Dit artikel hoort bij: de Vliegende Hollander 09 | 2018
De ‘paarse’ School voor Vredesmissies opereerde deze zomer in de Socialistische Republiek Vietnam. Een internationaal samengesteld Mobile Training Team (MTT) gaf er in Hanoi de VN-cursus ‘United Nations Military Expert on Mission’. Collega-instructeurs uit Canada, Oostenrijk, Zwitserland, Duitsland en Nederland sloegen de handen ineen met hun Vietnamese counterparts. Onder de Hollanders 1 luchtmachter.
“Deze internationale samenwerking vind ik héél bijzonder”, vertelt sergeant-majoor Ruud Bladergroen in de brandende zon op het Peacekeeping Training Center, een half uurtje rijden van de hoofdstad. “Ik realiseer me dat ik in een bevoorrechte positie zit en deel uitmaak van een unieke gebeurtenis”, vervolgt de onderofficier terwijl hij het zweet uit zijn ogen veegt – de luchtvochtigheid is 91%. 5 meter verderop turen 3 Vietnamese officieren geconcentreerd naar een gat in de grond. Ze analyseren een krater om te achterhalen vanuit welke richting er een mortier is afgevuurd.
Het is slechts een van de vele onderdelen in de United Nations Military Expert on Mission (UNMEoM) cursus. Naast theorie over onder meer vredesmissies, juridische grondslag en het beschermen van burgers, laten we natuurlijk veel praktijkvoorbeelden voorbijkomen”, legt Ruud uit. “Allemaal zaken die écht gebeurd zijn tijdens missies. Rekrutering van jonge jongens door milities, wapenopslagplaatsen waar spullen zijn verdwenen, gesprekken met rebellenleiders, een moordpartij voor de ogen van blauwhelmen.”
Na een week theorie, trainen de cursisten in de praktijk. Dat gebeurt in de omgeving van het Peacekeeping Training Center. De lokale autoriteiten hebben de militairen toestemming gegeven er te oefenen. Dat is nodig omdat het terrein officieel niet van het Vietnamese Volksleger is. Normaliter lopen er burgers en grazen er koeien. Ook tijdens de cursus trouwens, wat hinderlijk is als je mijnen wilt ingraven op plekken waar het gras juist zo lekker smaakt.
“Tango 2, this is Tango Sierra. Radiocheck, over.” 3 Vietnamezen die zojuist met een oude, Russische OeAZ-terreinwagen zijn gearriveerd bij hun tijdelijke observatiepost (OP), worden opgeroepen door de oefenleiding. Radioverbindingen spelen een essentiële rol tijdens de cursus. De OP is gesitueerd op de eerste verdieping van een oud, verweerd gebouw dat uitkijkt op een nog actieve schietbaan, een meer, modderige landweggetjes, een akker en een bos. Het is heet. Het is vochtig. Deze maand valt er meer regen dan in welke andere periode van het jaar ook. Wespen cirkelen hinderlijk rondom de Aziatische blauwhelmen.
Als de militairen de OP betrokken hebben, is het voor hen zaak te rapporteren wat opvalt. En dat is nogal wat; de oefenleiding heeft blijkbaar middelen te over. Rechts in de sector graven geüniformeerde kerels mijnen in. Ondanks het hoge tempo zijn ze toch 1 minuut duidelijk zichtbaar actief met scheppen, draden en wapens. Terwijl de explosieven onder de grond verdwijnen, duiken links in de sector meer verdachte individuen op.
De Vietnamezen overleggen koortsachtig, turen door hun kijkers en pakken het kompas erbij. Alsof het nog niet ‘heet’ genoeg is in hun sector lopen er ook nog doodleuk een stel mannen op een kleine 200 meter voor de OP. Op het midden van de akker brengen ze een mortier in stelling.
“End of exercise”, schalt het uit de mond van de Oostenrijkse luitenant-kolonel Ralf Lünsmann. En dat terwijl het krombaangeschut nog niet eens gericht is… “Jullie hebben 5 minuten om te overleggen voordat we gaan evalueren”. Is niet nodig, geven de bezwete Aziaten aan. Ze weten precies wie waar liep, welke wapens ze bij zich hadden. “En die 2 lui op links?” vraagt Ralf voor hij een fles water naar binnen giet. “Welke bewapening droegen die?” Lastige vraag, want die gasten doken wel weer héél snel in de struiken. Een van de Vietnamezen weet het echter zeker: “een raketwerper en een machinegeweer.” Correct. Volgende week start de eindoefening. Deze militairen zijn er klaar voor.
“De cursisten – allemaal officieren – worden wellicht als waarnemer naar een VN-missie gestuurd”, legt Ruud uit. “Daarnaast leiden wij als MTT onze Vietnamese counterparts van het Peacekeeping Training Center op zodat zij deze opleiding straks zelfstandig kunnen geven. Die zitten dus ook in de klas én spreken goed Engels. Ik verwacht dat ze in de nabije toekomst nog wel een beroep doen op buitenlandse instructeurs, maar over een tijdje moeten ze toch echt hun eigen boontjes doppen. We geven ze ook mee dat ze het eigenlijk de volgende keer al zelf moeten kunnen.”
Ruud is lovend over de samenwerking met de Vietnamese counterparts: “Ze doen alles voor ons, kijken met ons mee en zijn vraagbaak. Als ik spullen nodig heb, vraag ik hen en wordt het geregeld. Van papier tot prikkeldraad en van stiften tot raketwerpers. Wat we hier doen is uniek, en zij willen natuurlijk ook een mooi product neerzetten. Het is voor hen de eerste keer en ze willen echt heel graag. Dat merk je: ze zijn heel waardevol voor het MTT.
In Nederland ben ik gewend alles zelf te regelen. Hier stap je gewoon met je behoeftes naar je Vietnamese counterpart. Heb ik bijvoorbeeld 2 kraters nodig, komen er keurig netjes 2 soldaten met schep en houweel om die gaten voor me te graven. Dat maakt het voor ons team heel eenvoudig. Dat dienstbare, daar ben ik nog steeds niet aan gewend. Sterker: ik voel me er soms ongemakkelijk bij. Toch ben ik heel blij dat ze alle registers voor ons opentrekken want je ben hier al doorweekt als je 2 stappen buiten de deur zet. De warmte slurpt alle energie uit je.”
In het centrum van Hanoi staat een groots opgezet oorlogsmuseum. Zien wat ze daar allemaal verzameld hebben? Check de foto’s hieronder!
Vietnamese MiG-21 met, volgens de overlevering, liefst 14 ‘kills’ op Amerikaanse vliegtuigen gescoord tussen januari 1967 en mei 1969. 8 van de 9 vliegers die op dit toestel vlogen, zijn benoemd tot held van het Volksleger.
Vietnamese Ilyushin IL-14, onder andere gebruikt om president Ho Chí Minh te vervoeren.
Amerikaanse Bell UH-1D.
Detail van een Amerikaanse Skyraider.
Amerikaanse CH-47 Chinook.
Nog een Vietnamese MiG-21 met 5 Amerikaanse ‘kills’, gescoord tussen juli en december 1972. Het vliegtuig is sinds 2012 een nationale schat.
Amerikaanse F-5E.
Vietnamese MiG-17 met 7 Amerikaanse ‘kills’ gescoord tussen 1965 en 1968. 3 van de 6 vliegers die op dit toestel vlogen, zijn benoemd tot held van het Volksleger.
Amerikaanse A-37 Dragonfly.
Tekst: kapitein Jaap Wolting
Foto's: sergeant-majoor Gerben van Es
