week hadden we ook nog de oefening Orange Bull waarbij C-130's tactische approaches deden, bijvoorbeeld cross over het veld. Best wel even een uitdaging, maar daarvoor zijn we dan ook aangenomen.”
Center of expertise
Agresti vindt het belangrijk om te laten zien van het EATC doet. “We kunnen zelf wel vinden dat we het goed doen, maar we moeten vooral ook laten zien wie we zijn en wat we doen. We zijn niet alleen een operationeel commando waaronder ruim 160 tank- en transporttoestellen vallen van 7 Europese landen. Het EATC is, ten tweede, zo langzamerhand het erkende Europese ‘center of expertise’. In dit commando hebben we een enorm kennisniveau op tanker- en transportgebied.”
“Als laatst”, zo vervolgt Agresti, “zijn wij hét instituut voor standaardisatie. Wij kunnen de standaard testen en toetsen voor trainingsoperaties, onder andere met de EART, die we zelf organiseren. Nog steeds een unieke oefening voor de tankercommunity in Europa: een grote oefening voor tankers, gecombineerd met een andere grote oefening voor fighters. Internationaal, dus hier kunnen we netwerken met andere luchtmachten. Daarmee ondersteunen we elkaar met een geweldig groot effect.”
Niet simpel
Klaar met tanken boven de Noordzee vliegt de Duitse Airbus nog een klein uur rondjes in de tanker track. Voor onverwachte klanten, maar die komen er niet. Met de ondersteuning van deze Frisian Flag-missie zit de vlucht er echter nog niet op. Een van de onderdelen van de EART is met meerdere tankers in formatie vliegen. Klinkt simpel, is het niet. Met maar 1 nautical mile ofwel ruim 1,8 kilometer afstand en hoogteverschil van 500 voet, ruim 150 meter – en dan denkbeeldig er ook nog receivers bij – is dat echt een procedure die geoefend moet worden.
Maximale synergie
“De EART is dan ook niet alleen een oefening om de vliegtijd van de Frisian Flag-deelnemers te verlengen”, tekent de Italiaanse kolonel Andrea Massucci aan, exercise director van de EART. “Het is vooral een oefening om de ‘tanker community’ te trainen. Air refueling is onze core business, maar we maken er niet de meest vluchten voor. Dat wordt straks meer met de Multinational MRTT Unit op Eindhoven en Keulen, en de Franse MRTT. Daar komt ook de tankcapaciteit van de A400’s nog bij. Betere tijden komen er dus wel aan, maar het duurt lang. In 2025 hebben we 3 keer het aantal tankvliegtuigen dan waarover we anno 2019 beschikken.”
De EART heeft volgens Massucci nu de maximale synergie met Frisian Flag bereikt. “Daarom kijken we of we vanaf volgend jaar dit concept ook bij andere grotere jachtvliegoefeningen in Europa kunnen toepassen in bijvoorbeeld Spanje of Frankrijk. Om interoperabiliteit te bereiken, moet je samen oefenen, op de grond en in de lucht.” “Een sterke Europese samenwerking”, besluit Agresti. “Dat is wat we hier op het EATC doen.”
Prima te ‘handlen’
“Voor ons is de EART bijna ‘business as usual’”, zegt luitenant-kolonel Robin Schoonen, hoofd Onderhoud en Logistiek op Eindhoven. “Dat is zeker niet arrogant bedoeld, maar we zijn gewend aan grote kisten. Toestellen als de C-17, Airbus A330 en dergelijke komen hier dagelijks. Die moeten we ook laden, lossen, tanken. Handling van de kisten is voor ons geen probleem. Ze passen zeker op de platformen en indien nodig, kan er 1 in de KDC-10 hangaar.
We werken hier standaard in ploegendiensten van 7.00 uur tot 23.00 uur. Als CLSK-personeel doen wij de logistiek voor onze KDC-10’en, C-130’s en Gulfstream. Voor de buitenlandse EART-kisten loopt hier heel wat Amerikaans, Brits, Duits en Frans personeel. Heel gezellig, ook op de socials. Iedereen is gek op het Hollandse frietje met een kroket!”
Cruciaal tijdens de EART is de inzet van de tankers die net als de jachtvliegtuigen 2 keer per dag een missie vliegen.
Dat kan alleen bij een zeer korte zogenoemde ‘turn around’.
“Vorig jaar lukte dat bij de KDC-10 zelfs binnen een uur”, vertelt vlieger majoor Fred Frohlich.
Daarbij krijg het toestel een heel korte inspectie van de meest essentiële zaken, zoals de tankboom…
…en vooral zoveel mogelijk brandstof.
Tekst: Arno Marchand
Foto's: John van Helvert
