07

Dit artikel hoort bij: de Vliegende Hollander 11 | 2018

Brandweermeldkamers luchtmacht op de schop

JIVC zorgt voor professionaliseringsslag brandweer

x

Geen brandweerman geloofde dat het kon: de brandweermeldkamer op vliegbasis Woensdrecht omtoveren tot een échte professionele werkplek. Zo een waar je er niet alleen comfortabel bij zit, maar waar ook de techniek als een tierelier werkt. Maar hoofd Brandweer CLSK luitenant-kolonel Erik de Laat gaf het Joint IV Commando (JIVC) van de Defensie Materieel Organisatie het voordeel van de twijfel. Met positief resultaat!

De bedoeling van het hele project is om niet 1, maar alle 5 brandweermeldkamers van de luchtmacht technisch om te bouwen. Een hele klus, aangezien ze allemaal anders zijn ingericht qua apparatuur en software. Natuurlijk zijn er volgens het hoofd Brandweer CLSK luitenant-kolonel Erik de Laat wel overeenkomsten, “maar die zitten ‘m vooral in de werkprocedures. De technische systemen zijn inderdaad allemaal anders.”

Links: De Laat: “Het blusmaterieel was al exact hetzelfde, alleen de meldkamers nog niet.” Rechts: Oudijk stripte met een team de complete ruimte en bouwde hem in 3 weken weer op. Verderop in de gang bouwden ze een tijdelijke meldkamer.

‘Systemen verouderd en op elk veld anders’

Waarom nodig?

Maar dat duurt niet lang meer. Op 31 oktober werd op vliegbasis Woensdrecht de eerste brandweermeldkamer nieuwe stijl opgeleverd. Voor de komende zomer hopen JIVC en het brandweerhoofd alle meldkamers om te bouwen. Waarom dat nodig is? “Omdat IV- en ICT-systemen verouderd zijn en op elk veld anders in elkaar steken. De instandhouding is daardoor erg kostbaar en niet beheersbaar”, legt projectleider Tino Oudijk van JIVC uit. “En als gevolg daarvan kan de veiligheid in gevaar komen”, vult De Laat aan.

De brandweermeldkamer van vliegbasis Woensdrecht huist in hetzelfde gebouw als het blusmaterieel. De volgende centrale die op de schop gaat, is die van vliegbasis Leeuwarden.

Standaardiseren

Zover was het gelukkig nog niet. De Laat: “Alles werkt weliswaar, maar is na zo’n 20 tot 30 jaar wel aan een update toe.” Het begon in april 2014 met het vervangen van het Brand Presentatie Systeem op alle velden. Dit systeem geeft een melding aan de meldkamer en laat per incident of specifiek gebouw zien welk stappenplan doorlopen moet worden om de brand te bestrijden. De Laat: “Heel prettig om dat overal hetzelfde te hebben. Daarop besloten we om alle IV- en ICT-techniek in de meldkamers te standaardiseren. Voor hulp klopten we bij het JIVC aan.”

De uiterlijke inrichting van de 5 meldkamers mag verschillen en is een verantwoordelijkheid van Rijksvastgoedbeheer. Als pilot regelde Oudijk de inrichting en de IV/ICT (techniek) op vliegbasis Woensdrecht.

‘Een basis gecreëerd die voor iedere meldkamer of OPS-room gebruikt kan worden’

Technisch platform

Oudijk zocht de samenwerking op met een innovatiemanager van JIVC/KIXS, hét innovatieplatform binnen JIVC. Ideeën, wensen en innovatieve technieken voegden de collega’s samen tot een nieuw technisch platform voor de brandweermeldkamers. “Maar in feite hebben we een basis gecreëerd die voor iedere meldkamer of OPS-room gebruikt kan worden”, veert Oudijk op. “We zijn deze ‘architectuur’ nu ook aan het inregelen voor onder meer de OPS-room van de Kustwacht. Simpel gezegd: je plugt er de benodigde systemen van diverse leveranciers in en je hebt een centrale.”

Op de telefooncentrale hebben de belangrijkste organisaties ieder een eigen knop met een directe verbinding. Valt de stroom uit? Dan moet de centralist terugvallen op de ouderwetse telefoonlijn via koper.

Minimalistisch complex

“Maar zo minimalistisch als de ruimte er nu uitziet, zo complex is die achter de schermen”, realiseert De Laat zich. Telecommunicatie, diverse IV- & ICT-systemen, brandmelders, meteogegevens; alles communiceert met 1 station. “Voorheen hadden we 4 schermen, maar ook 4 toetsenborden en evenzoveel muizen”, vertelt brandweerman/meldkamercentralist korporaal 1 Leonard Schellingerhout licht geïrriteerd. “Bellen ging via directe lijnen, maar wel met 6 verschillende toestellen. Dat werkt natuurlijk helemaal niet prettig en snel als je een calamiteit hebt. Er komt dan veel op je af.”

Brandweerman en meldkamercentralist korporaal 1 Schellingerhout: “Deze nieuwe meldkamer is veel professioneler: technisch beter uitgerust én comfortabeler. Dat werkt echt motiverend.”

'Alle systemen, brandmelders en meteogegevens communiceren nu met 1 station'

Verademing

De brandweermannen vinden hun nieuwe werkplek een verademing. Schellingerhout: “De 4 computerschermen zijn nu allemaal met dezelfde muis en toetsenbord te bedienen. En die telefooncentrale is ook ideaal.” Zo ook de extra werkplek die tijdens calamiteiten door een tweede centralist kan worden bemand. Deze is uitgerust met een identieke telefooncentrale en 2 beeldschermen. Bovendien is de televisie, om bijvoorbeeld het nieuws over calamiteiten te volgen, nu netjes verwerkt in de behuizing van de computerschermen.

Links: Alle computersysteemkasten van ‘normale’ grootte zijn vervangen door kleine krachtige industriële varianten. Die passen nu samen in een ruimtebesparend 19 inch-rek. Rechts: Kabels moet je ook netjes wegwerken, vindt Oudijk. Het zorgt voor structuur en overzicht.

Kastje-muur

“Bij technische problemen word je niet meer van het kastje naar de muur gestuurd”, vertelt adjudant Kees van der Endt, hoofd Preventie Brandweer op Woensdrecht. “Je hoeft alleen maar te bellen naar de Servicedesk Defensie en via het keuzemenu word je doorgeschakeld naar JIVC. Vervolgens schakelen zij dan de juiste ondersteuning in.” Alhoewel dat vaak niet eens nodig is. Oudijk: “De meeste storingen worden automatisch door het systeem opgepikt en zo snel verholpen dat de medewerkers op Woensdrecht niet eens in de gaten hebben dat er een storing was.”

Adjudant Van der Endt “Als we nu technische problemen hebben in de meldkamer, bellen we gewoon JIVC via de Servicedesk Defensie. Die regelen vervolgens alles. Ideaal!”

Tekst: Jopke Rozenberg-van Lisdonk
Foto’s: Louis Meulstee