Dit artikel hoort bij: de Vliegende Hollander 06 | 2018
Een held die geen held wil zijn
‘Militaire Willems-Orde is een eerbetoon aan mijn squadron’
Een familieman. Eén die niet graag in de belangstelling staat. En dapper? Hij vindt zelf van niet. Toch is vlieger majoor Roy de Ruiter de man die 31 augustus de Militaire Willems-Orde krijgt opgespeld. De voormalig Apache-vlieger is dan drager van de hoogste militaire dapperheidsonderscheiding. Een eer die hij met ‘gemengde gevoelens’ aanvaardt.
‘Ik ben nooit bezig geweest met dapper zijn’
Waar De Ruiter, die in 2013 de dienst verlaat, het eremetaal precies voor krijgt, hoort hij tijdens de uitreiking bij monde van de Koning. Wie zijn cv bekijkt (zie kader) ziet onder meer zes uitzendingen naar Afghanistan in de periode 2004-2009.
Op de vraag of hij in deze periode ‘dappere daden’ heeft verricht, haalt hij zijn schouders op. “Ik ben nooit bezig geweest met dapper zijn. Dapper voor mij zijn de mannen en vrouwen op de grond.” Als een Apache wordt opgeroepen, zijn zij in de problemen, legt hij uit. “Onze aanwezigheid kan dan het verschil maken. Ik had altijd maar 1 doel voor ogen: iedereen veilig op de basis laten terugkeren.”
Carrière majoor-vlieger Roy de Ruiter
2004 Eerste Apache-uitzending naar Afghanistan. Tijdens een nachtelijke verkenningsmissie worden de Nederlandse Apaches onder vuur genomen. De Ruiter is dan aan boord als copiloot.
2004 Eind van het jaar wordt De Ruiter opnieuw uitgezonden naar Afghanistan als copiloot.
2006 De Ruiter heeft zich opgewerkt tot gezagvoerder en section lead en voert nu het bevel over 2 Apaches in Afghanistan.
Bij terugkomst werkt hij zich verder op tot flight lead, wapeninstructeur en mission lead. Nu mag hij een ongelimiteerd aantal vliegtuigen aansturen tijdens gevechtsoperaties. Ook haalt hij de kwalificatie van Joint Terminal Air Controller (JTAC) waardoor hij zowel vanaf de grond als vanuit de lucht andere vliegtuigen mag aansturen tijdens acties waarin wapeninzet plaatsvindt.
2007 Met verschillende coalitiepartners in Zuid-Afghanistan voert De Ruiter operaties uit in het volledige geweldsspectrum.
2008 Vijfde uitzending naar Afghanistan. Enkele maanden na terugkomst wordt De Ruiter vluchtcommandant van een team van 12 vliegers en 2 specialisten.
Kort daarna volgt een tijdelijke plaatsing bij het tactische expertisecentrum van het Defensie Helikopter Commando. De Ruiter verzorgt de prestigieuze wapeninstructeursopleiding HWIC en leidt nieuwe instructeurs op.
2009 Zesde en laatste uitzending naar Afghanistan.
2010 De Ruiter vertrekt naar de Verenigde Staten waar hij als Hoofd Opleidingen de uitbreiding van het Nederlands Training Detachement in Fort Hood (het huidige 302 Squadron) gestalte geeft. Ook leidt hij nieuwe vliegers op tot de ‘full mission capable’-status en ontwikkelt hij trainingsscenario’s.
2013 Eervol ontslag.
2018 De Ruiter wordt reservist. Op 31 augustus wordt hij door Z.M. de Koning tot Ridder Militaire Willems-Orde geslagen.
‘Geef ‘m aan mijn squadron, net als bij het KCT’
Twijfels
De Militaire Willems-Orde noemt De Ruiter dan ook ‘te veel eer’. “Ik heb getwijfeld of ik ‘m zou accepteren”, blikt hij terug. “Mijn eerste reactie was: ‘geef ‘m aan mijn squadron, net als bij het KCT is gebeurd. Maar dat bleek niet te kunnen, omdat het 301 Squadron geen vaandel heeft.”
Voor ‘het stukje erkenning’ voor zijn squadron, besloot De Ruiter de onderscheiding te accepteren. En omdat het proces voor zijn ‘nominatie’ is opgestart vanuit de landmacht. “Dat is een eer voor mij. Voor de troepen op de grond heb ik echt heel veel respect.”
‘In het middelpunt staan is niets voor mij’
Belangstelling
Gevolg is dat De Ruiter nu vol in de schijnwerpers staat. Een plek waar hij gewoonlijk ver van wegblijft. “Mijn bruiloft heb ik klein gehouden en op de diploma-uitreiking van school bedacht ik een smoes zodat mijn ouders niet zouden komen. In het middelpunt staan, is niks voor mij.”
Aan de verplichtingen die de onderscheiding met zich meebrengt, zal De Ruiter naar eigen zeggen wel gehoor geven. “Maar”, zo voegt hij toe, “Ik heb een gezin en daarop ligt nu mijn focus. Daarnaast heb ik een fulltime baan en kan ik niet te pas en te onpas vrij krijgen.”
Extra obstakel: De Ruiter woont met zijn vrouw en twee kinderen in Oman. Hier werkt hij als instructeur-vlieger bij de Royal Oman Police. Hij voert onder meer search and rescue-, ambulance- en politie-ondersteuningsvluchten uit. “Laatst heb ik nog twee zuiderburen van een klif opgepikt.”
De Militaire Willems-Orde is de hoogste Nederlandse ridderorde. Voor daden die van “moed, beleid en trouw” getuigen, kan de orde worden verleend. Dat gebeurt niet zomaar. In 2009 kreeg majoor Marco Kroon het eremetaal opgespeld; hij was toen de eerste in 50 jaar. Majoor Gijs Tuinman kreeg in 2014 de Militaire Willems-Orde. Na deze twee commando’s kreeg in 2016 ook het hele Korps Commando Troepen (KCT) als geheel de onderscheiding. Dat nu een luchtmachter het eremetaal krijgt, is dus helemaal bijzonder.
‘Dit was wel en tijd waarin ik ben gevormd’
Profvoetballer versus piloot
De wens om piloot te worden zit er bij De Ruiter al vroeg in. Het was dat óf profvoetballer. Van zijn 8etot zijn 12evoetbalt hij in het jeugdteam van Ajax samen met Wesley Sneijder onder leiding van Co Adriaanse. “Ik was te veel verdedigend”, verklaart De Ruiter zijn uitgebleven doorbraak in de voetbalwereld. “Maar dit was wel de tijd waarin ik ben gevormd. Hier leerde ik keihard werken en het maximale uit mezelf te halen.”
Na zijn havodiploma solliciteert De Ruiter bij de luchtmacht. Als F-16-vlieger. Hij is dan 16 jaar (en 9 maanden, de minimale eis). Een kleine teleurstelling volgt; De Ruiter wordt tijdens de vliegeropleiding geselecteerd voor de Apache. “Een teleurstelling van korte duur”, zegt hij nu. Op zijn 20erondt hij de opleiding af en mag zich tot 2013 operationeel Apache-vlieger noemen.
Na zijn luchtmachtperiode is de band met het bedrijf niet geheel afgesneden. Sinds enkele weken is De Ruiter namelijk reservist.
Tekst: ritmeester Bianca Brasser
