Dit artikel hoort bij: de Vliegende Hollander 02 | 2017
Nederlandse ‘Snowbirds’ vliegen in Arizona
KLu-detachement kan voor het eerst in 4 jaar weer trainen in USA
Na 4 jaar afwezigheid kon de luchtmacht onder de naam CONUS 2017 in januari en februari weer deployed met F-16’s trainen in de USA. Op Davis-Monthan Air Force Base in Arizona streken eind januari 6 toestellen neer voor 4 weken intensieve training, samen met 4 toestellen van het Nederlands F-16 opleidingsdetachement op Tucson International Airport. Dat als opmaat naar de oefening Red Flag en alles in het kader van een jaar herstel brede inzetbaarheid.
Zeker geen jaar van rust dus, want het luchtmachtpersoneel moet veel werk verzetten om weer op niveau te komen. Op Davis-Monthan (DM) Air Force Base (AFB) is 4 weken lang een klein stukje – soort van – Nederlands grondgebied. “We maken zelf de vergelijking met het kleine Gallische dorpje”, zegt de commandant BE-2 over Snow Bird. Hij doelt daarmee op de rest van de basis dat domein is van de 355th Fighter Wing. Snow Bird is de naam van het platform en bijbehorend gebouw waar vandaan bezoekende eenheden hun operaties uitvoeren. Zoals in dit geval de gemixte Nederlandse eenheid van Leeuwarden en Volkel. Maar even verderop staan Chinooks van de Royal Air Force en A-10’en uit de noordoostelijke staat Indiana.
Creatief
“Onze eerste vliegdag was op zaterdag. Nou ja, volgens onze planning”, zegt commandant van Bezoekende Eenheid 2 (BE-2) luitenant-kolonel Olivier. Daar denken de Amerikanen iets anders over, want de ‘heritage flight’ komt voor hun jaarlijkse certificering naar DM. “Erg leuk om te zien, maar dan staat verder echt alles stil. Ook onze operaties, zo leek het en dat betekende een verlies van 2 waves van 4 sorties. Maar heel creatief vingen we dat op met een 5 minuten ‘window’ voor take off ‘s ochtends en hetzelfde in de namiddag voor de landing. Tussen de middag deden we een ‘turn around’ op Tucson International Airport waar ook het Nederlandse F-16 trainingsdetachement staat. Strakke planning, maar als we op de seconde een doel kunnen uitnemen, kunnen we dit ook. Naadloos.”
Samen sterker
Met 2 van die 5 minuten-windows vliegt het detachement op zondag 1 wave. De rest van BE-2 en 1 bestaat gemiddeld uit 3 waves: overdag 1 met 8 F-16’s (4 vanaf DM en evenzoveel vanaf Tucson) ruim 2 weken bijgestaan door de 2 Nederlandse F-35’s van Edwards. Een perfecte mogelijkheid voor de integratie van 4e en 5e generatie, zo geeft de detco aan. “F-35’s werken met zelfde dreiging als wij en kunnen ons heel goed ondersteunen door die uit te schakelen of ons eerder te waarschuwen.”
De meerwaarde van de Lightning II is daarmee evident. “Hun situational awareness reikt zó veel verder dan die van ons. Omgekeerd ondersteunen wij de F-35’s doordat we andere bommen hebben dan zij. Het is echt integratie van 4e en 5e generatie. Samen zijn we sterker.”
Achterstand
Hét grote voordeel van DM is de omgeving. De ranges in Arizona – keuze uit diverse – vertonen grote overeenkomst met het operatiegebied in het Midden-Oosten: woestijn- en bergachtig. Het levert hoogwaardige training in een – relatief – onbekende omgeving op; het 1ste trainingsdoel van Conus 2017. Conus 2017 is daarmee dé opwerking naar Red Flag (doel nummer 2, zie de volgende Vliegende Hollander), alhoewel niet alle vliegers van de 2 BE’s ook op de ‘oefening der oefeningen’ kunnen acteren. Olivier: “We hebben door de achterstand in training in Nederland geen andere mogelijkheid om ons daarop voor te bereiden.”
Lastig
Herstel brede inzetbaarheid betekent voor het personeel dus duidelijk niet uitrusten, benadrukt de detco. “Ik vind het belangrijk om het signaal naar het thuisfront te geven dat we beseffen dat we ook dit jaar weer veel onderweg zijn, zowel voor uitzending – want ook de Baltic Air Policing gaat ondertussen gewoon door – als voor training. Zij zullen dit jaar niet veel verschil merken. Ik vind dat heel lastig. Het thuisfront is immers de basis waarop de militair acteert. Geen stabiel thuisfront? Geen stabiele militair.”
Zien hoe een gemiddelde dag van een vlieger tijdens Conus 2017 eruit ziet? Bekijk deze video.
Holland second
Deployen naar Amerika brengt behalve de standaard logistieke puzzel, behoorlijk wat extra uitdagingen met zich mee. Dat merken het vaste detachement en BE-1 die midden januari de overtocht maken. Zo is in de site survey bepaald dat Nederland vanuit containers opereert, geeft S4 Air kapitein Stan van het Leeuwarder 322 Squadron aan. “De Amerikanen gaven namelijk aan dat ze ons wilden ondersteunen, maar zekerheid konden ze niet bieden: ‘Snow Bird is namelijk drukbezet in de winter’.” En dat blijkt vlak voor aankomst als een groot deel van het personeel toch niet ‘on base’ kan overnachten. Een Amerikaanse eenheid is namelijk ‘plotseling’ in de housing ondergebracht; ‘America 1st, Holland 2nd’. Stan: “Ga er maar aanstaan om dan in no-time elders onderdak én logistiek te regelen. Vergeet niet dat we in 2 shifts werken.” Gelukkig komt na een paar dagen meer legering on base beschikbaar.
Puzzels
Was dat nou alles, zeg je oké. Maar nee, er is meer. De zeevracht komt een week vertraagd op DM aan. “Dan loop je van begin af aan achter de feiten aan”, zegt S4 Ground kapitein Rob van het 901 Squadron op Volkel. “We hebben met het vaste det hard gewerkt en slechts 1 dag vertraging in het vliegprogramma opgelopen.” Nog 1: vrijwel al het personeel vliegt commercieel in, zo is besloten. Maar bij BE-1 zit ‘Atlanta’ dicht door slecht weer. Via allerlei tussenstations komen 2 groepen 1 dag later aan, en een 3e 2 dagen later. Nóg een puzzel: Nederlandse telefoons blijken hier niet of nauwelijks te werken. Rob: “Dan heb je dus geen comms. Dus zo snel mogelijk een set Amerikaanse geregeld.” En dan ging er in week 1 ook nog een motor kapot. “Die hebben we niet standaard bij ons. Maar in 3 dagen was er een vervangende vanuit Woensdrecht. Écht bijzonder snel.”
Ervaring
“De eerste week loop je hier dus met je haren in de fik”, vat Rob samen. “Je bent als vast det 6 weken lang met 25 man faciliterend voor 2 BE’s, bouwt op en bouwt af.” Al 4 jaar heeft de luchtmacht dit soort verplaatsingen voor een grote oefening niet meer kunnen doen. “Dan merk je hoe je door alle bezuinigingen krap in je personele kennis en ervaring zit”, gaat hij verder. “Die is door functiewisselingen erg snel verdwenen. Ik heb dus heel veel personeel dat dit voor het eerst doet. Nou, dan hebben ze met DM meteen een goeie te pakken! Tijdens Conus 2017 is de snack: tijdens BE-2 moet je al inpakken voor de verplaatsing naar Red Flag. Geen nachtmerrie hoor, maar qua logistiek zéker een prachtige logistieke uitdaging.”
Over Red Flag op Nellis AFB volgende maand een reportage in de Vliegende Hollander.
Tekst: Arno Marchand
Foto’s: korporaal Jasper Verolme
Video en Montage: Paris Hidden