05

Dit artikel hoort bij: de Vliegende Hollander 06 | 2016

Veteranendag vol warmte

Veteranendag 2015 gaat de geschiedenis in als een dag vol warmte, letterlijk en figuurlijk. Tegen de 100.000 belangstellenden stonden langs de route van het defilé en een groot deel daarvan stroomde later naar het sfeervolle Malieveld. Projectleider Koos Sol was in zijn nopjes met het soepele verloop. Dit jaar stond de Unifil-operatie in Libanon in de bijzondere aandacht. Nederlandse, meest dienstplichtige, militairen verbleven daar van 1979 tot 1985. De Koninklijke Luchtmacht was zowel op de grond als in de lucht weer goed vertegenwoordigd. Een overzicht in woord en beeld.

Inspecteur-generaal Bart Hoitink speldt het Draagisigne Nobelprijs VN-militairen op bij korporaal b.d. Wijnand van der Ree tijdens de ceremonie op het Binnenhof.

Opkikkertje

Al vroeg in de ochtend komen de eerste veteranen - soms vergezeld door kinderen of kleinkinderen - aan op Den Haag Centraal. Daar vandaan is het maar een klein stukje lopen naar het Malieveld. Om 9 uur krijgt het belendende café de eerste klanten binnen voor een opkikkertje. Rond half negen verzamelen de gasten die zijn uitgenodigd voor de opening in De Ridderzaal en voor de officiële plechtigheid op het Binnenhof. Daar krijgt een aantal een onderscheiding voor bijzondere verdiensten en de Herinneringsmedaille Vredesoperaties. Dat gebeurde in aanwezigheid van Koning Willem-Alexander, premier Mark Rutte en minister Jeanine Hennis-Plasschaert.

Het erecortège, met daarbij vertegenwoordigers van de 4 krijgsmachtdelen op het Binnenhof.

Voor kapitein b.d. Nico Sagel is het zeker niet de eerste Veteranendag. De Nieuw-Guineaveteraan is een bekend gezicht als het om oud-gedienden van de luchtmacht gaat. “Een bijzondere tijd”, zegt hij over die missie begin jaren ’60. “Ik zat bij de landmacht als liaison van de luchtmacht. Een mooie tijd”, blikt hij terug. Via plaatsingen bij de Groep Geleide Wapens in Duitsland kwam Sagel in Noorwegen terecht. “Hier”, wijst hij glunderend op een bijzondere onderscheiding op de borst, “die ken je vast niet. Dat is een Noorse Koninklijke onderscheiding. Gekregen voor mijn werk als toegevoegd aan de militair attaché.”

De luchtmachtkapel verzorgt de muziek op het Binnenhof.

Tijdens het defilé kwam de luchtmacht in vele gedaanten voorbij. Oud en nieuw losten elkaar op de grond en in de lucht af onder een heerlijk zonnetje. Heel wat informeler ging het toe op het Malieveld, waar de respectieve krijgsmachtdelen en missies hun eigen verzamelpunten hebben. “Het is een goede zaak als er ook meer aandacht voor onze uitzending komt”, vindt oud-luchtmachter Bart Zuur. De politieman wijst op zijn steenrode baret die de Multi National Force and Observers uit de Sinaï vertegenwoordigt. “We hebben eind jaren ’80 zes maanden heel intensief met elkaar samengewerkt. We vormen met 5 man nog steeds een zeer hechte groep.”

Een dikke pluim voor de honden en hun geleiders. De viervoeters gaan regelmatig op uitzending.

Zo beleeft iedereen Veteranendag op zijn of haar wijze. “Als het maar gebeurt”, vindt Zuur, “want het vormt voor veel veteranen toch een dag van erkenning. En dat is voor een groot aantal mensen heel belangrijk.”

65 militairen, onder wie een aantal luchtmachters, kregen de Herinneringsmedaille Vredesoperaties.

Wolkenbasis

Behalve de defilés op de grond, kwam rond kwart over één de paradevlucht over hartje Den Haag. “Het weer was op het randje”, vertelt commandant paradevlucht majoor Niels, in het dagelijks leven Hoofd Operaties 298 Squadron. “Een wolkenbasis van 2.500 voet, zo’n 800 meter, hebben we nodig om veilig op zicht over de stad te mogen vliegen.”

Koninklijke belangstelling

Onder andere koning Willem-Alexander kijkt naar 2 Apache’s, Chinooks en Cougars en 1 NH90 van de Koninklijke Luchtmacht, Beech 18, Harvard, B-25 Mitchell en Spitfire van de KLu Historische Vlucht, PBY-5A van de Stichting Exploitatie Catalina, 2 Hawker Hunters van de Stichting Hawker Hunter Foundation en een A139 van de Nationale Politie.

Opklaring

“In de ochtend hing de bewolking nog niet hoog genoeg, maar ’s middags klaarde het gelukkig op”, geeft majoor Niels aan. “We vliegen in een rechte lijn op een kaart, dwars over Paleis Huis ten Bosch en het Binnenhof. Normaliter is dat voor vliegverkeer verboden gebied.”

Veilig

“Daarnaast zijn er restricties om te mogen vliegen boven bewoond gebied, want veiligheid boven alles. Voor helikopters met 2 motoren gelden weer andere regels dan voor historische toestellen met maar 1. Daarom zijn in de stad diverse noodlandingsplaatsen aangewezen. Berekend op de glijsnelheid en afstand van ieder type, zodat de toestellen in geval van nood veilig kunnen uitwijken.”

Snelheid

Om de vluchten veilig door het Haagse luchtruim te sturen, zit tussen iedere formatie 30 seconden. Majoor Niels: “De formaties lopen ook nog eens op elkaar in, want de langzaamste – de helikopters – vliegen met zo’n 180 kilometer per uur en de snelste – de Hunters – met bijna 550.”

Time over target

“Het lastigst is met al die verschillende snelheden precies ‘time over target’ te vliegen. Even vertragen lukt ook niet zomaar”, geeft majoor Niels aan. “Dat kan slechts in blokken van 5 minuten, tot maximaal zo’n 10 minuten voordat we op het afgesproken punt moeten zijn. Dat hoefde gelukkig niet en geen enkel toestel had een mankement, waardoor alles precies volgens plan verliep.”

Tekst: Evert Brouwer
Foto’s: Louis Meulstee, Herman Zonderland