‘Den cost gaet voor den baet uyt’

F-35 banenmotor: Hoofdrol voor Nederland bij Europese logistiek

Het was lang een heet hangijzer in de politiek: de vervanging van de F-16 door de F-35 en het daartoe behorende kosten-batenplaatje hielden de gemoederen jaren bezig. Maar na de keuze voor het nieuwe jachtvliegtuig verstomde de kritiek langzaam. Het oude VOC-gezegde ‘den cost gaet voor den baet uyt’ lijkt van toepassing. Want nu zorgt de bekendmaking van een nieuwe deal voor het zoveelste Nederlandse succes op het gebied van instandhouding van de F-35 in korte tijd.

Nadat Nederland eerder al werd aangewezen als een van de landen die de motoren, startmechanismen en het landingsgestel van de nieuwe gevechtsvliegtuigen onderhoudt, is dit een nieuwe klapper. Nederland gaat namelijk alle reservedelen voor alle F-35 toestellen in Europa opslaan. Het gaat om opslag, verzending en het beheer van reservedelen van ruim vierhonderd Europese F-35’s voor de komende decennia. Met de komst van het Europese distributiecentrum wordt de positie van Nederland als distributieland bevestigd en verder versterkt. Aangezien zo’n 70 bedrijven naar verwachting direct zullen profiteren is de deal goed voor de werkgelegenheid en voor enkele honderden miljoenen aan extra omzet in de distributiesector.

Gateway voor Europa

“Het Logistiek Centrum Woensdrecht (LCW) van de Koninklijke Luchtmacht biedt personeel, kennis, kunde en een state-of-the-art warehouse”, vertelt Rene de Koning van F-35 Industrial Logistics Lead NL. De Koning, een van de drijvende krachten achter het project om de deal binnen te slepen, legt uit: “We hebben de Amerikanen een totaalpakket logistiek kunnen aanbieden. Ze zien ons als een gateway voor de Europese gebruikers van de F-35. Europa ligt immers in de achtertuin van Schiphol en de Rotterdamse haven.”

Champions League

Generaal-majoor Mario Verbeek, plaatsvervangend Commandant Luchtstrijdkrachten, is het hiermee eens. “Dit is een Champions League-voorbeeld van de adaptieve krijgsmacht. Topsector Logistiek heeft geld vrijgemaakt voor de ‘lobby’, terwijl overheden, kennisinstellingen en de industrie samen een geïntegreerd plan opstelden. De luchtmacht kon bovendien een gloednieuw, deels met deze mogelijke deal in het achterhoofd, gebouwd warenhuis presenteren, dat ook nog eens op een beveiligd defensieterrein ligt.” 

Kijk in deze clip hoe Woensdrecht zich presenteert als internationaal logistiek centrum voor de F-35.

Slim plan

Het winnende voorstel steekt dan ook slim in elkaar. Onderdelen gaan naar een centrale opslagplaats, het “European warehouse” op het LCW. Vanaf daar kunnen ze snel worden verpakt en verzonden, inclusief de douaneafhandeling en exportvergunningen. Bovendien komt er een vooruitgeschoven post op Schiphol. Dit omdat vervoer niet alleen over de weg gaat, maar ook door de lucht. Door deze aanpak worden de logistieke kosten laag gehouden, de voorraden geoptimaliseerd en moet een goede beschikbaarheid van de F-35 worden behaald. 

ICT aanleggen

Hoewel de basisvoorwaarden in Nederland al aanwezig zijn, moet er nog wel het een en ander gebeuren voordat de European Warehouse daadwerkelijk gaat draaien. Marcel Posthuma, een van de drijvende krachten achter het project vanuit 983 Squadron, legt uit: “Het warehouse is pas sinds januari 2016 in gebruik. Aan dit hypermoderne magazijn/distributiecentrum zijn daardoor geen fysieke aanpassingen benodigd. Verbeek vult aan: “Wel moet de datalink naar de buitenwereld nog gelegd worden. Het warehouse draait momenteel op moderne SAP-software. Nu moet, onder meer ook de elektronische verbinding naar de F-35-systemen gemaakt worden.”

Erkenning

Het werk mag dan nog niet helemaal klaar zijn, tijd voor een klein feestje is het al wel. Zoals Posthuma het uitdrukt: “Voor ons als personeel van 983 SQ blijft het gewoon logistiek. Wij slaan voorraden op en distribueren ze. Alleen de eindbestemming van het pakketje zal in de toekomst veranderen van bijvoorbeeld vliegbasis Volkel, naar ook een vliegbasis in Noorwegen of Engeland. Een Regional Depot worden, is best bijzonder. Het F-35 programma heeft straks op 3 plekken in de wereld een warehouse: Amerika, Australië en Nederland. Dat wij als LCW de status van regional warehouse F-35 binnengehaald hebben, is een erkenning van de professionaliteit en faciliteiten binnen het CLSK. Door deze krachten vervolgens te verbinden met industrieën en andere overheden ontstaat er iets moois,  waarop de BV-Nederland met recht trots mag zijn.”

Foto onder: De eerste Nederlandse F-35 over een typisch Nederlands tafereel: de Deltawerken. Foto: Frank Crébas

Tekst: kapitein Wouter Helders
Foto's: sergeant Jan Dijkstra