Beproefd concept

Frisian Flag ieder jaar nét weer beter en echter

Frisian Flag bepaalde vorige maand het doen en laten op en rond Vliegbasis Leeuwarden. Met 70 vliegtuigen op het veld, waarvan er 2 keer per dag 50 het luchtruim kiezen, is de opzet bekend. Toch is het niet geheel ‘copy-paste' van vorig jaar, geeft supervisor luitenant-kolonel Ronald van der Jagt aan. “We passen altijd punten aan en proberen wensen uitgevoerd te krijgen. Dit jaar hadden we bijvoorbeeld echte MiG-29's in plaats van dat we ze simuleerden. Nét weer iets beter en echter.”

Natuurlijk, in grote lijnen, zelfs zo'n 95%, is Frisian Flag het hetzelfde als voorgaande edities. En dat maakt ‘m juist zo sterk, benadrukt Van der Jagt, normaliter Hoofd Operatiën van de Vliegbasis Leeuwarden. “Geschreven door vliegers om de man in de cockpit maximale training te geven. Het is dus geen Command en Control-oefening van bijvoorbeeld een CAOC.”

“Het doel van de oefening is vliegers bekend maken met een large force exercise, elkaars capaciteiten, mogelijkheden en onmogelijkheden, zodat we in inzetgebieden met elkaar kunnen opereren. Voor jonge vliegers is dit heel belangrijk. Zij hebben nu de overdonderende hoeveelheid van wel 50 vliegtuigen voor 1 missie al eens ervaren.”

“Met beperkte middelen is en blijft Frisian Flag voor iedereen een goede oefening, zowel de jonge en onervaren wingman als de oudere en ervaren flightlead. 12 uur per dag, 2 keer per dag hetzelfde scenario dat tijdens de 2 weken steeds complexer wordt. Gemiddeld met 30-35 toestellen de lucht in voor Blue Air – de coalitie – en 15-20 voor Red, de tegenstander. Met alle uitdagingen in het scenario proberen we iedereen te bedienen. ‘Hier is een probleem. Ga er maar over nadenken en kom met een oplossing.'”

Ongeveer een jaar lang is eerst een klein, en later een steeds groter team bezig met het organiseren van de oefening. Een paar weken na editie 2018 is de evaluatie en daar komen ook dit jaar weer verbeterpunten uit die meegaan in de opzet voor 2019. “Onze wens is bijvoorbeeld nog steeds om het Duitse luchtruim hoger te mogen gebruiken. Met verticale ruimte kunnen we daar dan ook een realistischer scenario presenteren voor de deelnemers.”

Ieder jaar probeert de organisatie ook een zo gevarieerd mogelijke luchtvloot op Leeuwarden te krijgen. Van der Jagt: “We hebben wel eens 30 tot 35 F-16's gehad, van diverse landen, maar variatie maakt het zoveel mooier. Je leert wat de mogelijkheden en beperkingen van andere types zijn. En dan zie je ook dat vliegers een beter idee krijgen van de mogelijkheden binnen een coalitie.”

Kijk in deze clip naar de samenvatting van 2 weken Frisian Flag.

Dit jaar zijn er echte MiG-29's op Leeuwarden. “Dat type simuleren we doorgaans zelf, maar dit is natuurlijk veel beter, écht een meerwaarde. Wij moeten normaliter nabootsen wat een MiG-29 kan en doet, bijvoorbeeld qua bewapening. Nu probeert de Poolse MiG-vlieger alles uit zijn kist te halen om het ons zo lastig mogelijk te maken. Dat is ook meteen voor hem een training om zelf beter te worden.”

Poolse F-16 vliegers op hun beurt, maken vanwege de MiG-29's uit hun land minder Red Air-sorties. Dat geldt ook voor de Duitse Eurofighter vliegers. “De Luftwaffe heeft een contract met een commerciële Red Air-firma vanaf vliegbasis Wittmund. Voor Frisian Flag hebben ze er dagelijks 2 ingehuurd ter compensatie van hun Eurofighter Red Air-sorties. De ‘Agressors' vliegen dus vanaf een andere basis, maar hebben hier wel een liaison rondlopen.”

Voor de andere landen is de verdeelsleutel ongeveer 2/3 van de missies Blue Air, 1/3 Red. “Commerciële Red Air is zeker welkom, maar in de huidige vorm ook niet de oplossing voor alles. Het is niet het enige wat je nodig hebt. Je hebt toch – je eigen – high performance jets nodig. Als commerciële Red Air daarmee gaat vliegen zoals bij Red Flag, wordt het een ander verhaal. Met ongetwijfeld ook een ander prijskaartje.”

Al sinds 5 jaar werkt Frisian Flag samen met de European Air Refueling Training van diverse tankvliegtuigen op Eindhoven. Zoals in de vorige Vliegende Hollander beschreven, waren dagelijks veel minder tankers beschikbaar dan vooraf gepland. “Dat geeft uiteraard uitdagingen. Missies zijn uitvoerbaar, maar je hebt bijvoorbeeld een veel minder rustige take off flow. Het past allemaal net wat krapper, want anders zou je eerst aan de tanker hangen en daarna je holding opzoeken.”

Ondanks de drukte volgend jaar op Leeuwarden met de introductie van de F-35 en naar verwachting de MQ-9, is er volgens Van der Jagt gewoon een Frisian Flag. “Maar we moeten heel hard werken om alles draaiend te houden. 2020 is wellicht een lastiger jaar, want dan zitten we midden in de transitie, afstoting van de F-16 en omscholing van personeel. Alleen hebben we nu nog niet helemaal helder hoe dat in dat jaar gaat verlopen.”

Tekst: Arno Marchand
Foto’s: John van Helvert, Marcel Visser en sergeant Jan Dijkstra
Video: Paris Hidden, sergeant Ruud Mol en adjudant Arnoud Schoor
Montage: Karel Polack