Cougar voor ’t eerst mee met Doorman

300 squadron aan zet in nieuwe NAVO-operatie 

90 geplande vlieguren in 6 weken. En allemaal gingen ze zonder problemen op. De Cougar ging voor het eerst mee aan boord van het Joint Support Ship Zr. Ms. Karel Doorman. Tijdens Operation Sea Guardian op de Middellandse Zee bracht de crew van 300 Squadron gebieden op zee en de scheepvaart in kaart. De NAVO-operatie heeft als doel terrorismebestrijding en het helpen beveiligen van de Europese zuidflank.

De Karel Doorman vertrekt 3 april om een bijdrage te leveren aan Operation Sea Guardian (OSG) met aan boord snelle Frisc-motorboten, special forces, een drone en helikopter. Het is onrustig in het gebied waar het schip 6 weken lang vaart. Zo zijn er aan IS en Al Qaeda gelieerde groeperingen actief in de kuststaten van Marokko tot Syrië, woedt er in in Libië een burgeroorlog en zijn er schermutselingen in Egypte. Ook de moeizame verhoudingen tussen Griekenland en Turkije spelen een rol in het gebied. 

Foto’s

De belangrijkste werkzaamheden zijn het in kaart brengen van scheepvaart en luchtverkeer. Daarbij gebruikt de Doorman de luchtwaarschuwings- en navigatieradars, terwijl de Cougar met Intelligence Surveilance and Reconaissance (ISR)-vluchten het gebied uitkamt. Wekelijks kan de helikopter 15 uur vliegen. “Tegen het einde moesten we spaarzaam zijn om niet over de grens van 90 uren te gaan”, vertelt detachementscommandant vlieger kapitein Sacha. “Dat is best uitzonderlijk. Er waren geen technische mankementen en het weer zat steeds mee.” De bemanning zoekt naar bijzonderheden en neemt foto’s van boten en schepen. Met alle verzamelde intel gaat het NAVO-hoofdkwartier in het Engelse Northwood aan de slag. Daar weten ze nu beter wie en wat er vaart, waardoor smokkel of terroristische activiteiten beter opvallen.

Vlieg in deze video mee met een missie van de Cougar vanaf de Karel Doorman:

Ruimte

De Karel Doorman is voor de Cougar-bemanning een nieuwe werkplek. Zr. Ms. Johan de Wit en Rotterdam kennen de luchtmachters goed. “Daarop zijn we al vaak meegevaren. De Doorman is veel groter”, geeft Sacha aan. “Best even wennen en het heeft zo zijn voor- en nadelen. Indien noodzakelijk is met zo’n groot vliegdek de kans op een succesvolle noodlanding natuurlijk groter. Daarnaast past de heli in zijn geheel in de hangaar. De onderhoudsploeg hoeft niet eerst de rotorbladen te demonteren; dat scheelt minstens een uur.” Maar tijdens het nachtvliegen komt de crew er achter dat aan zo’n enorm schip ook nadelen kleven. “Onze referentiepunten, zoals de opbouw van het schip, zijn tijdens het landen verder weg dan gewend”, legt Sacha uit. “Met onze night vision goggles schakelen we tussen wat direct naast ons zit en wat verder weg is te zien. Maar dat laatste is slechter zichtbaar. Alles is goed gegaan, maar ’s nachts landen is een tandje moeilijker dan op een minder groot schip.”

Machtsvertoon

Sacha bestempelt de operatie als succesvol. “We hebben een nuttige bijdrage kunnen leveren aan de beeldopbouw. Tijdens de ISR-vluchten was het relatief rustig in de omgeving. We kwamen geen vluchtelingen of mensensmokkelaars tegen. We weten dat er vanaf Noord-Afrika illegaal olietransporten naar Europa plaatsvinden, maar daar hebben we niets van kunnen zien. Wel weten we dat er naast veel vissersboten ook grote marineschepen rondvaren van wereldmachten als de VS, Groot-Brittannië en Rusland die elkaar in de gaten houden. Het is machtsvertoon. Voor Rusland is de vrije toegang tot de Zwarte Zee heel belangrijk. Via die route varen hun schepen naar andere gebieden.”

11 september

Met de Doorman levert Nederland zijn eerste bijdrage aan OSG. Sea Guardian is de opvolger van NAVO-operatie Active Endeavour, die startte naar aanleiding van de terroristische aanslagen in de Verenigde Staten op 11 september 2001. Ook bij die operatie waren Nederlandse schepen betrokken. Naast terrorismebestrijding werkt OSG aan de bescherming van energiestromen, belangrijke infrastructuur en het uitvoeren van embargo-operaties.

8 juni loopt het schip weer thuishaven Den Helder binnen. Ook al zit het werk er voor het Joint Support Ship op, de operatie duurt voort. Wanneer Nederland opnieuw een schip inzet, is nog niet bekend. 

Tekst: ritmeester Djenna Perreijn
Foto’s: sergeant Jan Dijkstra
Video en montage: adjudant Richard Frigge