Journaal

Archeologische vondst op vliegbasis Eindhoven

Op vliegbasis Eindhoven werd onlangs een zogeheten grafheuvel onthuld. Dat is een plek uit de oudheid die werd gebruikt als begraafplaats. Eeuwenlang lag de heuvel op de vliegbasis vrijwel onaangeroerd in het landschap. Een opmerkzame medewerker van vliegbasis Eindhoven deed de bijzondere vondst.
Bijzonder is dat de grafheuvel goed bewaard is gebleven. Op het bosrijke militair terrein waar de heuvel is ontdekt, zijn in het verleden alleen enkele bomen geplant. Verder is de natuur ongerept gelaten. De heuvel is daardoor vrijwel niet afgevlakt of aangetast.
De ‘Molshoop’ die is ontdekt op de vliegbasis stamt uit 1750-1550 jaar voor Christus. De heuvel is in de eerste fase van de midden-bronstijd opgeworpen. Om de heuvel goed aan te kunnen duiden is gekozen voor de naam ‘Molshoop’, vernoemd naar de vinder van de grafheuvel, adjudant Ton van Mol, airfield manager op de vliegbasis. Hij zag in dit gebied een duidelijk reliëf in het landschap. Omdat hij vermoedde dat deze verhoging wellicht een grafheuvel was, had hij het een paar jaar geleden al wat vrij laten stellen van bebossing. Het gebeurt niet vaak dat er in de regio nog min of meer intacte grafheuvels worden ontdekt.

Kabinet laat neergestorte vliegtuigen en menselijke resten bergen

Er komt alsnog een zoektocht naar 30 tot 50 vliegtuigen die in de Tweede Wereldoorlog in Nederland zijn neergestort. Doel is om de wrakstukken en de stoffelijke resten van piloten ruim 70 jaar na dato te bergen.
Dat schreef minister Ollongren van Binnenlandse Zaken op 16 oktober aan de Tweede kamer. In totaal zijn er in de Tweede Wereldoorlog in Nederland 5.500 vliegtuigen neergestort. Van maximaal 50 toestellen is vermoedelijk wat terug te vinden. De bewindsvrouw helpt gemeenten waar de vliegtuigen zijn neergestort. “De berging van een vliegtuigwrak is een complexe operatie. Het ministerie komt met advies en middelen om gemeenten waar een wrak of menselijke resten liggen te ontzorgen.” Ollongren besluit na onderzoek welke bergingen kansrijk zijn. Berging van vliegtuigen kost de overheid een half miljoen euro per wrak. 

Nederlandse Catalina vliegt weg

Zoals als eerder verwacht, is de Nederlandse Catalina PH-PBY inderdaad verkocht. De Collings Foundation uit de USA is de nieuwe eigenaar. Het verkoopcontract werd op 10 oktober getekend. Daarmee vertrekt een uniek stuk luchtvaartgeschiedenis uit Nederland. De overdracht werd op Lelystad Airport ondertekend door voorzitter van de Nederlandse stichting Arjan Dros en Rob Collings jr., van de Collings Foundation.
Alle pogingen om het toestel voor Nederland te behouden, zijn mislukt. De kosten van 2 nieuwe motoren, een reparatie na een ‘neusstandje’, te weinig donateurs en steeds ouder worden van de technici waren uiteindelijk de redenen. Samen met de Erfgoedvereniging Bond Heemschut is nog geprobeerd om de Catalina met overheidsgeld onder te brengen bij het Nationaal Militair Museum en door de Koninklijke Luchtmacht Historische Vlucht te laten vliegen. Beide waren bereid om het beheer en de exploitatie op zich te nemen. Tevergeefs is vele malen bij de overheid aangeklopt voor steun of aankoop, en stuurde de bond 2 maal een brandbrief aan minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen Ingrid van Engelshoven, waarop geen antwoord kwam. Ook werden zelfs kamervragen gesteld. Op 3 oktober antwoordde de minister dat er al een Nederlandse Catalina in het Nationaal Militair Museum staat. Daarom zag ze geen noodzaak om het Nationale Aankoopfonds aan te wenden om de Catalina aan te kopen. Dat toestel staat echter in het depot, is niet compleet en al zeker niet vliegwaardig.

Eerder kreeg de Catalina al de ‘A-status’ in het Nationaal Register Mobiel Erfgoed. Hiermee viel het toestel onder het hoogst gewaardeerde categorie in Nederland. Desondanks gaf dat geen bescherming of ondersteuning. Vanuit de Collings Foundation is er al geruime tijd veel belangstelling voor onze Catalina vanwege de heldhaftige vluchten, die dit specifieke toestel in WOII bij de US Navy – voornamelijk vanuit IJsland – heeft uitgevoerd. Zoals het er nu naar uitziet maakt de Cat op 5 mei een ‘farewell-vlucht’ over Nederland. Na een flinke inspectie vertrekt de Catalina daarna naar Amerika. Foto: Keesnan Dogger

Innovatiesymposium

Op 17 oktober hield de luchtmacht samen met KIVI DV (Koninklijk Instituut voor Ingenieurs, afdeling Defensie en Veiligheid) en Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (NLR) een innovatiesymposium in Amsterdam. Behalve presentaties gingen de aanwezigen ook interactief aan de slag met elkaar en brachten ze ideeën voort voor de ontwikkelmarathon, die van 19 tot 23 november wordt gehouden.
Op het symposium sloegen KIVI DV het NLR en de luchtmacht de handen ineen met als doel innovatieve ideeën te bieden voor een 5e generatie luchtmacht. Hierbij is technologie hét hulpmiddel. De dag werd geopend met een blik op de toekomstige luchtmacht en de benodigde bouwstenen. Tijdens de dag werden 3 innovatieonderwerpen geïntroduceerd. Bij ieder daarvan was het aan de deelnemers om in groepsverband problemen en uitdagingen te identificeren. Ook moesten alle partijen tot 1 probleem komen waarover Defensie, studenten, kennisinstituten en bedrijven zich tijdens ontwikkelmarathon buigen.

F-16 opleiding vanaf ‘Top Gun’-basis

Opleiden en trainen van Nederlandse F-16 vliegers gebeurt in Amerika meestal vanaf Tucson International Airport bij het Nederlandse 148th Fighter Squadron. Maar af en toe verhuist de eenheid naar een andere basis. Zo ook dit jaar voor een tweeweekse vliegtraining vanaf Marine Corps Air Station Miramar in San Diego.
2 weken lang vlogen de Nederlandse F-16’s met en tegen F/A-18 Hornets van het Amerikaanse Korps Mariniers. Vluchten vinden meestal plaats boven de Grote Oceaan. Dat geeft heel andere omstandigheden dan vliegen boven land, bijvoorbeeld door veel minder besef van diepte door het ontbreken van referentiepunten. Waardevolle training voor studenten dus.
Miramar werd internationaal bekend in de jaren ’80 door de film 'Top Gun' die daar grotendeels is opgenomen. Foto’s: 148th FS

Militairhistorische dienst terug op oude nest

Het Nederlands Instituut voor Militaire Historie heeft sinds 14 november een ‘nieuw’ onderkomen op de Frederikkazerne in Den Haag. Daarmee is het terug op de plek die het begin jaren '90 verliet toen het naar de Alexanderkazerne verhuiste. Commandant der Strijdkrachten luitenant-admiraal Rob Bauer verrichte de openingshandeling.
Bauer omschreef het instituut als een gewaardeerde partner. “Misschien komt dat, omdat de krijgsmacht een bijzondere band heeft met haar verleden. Op tal van manieren koesteren de krijgsmachtdelen hun historie: in de vorm van tradities en jaarlijkse herdenkingen, maar ook door kazerne- en scheepsnamen.”
Vlak voor de openingshandeling, het doorknippen van een lint, nam Bauer het eerste exemplaar in ontvangst van het boek ‘Gelegerd in Den Haag’. Het vertelt de geschiedenis van de Frederikkazerne en de Alexanderkazerne. Deze ‘tweeling’, gebouwd eind jaren ‘30 van de vorige eeuw, markeerde de uiterste stadsuitbreiding van Den Haag. Van het zogenoemde Alkemadecomplex bestaat nu alleen nog de Frederikkazerne. Het boek is uitsluitend verkrijgbaar bij Boekhandel Couvée-Benoordenhaeghe in Den Haag. Foto’s: Valerie Kuypers

Tankerproject valt in de prijzen

Het multinationale Multirole Tanker Transport Fleet (MMF)-project is in de prijzen gevallen bij de Aviation Week’s Annual Laureate Awards, zo bleek midden november. Aviation Week & Space Technology is een gerenommeerd Amerikaans weekblad op het gebied van de lucht- en ruimtevaart. Het reikt al 61 jaar elk jaar onderscheiding uit. Daarmee eert het blad buitengewone prestaties op het gebied van lucht- en ruimtevaart op zowel militair als civiel gebied.
Nederland is initiator en leider van het project voor de gemeenschappelijke aanschaf en exploitatie van tanker-/transportvliegtuigen. Tot nu toe zijn dat er  8 voor 5 Europese landen. Het project vermindert het tekort aan tanker-/transportvliegtuigen en betekent een grote sprong voorwaarts voor de capaciteit van de luchtmachten van België, Duitsland, Luxemburg, Nederland en Noorwegen. Thuisbases van de vloot worden hoofdbasis Eindhoven (5 vliegtuigen) en forward operating base Keulen (3 vliegtuigen).
De prestigieuze prijzen worden op14 maart 2019 uitgereikt in het National Building Museum in Washington DC. Op de avond van de prijsuitreikingen wordt ook bekend gemaakt wie van de winnaars de ‘Grand Laureate’ krijgt. Foto: Chris Okula. Bewerking: Xmedia

Samen op weg naar de 5e generatie luchtmacht

200 luchtmachtcollega’s werden op 18 en 19 november uitgedaagd om mee te denken over de 5e generatie luchtmacht. C-LSK luitenant-generaal Dennis Luyt opende het seminar. “We hebben volgens mij een hele groep mooie mensen bij elkaar om met elkaar eens te praten over waar we nu staan met de luchtmacht. Vanuit het besef, dat die luchtmacht van vandaag gewoon niet goed genoeg is voor morgen en overmorgen.”
In diverse workshops gingen de 200 deelnemers met elkaar in gesprek over diverse toekomstscenario’s. De uitkomsten daarvan moesten zij 1 in minuut presenteren. Daarnaast vond er een ‘Bouwstenencafé’ plaats waarin de diverse bouwstenen zich konden presenteren. De 13 bouwstenen vormen de weg naar de 5e generatie luchtmacht en zijn onderling met elkaar verbonden. “Wat ik natuurlijk hoop, is dat hieruit ook 200 ambassadeurs naar voren komen die allemaal in hun eigen squadron of werkcentrum dit verhaal gewoon vertellen… Met de vraag aan het eigen squadron, het eigen team, hoe kunnen wij hier nou deel van zijn.”
Om in de toekomst vanuit de lucht en de ruimte succesvol te kunnen vechten en winnen, transformeren we naar een informatiegestuurde en wendbare luchtmacht. Daarbij hebben we de ambitie om zowel op het tactische als operationele niveau airpower te brengen. Foto’s: Jarno Kraayvanger

323 Squadron 70 jaar

Ver weg, maar toch Nederlands. Het 323 Test and Evaluation Squadron (TES) op Edwards Air Force Base vierde onlangs haar 70ste verjaardag. Daarvoor is 1 F-35 van een speciale beschildering op de staart voorzien. Bij kunstenares Christy Tortland vond 323 een geschikt ontwerp dat nu de staarten van de F-002 siert. Dat had echter de nodige voeten in aarde, rekening houdend met de speciale verf van de F-35.
Ermee vliegen is niet mogelijk want op het staartvlak van de kist zijn panelen gezet. Beide F-35’s vliegen namelijk veel voor het operationele testprogramma. Het beschilderen is nog wel de bedoeling, maar dat kan alleen als het toestel langere tijd niet vliegt voor onderhoud. Foto’s boven: Arno Gaarthuis. Foto onder: 323 TES

300 Squadron bezoekt Onze Luchtmacht in Limburg

De regio Limburg van Onze Luchtmacht heeft een partnerschap met het 300 Squadron. In het kader daarvan, samen met een wens van het Aviation Competence Center (ACC), bracht het squadron op 6 november een bezoek aan Maastricht Aachen Airport (MAA). Een Cougar met 6 man en vrouw personeel bezocht het ACC – de opleiding tot vliegtuigonderhoudstechnicus – terwijl nog 2 technici per auto daar naartoe waren gekomen.
40 Onze Luchtmacht-leden en zo’n 20 andere belangstellenden waren deze dag aanwezig bij het ACC, aan de rand van MAA. Onze Luchtmachtvoorzitter commodore b.d. drs. Tom de Bok, een van de sprekers van deze dag, had voor ACC-leerlingen een heldere mededeling: “De jeugd heeft de toekomst”. Ook onderschreef hij de missie en doelstelling van de KNVOL: Interesse stimuleren voor de militaire luchtvaart in het algemeen en de Koninklijke Luchtmacht in het bijzonder. Hoofd Technische Dienst eerste luitenant Niels, gaf verder een inkijk in het doen en laten van 300: missies operaties en trainingen, maar voor de luchtvaarttechnici in opleiding was vooral het deel over de technische dienst erg interessant. Vragen stond het publiek vrij en geen enkele bleef dan ook onbeantwoord. Na het van dichtbij bekijken van de helikopter, vertrok deze weer in de loop van de middag.

De schrijvende pers en een filmcrew van de regionale zender 1Limburg deden eveneens verslag van de bijeenkomst. Via deze link kunt u zien hoe dat er uitzag: https://l1.nl/l1mburg-centraal-een-cougar-heli-op-maastricht-aachen-airport-145291/. Foto’s: Chris Zielemans