07

Dit artikel hoort bij: de Vliegende Hollander 09 | 2017

Vleugels van de vloot

100-jarige MLD voelt zich thuis in Defensie Helikopter Commando

Onder de naam 'Raptor’ is de F-22 tegenwoordig een bekend vliegtuigtype van de Amerikaanse luchtmacht. Een heel andere F-22 vormde echter het begin van de Marineluchtvaartdienst (MLD) in 1917. Dat betrof de Farman F-22, gemaakt van stalen buizen en linnen doeken, waarmee ook de voorloper van de Koninklijke Luchtmacht eerder aftrapte. Dit jaar staat dus in het teken van de 100e verjaardag van de vleugels van de vloot. Dat werd herdacht en gevierd op vrijdag 15 september.

Na alle bezuinigingen in de afgelopen decennia was van deze vliegende tak van de Koninklijke Marine, alleen de Groep Maritieme Helikopters nog over. In 2007 ging die met de helikopter-eenheden van de Koninklijke Luchtmacht op in het Defensie Helikoptercommando (DHC). Aan het hoofd daarvan staat commandeur Gerhard Polet, midden jaren '00 zelf projectleider van deze paarse helikoptereenheid. Hij ziet de dag als er een van feest, maar ook van herdenken. “Daar zijn we vandaag mee begonnen. Daarvoor moet zeker ruimte zijn, maar het staat deze dag niet voorop. Het is vooral een dag van bijpraten tijdens de reünie, terugkijken naar het verleden en vooruit naar de toekomst.”

MLD-personeel flankeert tijdens de herdenkingsdienst een toestel uit het verleden, een SP-2H Neptune. Kransen werden onder anderen gelegd door de C-ZSK, veteranen en nabestaanden, en door C-LSK luitenant-generaal Dennis Luyt en zijn majoor-adjudant Linda Lauret.

Welkome gast

Een sonoor ronkend geluid zwelt aan over de herdenkingsplaats op Maritiem Vliegkamp De Kooy. Een geluid dat ruim 35 jaar lang bekend stond als synoniem voor MLD-helikopters, dat van de Westland Lynx. Bij Defensie inmiddels uitgefaseerd, maar de Duitse Marineflieger vliegt er nog mee. Een welkome gast op de reünie én vliegshow Heldair Show Maritiem (die de dag erna voor het algemene publiek plaatsvindt), zet net voor aanvang van de ceremonie zijn wielen aan de grond en motoren uit. Timing.
Polet haalt in zijn toespraak aan dat er zeker koudwatervrees was vanuit de MLD naar de luchtmacht, “maar dat is duidelijk niet nodig gebleken. Het is een luchtvaartfamilie. Het was – van beide kanten – van begin af aan niet alleen maar een makkelijke weg. Daarin moet je blijven investeren, aan elkaar uitleggen en dagelijks bij elkaar over de vloer komen. Alleen op die manier wordt je bekend en vertrouwd met elkaar. Uiteindelijk hebben we er als MLD een goed thuis.”

Fokker 4 met een kwartet S11 lesvliegtuigen van de nationale vliegtuigbouwer.

De Duitse Lynx werd van buiten bewonderd…

…maar door de jeugd ook van binnen. Foto's: sergeant Jan Dijkstra

De Fokker S11 heeft ook een verleden bij de MLD als lesvliegtuig. Foto: sergeant Jan Dijkstra

De Beech 18 is onder andere nog bekend van de inzet tijdens de Watersnoodramp van 1953.

De Harvard vloog van 1946 tot 1971 bij de MLD als gevorderd lesvliegtuig.

Samen vliegen beide toestellen van de KLu Historische Vlucht een demonstratie. Op de voorgrond een Duitse C-160 en Britse Wildcat.

Diversiteit

Met uitleggen doelt Polet op de verschillen die er mógen zijn. “Waarom je bent wie je bent, en de organisatie eruitziet zoals-ie er uitziet. Dat geldt zowel voor de MLD, met de maritieme taak, als ook voor Gilze-Rijen, met het verschil tussen aanvals- en tansporthelikopters. Dat zijn ook 2 culturen. Tussen 3 groepen is er verschil: aanvals-, maritieme gevechtshelikopters en transporthelikopters. Chinook en Cougar lijken het meest op elkaar. Vanaf de oprichting DHC hebben we gezegd dat we niet 1 grijze massa willen, maar de verschillen, die een reden en meerwaarde hebben, laten bestaan. Die dragen bij aan je product. Daaronder hebben we ook veel gemeenschappelijk. Dus, diversiteit waar nodig, gemeenschap waar het kan. De MLD komt voort uit een organisatie voornamelijk gericht op varen. Dat is bij de KLu – uiteraard – niet zo. Het maritieme deel was bij de marine natuurlijk weer wel duidelijk. Dat hebben we bijvoorbeeld bij de luchtmacht inzichtelijk moeten maken.”

In verband met het 100-jarig jubileum heeft een aantal oud-MLD’ers in opdracht van de Stichting Vrienden van de Traditiekamer MLD een alomvattend boek geschreven over de geschiedenis van dit marineonderdeel.
Een eeuw Marineluchtvaartdienst biedt een blik achter de schermen, waardoor veel gebeurtenissen en beslissingen worden verhelderd. Het boek bevat veel unieke foto’s en staat vol met ‘seastories’ over de soms dramatische belevenissen van de maritieme luchtvarenden en het grondpersoneel. Het boek is geschreven door Kees Bakker, Anne van Dijk, Arie van der Hout en Kees Leebeek.
De hard cover telt ruim 450 bladzijden in is een uitgave van Geromy BV in Maarssen. De prijs bedraagt €59,90. Kijk voor meer informatie op www.geromybv.nl of www.traditiekamermld.nl.
Op de foto’s (boven): ‘Helaas’ voor (inmiddels voormalig) C-ZSK luitenant-generaal der mariniers Rob Verkerk krijgt hij niet nr. 1 van het boek uitgereikt. “Dát is namelijk voor de koning”, zegt auteur commandeur bd Van Dijk. Met een brede lach neemt Verkerk nr. 2 in ontvangst. Nr. 3 is voor C-LSK, luitenant-generaal Dennis Luyt. Commandeur Polet (midden op foto r.) schreef 1 van de voorwoorden.

2 Nederlandse NH90’s geven een demo, onder andere met fast roping.

The Flying Bulls, gesponsord door een welbekende energiedrank.

Een A109 van de Belgische Luchtcomponent schiet tijdens zijn demonstratie een lading flares af.

Ook zorg voor de helikopters gaat gewoon door. Foto: sergeant Jan Dijkstra

Een sensor-operator van de NH90 toont zijn uitrusting aan het publiek. Foto: sergeant Jan Dijkstra

Ook de Belgische Luchtcomponent was present met een NH90. Foto: sergeant Jan Dijkstra

Een Britse Merlin landt terwijl de doorontwikkeling van de Lynx, de Wildcat, al op de grond staat.

Ruimte

Een DHC met daarin een MLD-component ziet Polet dan ook met vertrouwen tegemoet. “De MLD heeft zijn plek verdiend in de organisatie. Als ieder de ruimte krijgt het werk zoveel mogelijk op de eigen manier te doen, dan gaat het echt een succes worden. Dan kunnen we heel veel van elkaar leren. Dat blijkt nu ook al. De Cougar heeft het werk van de NH90 deels overgenomen. De mannen en vrouwen daarvan waren niet gewend vanaf schepen te werken. Dan probeer je door goed te luisteren van elkaar te leren. De Cougar opereert vanaf amfibische transportschepen in de transportrol, wat ze heel goed kunnen. NH90’s vliegen vanaf fregatten en de kleinere patrouillevaartuigen. Dat betekent dus dat de Cougar niet exact hetzelfde werk doet als de NH90, maar de werkwijzen zijn wel zo op elkaar afgestemd dat samenwerken steeds makkelijker wordt.” De eigen identiteit ziet hij tot slot als een meerwaarde. “Die zorgt ervoor dat we goed zijn in het werk wat we doen.”

Meer zien over 100 jaar MLD? Bekijk dan deze uitgebreide clip.

.

Tekst: Arno Marchand

Foto’s: : John van Helvert

Video: Mediacentrum Defensie