‘Critical stuff’

Tankers zijn vermenigvuldigingsfactor in de lucht

Train as you fight: trainen in Nederland, inzet boven Irak en Syrië. Dat geldt niet alleen voor gevechtsvliegtuigen, maar zeker ook voor tankers. Dat is dus wat gebeurt tijdens de European Air Refueling Training – kortweg EART – die gelijktijdig met Frisian Flag draait. Voor het 4^e jaar in successie vindt de training van tankvliegtuigbemanningen en -planners plaats vanaf Eindhoven.

De organisatie van de EART is in vertrouwde handen van het European Air Transport Command (EATC): het Europese hoofdkwartier voor de samenwerking van luchttransport van 7 landen, sinds 2010 gehuisvest op Eindhoven. Europa heeft een betere integratie van de schaarse middelen nodig, geeft de Britse air commodore Peter Round van de European Defence Agency (EDA) aan. “Daar past deze oefening heel goed in.”

Air Refueling is een zogenoemde ‘critical enabler’: essentieel voor het uitvoeren van welke luchtoperatie dan ook. De opdracht van de EDA, de samenwerkende Europese strijdkrachten was dan ook: vind een manier om de schaarse middelen beter in te zetten. Want we hebber er simpelweg veel te weinig.

Behalve deze oefening doet de EDA dat ook met betere regelgeving en meer tankvoorzieningen. Zo worden alle nieuwe A400 Atlas transportvliegtuigen met tankleidingen uitgerust. “De tankpods zijn alleen nog niet aangeschaft”, tekent Round aan. “Daarop richten we ons nu met de betreffende landen.”

Een ander aspect is het Multi Role Tanker Transport-programma waarin Nederland voortrekker is. Round vervolgt: “Nu zijn er 2 aangeschaft, later 8 en mogelijk zelfs 11. Meer toestellen betekent lagere kosten en meer interoperabiliteit. Critical stuff dus!”

En waarom dan? Heel simpel: een tankvliegtuig is een ‘force multiplier’, een vermenigvuldigingsfactor. Round: “Door jachtvliegtuigen onderweg te laten tanken, kunnen ze met minder brandstof en juist meer wapens op weg en dubbel zo lang – of eventueel nog langer met meer tankbeurten – in het inzetgebied blijven. Want dáár zijn ze nodig.”

“In 2011 tijdens de operatie boven Libië ervoeren we het enorme tekort aan tankvliegtuigen en planners”, legt de Italiaanse kolonel Andrea Massucci uit. De ervaren KC-767 vlieger is dit jaar exercise director van de EART. “De tankercel waar de planners zitten, is het hart van de oefening. Loopt het daar niet, dan loopt de uitvoering van de missie niet. Ook bleken we niet gewend aan inzet in conflictsituaties. Die werden tot dan toe niet getraind – alleen vredesomstandigheden. Daarnaast moest het kennisniveau van elkaars tankers en hun mogelijkheden drastisch verbeteren.”

In 2012 besluit de EDA daarom dat luchttankcapaciteiten met prioriteit ontwikkeld moeten worden. Met als gevolg de EART: een training voor tankervliegtuigen en planners die aanhaakt bij een bestaande jachtvliegoefening. “Het is nog wel eens lastig om de buitenwereld te laten zien dat het EATC niet alleen maar geld gebruikt, maar ook echt dingen doet”, zegt Massucci. “De EART is daarvan echt het zichtbare voorbeeld.”

Trainingsdoel van EART 2017 is onder andere snelle turn arounds van de tankers: landen, snel bijtanken en weer de lucht in voor de 2^e missie. Allen bij de Franse tanker is dat door technische beperkingen niet mogelijk. Ook Link16 vormt een leeronderdeel. “Dat is nog redelijk nieuw voor de tankergemeenschap”, zegt majoor Martin, gezagvoerder op de KDC-10. “Fighters zien ons en wij zien hen. Klinkt heel makkelijk, maar ook dat moet je trainen. Daarom moet deze training doorgaan. Het duurt vele jaren voordat alle bemanningen dit een keer hebben doorlopen.”

Kijk voor meer over de EART naar de reportage op de volgende template.

Tekst: Arno Marchand
Foto’s: sergeant Jan Dijkstra